غزل بخش دوم

 تا بر در میخانه مرا نام و نشان است                                            در جام وقدح باده مطلوب روان است                                                                                                                                                                                                   

بی کام نخواهم شد و بی نام نه ام من                              بی نام و نشان است که از من نگران است

در حلقه رندانم و مست از ،می ، باقی                          جان ساحت وجدیست که جانان به میان است

زاهد که شده با قد سجاده خود غرق                                    اندیشه و کارش همه با سود و زیان است

ما غلغله و صوت سماوی همه در گوش                                     دراعه کشان غرق نفیر دگران است

سودای ،میی ، کردم از این دار غم انگیز                              کاندر سر هر جرعه دل و دیده ضمان است

سودا نکنم با ،می ، این ساحی مفلوک                                    ما را که نظر بر رخ و بر زلف چمان است

در کوی خرابات شو و بین که ، هم از شوق                          واعظ به یکی جرعه چه دراعه دران است

از تنگی ایام مکن شکوه که مهجور                                       نیک و بد ایام همه در گذران است

——————————————282

 

نقاب در کش و بنمای عارضت به وجود                                      که عالمی همه بر عارضت دهند سرود

دل آوران رهت جمله دل گذارانند                                            هر آنکه دل ننشانید شد مرار و جمود

ز تار زلف تو آویخت بیشماران دل                                            ز من به آنهمه دلداده باد هر چه درود

مرا که دل همه در خدمت جهان تو گشت                           جهان غیر چه کارم ، چه ام زیان و چه سود

شراب جان مکم از لعل لب که جان گیرم                            توئی که اینهمه داری چنین سخاوت و جود

به حدق خانه چشمم قدم گذار که من                                  انیس دیده جانم به تارها و به پود

مرا به چشمه مطلوب ناب دعوت کن                                      ز آب چشمه جان سیر کن چو ناقه هود

شبی که اذن طمطع رسید از ساقی                                     به جان تشعشع ، می ، داد و مستیم بفزود

جمال یار نظر کن که خود شوی مهجور                                    که آینه بنماید به دیده بود و نبود

——————————————283

 

خوشا که، درد ها چینم از آن چشمان بیمارش                    ز یمن چشم بیمارش به رونق گشته بازارش

به خاک آستان او همه سایند چشم ودل                      خدا را عزتی اینچون که ،خیلی ، گشت دلدارش

همه اقبال و بختی خوش به بالای سرش گستر             مبادا در گره باشد به رونق باد بازارش

به اوج کام نام آید ، چنان در اوج والایی                         که ریزد خضر جاویدان شراب وجد در جامش

سریرش را نهد سایه  هما در آسمان دل                              نبیند هیچ هم لرزش یه ستواری آن گامش

مرا ، کز کوی بگذشتم ، هزاران لطف او شامل                 نظر ها شد به دلداری ،خدایا ، همچنان دارش

تجارت را نه این رونق تغیر دارد و نقصان                        همو ، دراوج کام و هم به رونق باد هر کارش

گذر کرد آن سحر عابد ،ز ، کویش ،مست بویی شد         که می آمیخت در باد سحر بر روی دستارش  

بگفتم با سروشم ، دل ، شود ماوای او گردد             بگفت ، این خانه مهجورا ، جز او بر غیر مسپارش

——————————————–284

 

ناصحا درس نصیحت نه دگر کارگر آید                                       واعظا درس شریعت منما بی اثر آید

زین همه کار جهان ما فقط این کار گزیدیم                                که شب مستی ما را نه نوید سحرآید

 چشم مخمور چنان منتظر راه نمودیم                                   که اگر هم سحر آید ، به سحراز سفر آید

فرش گسترده ام از جان ودل و چشم ارادت                                تا به گسترده مفروش مگر در گذر آید

آنچنان بست نشینم به وصال سر کویش                                    که زمانها گذرد کشته جان در ثمر آید

یا رب آ ن یار ز دل رفته ما را نظری کن                                    که کند لطفی و یکدم به دل ما به بر آید

خذف آید به دو چشمم همه سیم و زر دنیا                                  مگر از لای زمان ، در نظرم آن گهر آید

حسرت دیدن آن چشم خمارش همه درد است                              با دو آن گام طبیبانه به بالین سر آید

نه چنان است که مهجور کشی این غم هجران                              دل قوی دار ،همایت بکشد بال و پر آید

———————————————285

 

 

دل بر سراغ کوی تو صدها نشان گرفت                                   لطفی نما و بین ،چه نشانها میان گرفت

یک لحظه رویت رخ تو ،گو، بها به چند                                  کز ما روان و دین و جهان را ضمان گرفت

عیسی دمت فرست دمی از ورای قدس                                    کز آن دم تو این بدن مرده جان گرفت

نوری بتاب  وکلبه تاریک ده فروغ                                            کز این سیاه ،جان وجودم فغان گرفت

جعد دو زلف باز مکن بر نسیم صبح                                          چون باد صبح خصلت باد دمان گرفت

از ما فراز کلبه جان امنگاه توست                                            حاشا ،،که جان ما همه از تو امان گرفت

بگشای بال بخت همایی به آسمان                                            آری که میتوان به پناهش جهان گرفت

در حسرتیم از اینکه ، برون آوریم اگر                                   دست از بغل ،توان سر زلف چمان گرفت؟

مهجور در خفا منما صحبت از وجود                                       بنگر که خلق صحبت تو در عیان گرفت

     ————————————————-286                                                                           

 

گزارندم اگر در خانه خمار خواهم شد                                  که میدانم اگر اذنم دهد هشیار خواهم شد

گزارم تن در این اسفل برم جان در بر جانان              دم عیسی دمد گر او به جان ، هشیار خواهم شد

نه آنجا مهر و تسبیح است و نه پهنای سجاده                من آنجا بی نیاز از خدمت دستار خواهم شد

رهی صعب است و خار آلود ، پا عریان و بی حایل    چو ترس از صعب و خار ره کند جان خوار خواهم شد

رسیدم جایگه ،ساقی ، بده جام ، می ، باقی              اگر مست ،می ات ، گردم نه من سربار خواهم شد

صفیر وعظ آن واعظ ز راهم کرد و گم گشتم           مرا ده مژده زین ویلان  چه سان تیمار خواهم شد

گرفتم در مهار خود ره زهد ریایی را                               به کویت پا نهادم زین پسم رهوار خواهم شد

بده اذن دخولم را که احرام روان سازم                                 به احرام روان در جرگه احرار خواهم شد

به طعنه گفت واعظ ،شرع را مهجور آلودی            بگفتم گر چنین باشد ،که ، خوش پندار خواهم شد

————————————————-287

 

 

تشنه جام ،می ، از دست نگاری هستم                              گر دهد دست ، که ، از دام جهالت رستم

باز کن درب حرمخانه مطلوب که من                                    به ، سر ، سلسله موی صنمت پیوستم

پای عریان به ره افتادم و با جان وجود                                 صعبها دیدم و شکرا که به جان پیوستم

خرمنی ناز جهان دیدم و هم غمزه چشم                             با تحمل ، همه اوصاف جهان دانستم

در ازل آنچه ،می ، از جام سعادت خوردم                            جام تذویر و تظاهر به میان بشکستم

قدر این عافیتم هر گز م از دل مرواد                                      که سر خدمت حوران قدر بنشستم

بر کشید از تنم این خرقه و دستار که من                             زهد را  اینهمه آلوده نمی دانستم

دیده بر بند و گشا دل که جهانی بینی                                   همچو مهجور ، که از دام جهالت جستم

———————————-288

 

  مرا هم ساقیا بر باده مطلوب مهمان کن                          در این مهمانیت مست روان از باده جان کن

در آن محفل که پی در پی شراب وجد مینوشند                مرا غرق شراب وجد و هم پیمان جانان کن

بریدم دیگر از دیر و کنشت و مسجد و محراب                  بده جامی و از این نا بسامانی به سامان کن

بده سکنا به جای اولینم در بر حوران                                  رهایم از شرار دهر و از این دیر ویران کن

چه کارم آید این سال ومه و روز و شب ایام                    مرا مشغول با حوری وشی گیسو پریشان کن

دگر این تیر زهر آلود گیتی رفت تا مفرغ                                  زمانی هم نشان تیر درد آلود مژگان کن

بده جامی که از تلخش بشورد رخت تلخیها                        ز کام شهد مهرویی شباب انگیز درمان کن

به دامان دل آویزی بیاویز این دل و جان را                       به کوی دل ربایی ،،دلربایی  سهل وآسان کن

بریدم شوق دل از دیر و از سجاده و مسجد                      دگر مهجور را محشور کوی می پرستان کن

  ———————————-289

 

    بگزار ازاین بادیه گیریم نشانی                             تا چند زنام و ز نشانت نگرانی

  آلوده هر دامن آلوده که گشتی                                اسباب که بود اینهمه آلوده ندانی

مغلوب جووی دانه شدی زان همه انعام                      زان روز ندانی به کجا رخت کشانی

گاهی همه سرگشته و حیران که چه خواهی               گه جامه تن گیری و در خود بدرانی

ره می سپری گاه سوی مسجد ومحراب                       تا سیر نگشتی سوی میخانه روانی

در مخمسه بود و نبودت شده ای غرق                          با نکره بوم آیت ناسوده چه خوانی

پرواز بکن تا بر عنقای سعادت                                      این پا ، به مغیلان شقاوت چه دوانی

آنجا به پس  پرده حقایق همه مکتوب                             با چشم بصیرت بنگر تا چه بخوانی

مهجور گذشتی تو از این ،گرد ، رسیدی                         در خلد سعادت که بر این طبع روانی

————————————–290

 

 

بگذار مرا هم گذر افتد ز کنارت                                خواهم که فتد این دل سر گشته به دارت

آنجا که شهان معتکف کوی تو هستند                     مارا چه سعادت که نشینیم کنارت

ای باد سحر بوی دو زلفش به من آور                        دانم که فتد هر سحر از کوی گذارت

ای رهزن جان ،جان ودل هر چه وجود است                با غمزه جادوی دو چشم است شکارت

سرخیم و خجالت زده تا چشم گشاییم                      حاشا که فتد چشم بصیرت به وقارت

باور نکنم مشرب عالی که تو داری                             گسترده نهی در ره جان دام شرارت

ما تیر خدنگ تو ز مژگان بچشیدیم                            احسنت که داری ، که چنان درس مهارت

شبدیز سواری و به چوگان دو گیسو                        گوی از همه بر گشته و افتد به مدارت

مهجور پذیر آنهمه مهمیز دو گیسو                             زان روز که افتاده به کویش سر و کارت

——————————————–291

 

    بریز کرشمه از آن دو چشم مست خمارت                      به ناز و کرشمه داری یدی فرا و مهارت

پیام دادی و آورد باد صبح ، شنیدم                                   که اوفتاده مدار هزار دل به مدارت

بپیچ زلف گره زن بساز حلقه وصلی                                   خوش آنکه این دل ما اوفتد به حلقه دارت

عجب که آن دل و آن دیده و بصیرت صافی                   به این شقاوت واین دام و این مرار و شرارت

به بام بخت بلندی شدی سوار ، بتازان                                مباد هیچ ببینی فرود بخت و حقارت

به صبحدم بگشا جعد مشکبیز دو زلفت                             که بلکه معتکفان رهت کشی به اسارت

رمی چنان رم آهو ، گریزی از صیاد                                      رمیدنی که هزاران صفا دهد به وقارت

تو را چو قامت بالای سرو میخواهم                                       غم زمانه نبینی و هم مباد نقارت

به سایه سایه او زن قدم ،بگو مهجور                                     بخاطر آور و کن یاد عهد وقت قرارت

————————————-292

 

دوش پیغام سروش آمد که بار عام شد                           درب میخانه گشودند و به گردش جام شد

وحشیان شوخ دربند ، ازجفای روزگار                             یوغ بگشودندو بر ساقی مستان رام شد

موسم حج تمتع گشت از مسجد در آ                    شیخ و شاب و مست و ساقی بین که در احرام شد

تشنگان لب نگر لب بر لب جامی زدند                      عاقبت هجران گذشت و جام و لب در کام شد

رونق بازار ، می ، شد وعظ واعظ درکساد                          شرب شرب میکده بی وقفه صبح شام شد

قاضی از جنسی دگر شد هم قضاوتها دگر                          محتسب با شرع دیرینش گریزان گام شد

گرم گرم نوش بود و از جرنگ جامها                                     هفت افلاک جهان دیدم که در فرجام شد

شد زمان خدمت میخانه مهجورا بخیز                   هر چه فرجام است و شاکی ،بین که بی انجام شد

—————————————————-293

 

صبوری کن شود دیدی که میخانه مهیا شد                         دگر پایان وعظ واعظ وزهد و مصلا شد

سحر از خواب چون خیزی دلارامی صلا گوید                که خواب از چشم برگیرید گیتی گلشن آرا شد

هزاران چون توئی این دور گردون را رصد کردند               هزاران افت و خیزان ها در این بام ثریا شد

بسی شد شهریاران کامران از کام مهرویی                           همو مهد سکندرها و دارا ها و عذرا شد

به دور گردش گردون شود روزی مدار افتد                         که چوگان من مفلوک هم دیدی مطلا شد

تعارف میکند ساقی به جام جم ،می، خوشخو                     کدر ها میشود فانی که بینی دل دلارا شد

شود روزی که بربندند رخت از جان مرارتها                         که گویندم بشر را بخت بالا تر از عنقا شد

عجب دارم در این بستان و طرف گلشن و صحرا                   گل گلزار خشکید و خمیده قد افرا شد

مزن مهجور بر چنگ سخن مضراب بیهوده                       فقط یک بار مرده زنده با لطف مسیحا شد

————————————————294

 

به زلف یار دیرینم به نرمی شانه می چرخد                  به یمن شاد باشش در میان پیمانه می چرخد

نشسته در سریر ناز در کاخی ز استبرق                             بسی آواره کویش که در ویرانه می چرخد

چه سان نقاش لوح ذر نموده نقش رویش را                   فتاده گوی چوگان در ذنخ با چانه می چرخد

چنین صیاد ماهر را نه در هر جا توان دیدن              که صیدش گرد صیادش به قوت و دانه می چرخد

سمند تیز پا چاک مرو در یاب راهی را                                  مغیلانها خلیده پای جان سلانه می چرخد

چو دلدار دلش گردم انیسی پاک خواهم شد                      که مرغ با هدف ، دنبال امن لانه می چرخد

شب دوشم بیاد آمد مثال روی مهسایش                          که جان ودل بدیدم بر در میخانه می چرخد

ملامت چون کنی واعظ ، که محراب نمازم اوست            دری گم کرده ام ،دل در پی دردانه می چرخد

نه مهجورا زمان دل دادن و دلداری و وجد است               حقیقت اینکه دل در وادی افسانه می چرخد

——————————————–295

 

شرارش شعله ای جانسوز در کاشانه افکنده                     سلیمش گشته نا میمون و صد فتانه افکنده

میان فتنه چشمش هزاران عقل سرگردان                              همه آباد گیتی بین که در ویرانه افکنده

مذاق زندگی خوش بود و پیمانه پر از شادی                           نموده فتنه ها و فتنه در میخانه افکنده

ردیف کوک مضراب جهان دلخواه و دلجو بود             ردیف از هم گسسته ، خدشه ها در شانه افکنده

به شیخ و شاب و هم واعظ، به مست و هم مغ وراهب      نموده فتنه ها صد ها شرر در خانه افکنده

حلاوت را گرفته از لب و کام و دل و جانها                              مذاق درد و ناکامی که در پیمانه افکنده

گرفته آب و نان از راهیان صادق گیتی                                جهان را بی هدف دنبال آب و دانه افکنده

حقیقت ها دگر وارون و وارونش حقیقت شد                            کرور خیل جانها در ره افسانه افکنده

نگار شوخ نازک دل نه مهجورا جفا دارد                              نبوده شوخ و نازک که ز کویت لانه افکنده

  ————————————————–296            

 

رمید مرغ هما کرکس زبون آمد                                   سعادت همه شد واژگون ، جنون آمد

میی، که در تف خورشید وجد مل میکرد                   فتاد از تف و در جام وجد خون آمد

جرنگ جام و قدح بود و باده و ، می ،ناب                  شکست  جام وقدح باده اش نگون آمد

مرید میکده با صدق میگزید سبو                             بلای نا شده بر سر چرا و چون آمد

به پای میکده دیدم جدال صدق ودروغ                     صدیق زیر شد و بخت واژگون آمد

هزار فتنه بیاورد و آفرید فتن                                می ، اصالت از آن فتنه شد که دون آمد

وفاق بود صفا بود و مهر بود و امید                       ز ، آه ، سرد که بود اینهمه شگون آمد

چه التهاب زمان بود کاین دمل بگشود                   و یا که آه زمان از پس قرون آمد

نگاه دیده دل تا کجا رود مهجور                           نگاه شوم که بود اینهمه فسون آمد

—————————————-297

 

  به سویشان چو گذاری قدم شری آموز                                  بشوی شادی و از هر خوشی بری آموز  

هزار فتنه کند زاهدان ،به زهد، به دهر                                    اشاعه عملت را سراسری آموز

طوایفی بگزین و ملوک طایفه باش                                         ز ،داعی قدر دهر رهبری آموز

کرور دل همه فرش گذار تو بکنند                                         ز واعظان زمان درس منبری آموز

علی به عصر خود آمد تمام عصر علیست                             به خشت خانه رضا شو برابری اموز

مخواه زهد ریایی به فقر فخر خوش است                             به پای خیز و به میدان دلاوری آموز

قدم اوج بنه زیر اسفل دگریست                                           قوی خدای ضعیف است مهتری آموز

نه ترک و لر نه بلوچ و نه کرد مهجورا                                   به زور حکم برو فارسی دری آموز

————————————————-298

 

مرا ، درد است هشیاری که مستی بهتراز آنم                   چنانم مست کن گویم که ،هم ، و غم نمیدانم

جهان را گونه ای دیگر پریشانیست هم زان رو                       همه عاجز به درمانند از هر سو طبیبانم

گذار عقل شد چندی به جانم ، راه پیمودم                        ز مستی غفلت آویدم ، ازآن غفلت پشیمانم

بیاور ساقیا گستر بساط کام و جام و، می،                     که با یک لحظه تاخیرت رود از دست سامانم

ندارم فکر کاویدن ، ز، من اندیشه زایل کن                        به جام باده مستی کنی خوشحا که مهمانم

نه مشکلها شود آسان ، نه آسانم به چنگ آید                      نفسها در گلو دارم بکن این مشکل آسانم

نه من مسکون این خاکم به مهمانی شدم چندی                   که بر اغفال آن یکدم کنون زار و پریشانم

سریر از خاک میخواهم بلندایش ،بر ، عنقا                       به خاک تیره این حاکم مخواهد گفت انسانم

چو هر کس خویش را داند ، و داند امت خویش است          بگو مهجور من او را به روی چشم بنشانم

    ——————————————————————–299

 

مژده ده موسم عیش آید و میخانه گشایند                              زنگ دیرین کدر از دل و از جان بزدایند

راهیان باز رسنداز ره ، و ،احرام تمتع                                         همه بندند و به آرام صفا سعی نمایند

خرم آن روز که بینی قدح باده به دستان                               به ارادت همه ،سر، بر در میخانه بسایند

عجب آن نیست که واعظ بجز از خویش نبیند                 عجب ان است که از درشده گان باز درآیند

ای که با طعنه به هر مست زدی طعنه تکفیر                       چشم بگشا و نظر کن همه مطلوب خدایند

 فتح هستی نه بجز یک قدحی باده ناب است                           طالبان ، می، هستی طمع زر ننمایند

عالم از عقل تو و مکر تو خونابه خون است                              ور نه مخلوق همه در شرف فر همایند

سایه فر هما گستره دامن هستیست                                   سایه گیران به سعادت  به بطالت بکشانند

خبر آمد شب دوشم ز سروشم که همی گفت                    مژده مهجور گشودی ،در ،و ، شعری بسرایند

————————————————300

 

روزی رسد که ساقی ما هم نظر کند                             وین شام تیره را به عنایت سحر کند

اندوه دل دگر غلیان کرده در وجود                           سازد بساط عیش و ملالت بدر کند

عمری نمود موعظه کاری نه پیش برد                       آید به راه کاش دمی را ثمر کند

آن نیک خو که رفت و نیامد به کوی راز                   آید به کوی و این خذف دهر  ،زر ، کند

آن سفره کرامت اگر گسترد به پیش                         وامانده گان قافله را هم به بر کند

دیگر طلاطم گنه و کفر جان گرفت                         گامی گزارد و به عدالت ظفر کند

خواهد اگر به میکده کس صافی وجود                  شایسته اینکه خیزد جان در خطر کند

کو خضر جاودان که ز ، الطاف جامها                    خارو خس زمان بزداید گهر کند

مهجور دهر را ،ز ،غم و درد چاره نیست                   هرکس به کنه  و ذات حقیقت سفر کند

———————————————301

 

 

   آلوده شد مراتب ، می ، از گناه  ما                                          تشخیص داده می نشود چاه رو راه ما

ساقی هم از طراوت میخانه دم نزد                                       کو آن زبان و دست ودل باده خواه ما

بیراهه میرویم و ره خانه گم شده است                                  نه مسجد ونه دیر، و نه خانگاه ما

پیمانه ها تهی شده از لابه زیستن                                         کامی نبرد کس، نه گدا ونه شاه ما

از هم گسست سلسله حلقه های دهر                                   افسانه شد به خاطره ها فر و جاه ما

جانا دگر به میکده آن شور وحال نیست                                 راه زمان کج است وبه پستی نگاه ما

دادیم سر به محکمه زهد و چاره نیست                                   افتاده در کمند جفا دادخواه ما

سنگینی شرارت زاهد زاهد سبکتر است                                 از کوه درد وزجر همه سال و ماه ما

مهجور بگذرد همه ایام درد وهجر                                             مغلوب میشود شب غم بر پگاه ما

———————————————-302

 

دلم اسیر نگاری شده است شوخ انگیز                                 که میزند زشرارت به جان ودل  مهمیز

نبود با خبرم دل ،ز ،راز ، زلف کمند                                       گرفتم از سر زلفش شدم چنین آویز

مبر امید وفا از ،زن ، و ز شمشیرت                                       و هم ز اسب سواری گزار این سه  بخیز

دلم به ظاهر او دادم و دو چشم مطیع                                  کنون گناه خودم باد این جدال وستیز

توان رهید ز قیدش ، به همت است و به سعی                   به سعی و همت آدم ،چو موم شد همه چیز

زبان نرم و کرامت کریم را شاید                                         به پیش جاهل خود سر شوی بباید تیز

نه هر که ابروی خم دارد وزنخدانی                                     توان بگفت که او را به دیگریست تمیز

به هر که خال سیاه است و چشم مست و خمار                   نه ، دل دهی بردت تا گناه رستاخیز

حذر نمای تو مهجور از حمیرا روی                                    و ،هم ز چشم کبود و ،ز، زرد مو پرهیز 

——————————————303

 

باز مست از هوس دیدن آن روی تو هستم                      سالها رفت و چنان ، من به تکاپوی تو هستم

سایه قامت سروت همه جا بینم و اما                                گو ، به اول قدمم در خم گیسوی تو هستم

غیبت لحظه ذهنم ز تو هرگز نتوانم                                     هر کجایم ، همه در، دایره کوی تو هستم

آن چنان غرق وجودم که ، خود از خویش ندانم                     مست جام ازل ، از رایحه بوی تو هستم

می ندانم ز چه رخت از سر کویت نتوان برد                          باورم اینکه اسیر شررموی تو هستم

از چه سرگشته و حیرانم و آواره گیتی                               اینکه سر گشته آن غمزه جادوی تو هستم

نازنینان همه در نازکی دل سر حرفند                                 از چه من خسته آن دام بلا جوی تو هستم

صید همچون تو به صیاد ،میسر ، نتوان گفت                من که خود صید  ،رم ، آن رم آهوی تو هستم

بکش آن ناوک و میزن ، که دلم جای فرود است          بس مدیدیست که ،مهجور ،دو ابروی تو هستم

————————————————-304

 

 

تا جامها به گردش و ساقی به نام ماست                            میریز و میخور اینکه جهانی به کام ماست

آن مهوشان شوخ گریز از مداردهر                                  با یک کمند موی شریعت به رام ماست

هر گز نیوفتد ، چو هر آن دام گستری                               با یک اشاره بین که جهانی به دام ماست

جم را نه قسمت، این مل و این باده غنی                           با یک اشاره جان و دل وسر به جام ماست

هر جا روی به مسجد و بر دیر و یا کنشت                        بگشای چشم و بین که رهش گام گام ماست

لوح الست کآنهمه ترسیم ها در اوست                                   خود لوح گر به حیطه ما و رسام ماست

این جامها ز خواسته کام ما پر است                                 هر جا سر است ،صدر جلوسش کنام ماست

این خیل در گریز ز هر جا که بگذرد                                    آخر اسیر کرشمه  وهم خرام ماست

مهجور را که حلقه زلفش اسیر کرد                                       جایی نموده در دل و عالی مقام ماست

  ———————————————————–305

 

شود ساقی که بگشاید در ،میخانه بر رویم                       مدیدی عمر بگذشت و، در، میخانه میجویم

شب و روز و مه و سالم همه در انتظار آمد                 به این نا ممکنی من ممکن از این خانه می پویم

نمی آید خبر از آن نگار سرو بالایم                                        خدا را می شود بینم دگر آن یار مهرویم

دگر یاران ودلداران، نه در این بین می بینم                    ز یلدا تیره تر چون زال شد در کاس سر مویم

بیا ساقی گشای آن در به جولان کن قدحها را              نه در جان نای ماندن ماند و نه درجام دل سویم

چنان ویلان وسرگردان که در دامان هر خاری                      بپندارم گلستان است و عطر یار می بویم

به گردش کن خدا را آن قدح جان آمدم برلب          خمی ، پر کن که می خواهم دل و جانم در او شویم

سروشت را بگو باز آورد آن مژ ده دیرین                             همو برمن رساند مژده از ،رم ، کرده آهویم

دلت انبان هر ناگفته شد مهجور فاش آور                    ولی من ، سر ، هر ناگفته با هر کس نمی گویم 

————————————————306

 

 

آن سرو چمان سیر نماید چو به گلزار                                         گردد به ،رد ، هر قدمش گل که پدیدار

بگشایدش آن خرمن مو ،گر به دم باد                                         هر خفته شود از کرم رایحه بیدار

دیدم به چمن صف به صف استاده تماشا                              خیل دل و دلداده ،به ره مانده چه بسیار

ما گستره کردیم دل اندر رد پایت                                             بگذارقدم گر دل ما بود سزاوار

آن زاهدو آن واعظ وآن محتسب از دور                                   دیدم که ز حسرت بدرد جامه ودستار

بر دیدن روی تو ،ز،دل مست بباید                                           کاری نبرد پیش هرآن آمده هشیار

میزن گره آن تار دوگیسوی دل آویز                                      خواهم که سر از من شود و موی توام دار

تا چشم خمارت بکند غمزه مفتون                                         ما را  ز عبادت بکشاند به سوی کار

مهجور گذشت از همه خان ،تا سر کویت                               زد خیمه و خرگاه ، چنین سهل مپندار

    ———————————————————–307                  

 

 

نشستم منتظر یاری گزیدم که دلم زار است                       تن سالم نمایش خدمت وجدان بیمار است

خطوط زیستن را زندگی گر هدیه میدادی                       به یار من از این هدیه حقارتها پدیدادر است

به کام زندگی هر ، زی وجودی،شهد ها ریزد                     به دست یار من زهر هلاهل پروری کار است

بپندارد که از اندیشه فردا نه ام آگه                              که چون ادرار یابد از من و خود نیز فرار است

بسی مردم که عزت برکرور مال مفروشند            بسی دیگر چنان سگ در پی یک لقمه ای خوار است 

سر از میخانه ای می آورد این بدسگال من             که دیدم جان ندارد تن همان مسلول و مردار است

ز بندش در ازل ببرید خود را چون سگ ولگر        چنو این چون کسان سگ نما ،نه یک ،که بسیاراست

هم از نابخردی خود را به قعر فقر اندازد                         خدایش هم نه تغییر آورد گوید سزاوار است

تو مهجورا اگر دادی به یارت نمره امکان                        مگیر از او، بدان او خود اسیر بند دستاراست

——————————————-308

 

نمی خواهی برو من جانب میخانه خواهم شد              میان مهوشان مست من ،همشانه خواهم شد

از این پس زیستن را با ،می ،و مهرو، میان گیرم              تو پنداری که با نا مهریت دیوانه خواهم شد

مرا زین پس اگر خواهی بده جام ،می ، مستی             چو جامی از تو گیرم بیشتر مستانه خواهم شد

بیا در کوی دلداران ،ز ، دل قهری چه ها دیدی         بساطی پهن کن من با تو هم پیمانه خواهم شد

من از زهد و ریا شستم وجودم را خماری خوش          از این دیگر میان حوریان همخانه خواهم شد

نه خوش باشد که مست از ساقیش رویی بگرداند   نهادم جان ودل، دانم که من دردانه خواهم شد

هلاهل کرده در جامت بنام شهد می گیری                ز دست مکر و ریو تو سوی ویرانه خواهم شد

چو جانم را کنی ترک و نظار از دور بنمایی                         نگارانی گزینم بنگری ، شاهانه خواهم شد

دمی لبخند لب کن ،باز جامی پر ، ز،می ،میده                من مهجور را، بین شاهدی جانانه خواهم شد

——————————————–309

 

سحر تا دیده بگشودم رخ جانان نظار آمد                  خوشا بختی گشود از من به پایان شام تار امد

گمانم آتش خورشید شعله از رخش بگرفت                     شرارش آنچنان دیدم که مل در خم ببار امد

قراری که رمید از من مدیدی ، بیقرارش بود                           گرفت آرام و از یمن قدومش برقرار آمد

پی صیدش روان صیاد باشد ، رسم معقول است                     کمند زلف تا بگشود صیادش شکار امد

ز پرگار زمان گم گشته بود آرام چرخیدن                               بگوش چشم تا بنمود غمزه در مدار آمد

چو بار عام شد در آن سحر بر دیدن رویش                          دل آویزان دل گستر به کویش بیشمار آمد

صبا را گو ، به هر صبحش گذاری افکند زین کوی                  که بر حس مشامم این سحر بوی تتار آمد

فشان آن زلف مشگینت دم باد سحرگاهان                            که خیزد خفته از بویش بپندارد بهار آمد

مشوش بود و سرگردان دل مهجور از این دوری                 نگاهی مهربان بنمود و هر سختی مهار آمد

————————————————310

 

آن سفر کرده چو لطفی کند و بازآید                                 گره از کار فرو بسته ما بگشاید

سنگلاخ از ره او شستم و کردم چو حریر                         خار ها چیدم ازایرا که روان پیماید

عهد ها بست و نشستیم به راهش عمری                         لحظه ها روز شد وروز شب ، آید شاید

به دعایم ز خدایش ،چو بیاید در کوی                             دل گذاران رهش را نظری فرماید

ما چنان معتکفیم وبه دعایش مشغول                           معدن مهرو وفا عاطفه چون ننماید

همچو باد سحری میگذرد از سر کوی                           لطف ها کرده وگر باز بیاید ،پاید

بر کویر دل ما گر بگذارد قدمی                                     گلشنی از گل رویش به کویر آراید

تا به آن ناز و خرام آید ودر سروستان                      سروها با قدمش بین که چه می افراید

صبر ، مهجور خوشا اینکه ، به هجران بکنی               وقت دیدار به صبرت ، صله ها افزاید

—————————————-311

 

باز بگذشت از سرم حال و هوای کوی تو                                     بر دلم ترسیم میدارم خم ابروی تو

یک نظر در دل چنان بینم جهان را مرغزار                             واندر آن نازک خرامد قامت آهوی تو

شب کی آید تا سحر گردد کز آن باد نسیم                           بشنوم بار دگر نام ونشان کوی تو

حلقه ای دیگر مخواهم در کنام زندگی                              حلقه ای انداختم بر گردنم از موی تو

گفته ام بربط مگیرد چنگ در چنگ توام                           چنگ بربط کی نوازد پرده گیسوی تو

گودی روی ذنخ دامیست بر صدها چو من                        مینشان چوگان مهرت ،ما به میدان ،گوی ،تو

طاقت دل زین فراترنیست رویی مینشان                        کی رسد ای جان جان ،لطف از دل دلجوی تو

چشم دل مهجور میکن بازو بنگر راه وصل                         یک زمان دیدی بیامد پا خرامان سوی تو

—————————————–312

 

 

دل داده ام بر کوی تو ،بینم مگر آن روی تو                            از باد خواهم بوی تو ،آرد مگر از سوی تو

جان کی دهم بر لعبتی ،آنجا که ما را آیتی                             چون بنگرم بر قامتی جز قامت آهوی تو

صدها اگر تیر آیدم ،راهی به دل مگشایدم                             بردل کمانی بایدم ،ازآن خم ابروی تو

مشک ختن تا بر شود،بویش مرا دیگر شود                            جان منت بیمر شود جز اینکه آید بوی تو

افشاند ،ار ، بادصبا در پیش چشمم تارها                         من میشوم بی اعتنا ،جز اینکه باشد موی تو

کی چاره دارد درد من جان نزار و زرد من                               درمان ره آورد من باشد فقط داروی تو

در بحر امیدت بران ، کشتی به ساحل میرسان          مایت همو در پی کشان ،گشتیم چون ره پوی تو

چون دار ،بر گردن نهم آنجا دیگر آگهم                     شرط است اگرجان را دهم ، دارم ،شود گیسوی تو

بر سوی تو دارد نظر مهجور ،از کویش گذر                     خوشحا که دارد این بصر ،آن لعبت مهروی تو

———————————————–313

 

 

وصال حضرت جانان به صد مشکل کنم حاصل             به راه وصل او گر تن رود آسان ، که جان ودل

چو حاصل آیدم با صد تمنا لحظه ای روءیت               به سعی وجد میکوشم که بل بر من شود شامل

دو چشم مست او دیدن هزاران خدشه میخواهد               پذیرد صد هزارانش به جان هر دیده عاقل

نه دیگر با من آن زاهد نشست و خاست آمیزد             که من جان محک گشتم ، هنوزم  او زخاک وگل

سبو بشکست اگر در کوی او باید دگر گیری                      که سالم تا به سر منزل رسانیدن بود مشکل

به جان دیده رخ دیدن میسر گر شود خوشحا                   میسر میشود آنگه ،که گردی هم زجان کامل

به تار زلف او شانه زدن میخواهد آرامش                      نه در شانه  شود تاری ز،زلفش گرشوی عاجل

به دست آهسته آهسته بباید جان ودل سایی                  که هم دندانه شانه شود با دست جان عامل

چنین پوشیده گویی تا به کی مهجور ظاهر تر                  اگر ظاهر شود ،این گفتن سفتن شود باطل

———————————————314

 

بر ،می، میخانه جان این زمان هشیارکو                             ناله درد است وحرمان وصل جان را یار کو

خانه بی حرمت مثال روی جانان در نقاب                               برسر کوی نگارینش صف دیدار کو

تن فراخان مست تن گشتند ، چشم دل به خواب                هم در این بستر زمان وصف را دیدار کو

هر در میخانه میآید دم از جانان زند                                       جان و دل را میبرندآنان دگر جاندار کو

دل گذاران بر در ، میخانه ذغایب گشته اند                             آیت آن جام واین انگیزه میخوار کو

بی نشانان با نشان گشتند و یاران بی نشان                        آن نشان رافت وتکریم در انظار کو

از انه الحق گوی ظاهر پیشگان صد دار گشت                       حرمت دل رفت و صد منصور آمد دار کو

پرده مستور تن جان را ز رویت باز داشت                               دیگرم بر جان و دل صیقلگر زنگار کو

دامن پاکت نگه دار از دغا مهجور چون                                      نیک با دل بنگری دامان پاک افکار کو

—————————————————-315

 

باز آمد بر سرم حال وهوای روی تو                                   بی قلم ترسیم میدارم ، خم ، ابروی تو

یک نظر بر دل چنان آید جهانی مرغزار                                اندر آن نازک خرامد قامت آهوی تو

شب کی آید تا سحر باز آید ، ازباد نسیم                           بشنوم بار دگر نام ونشان کوی تو

حلقه دار از ، چه؟سازم تا گلاویزش شوم                            حلقه ها انداختم بر گردنم از موی تو

گفته ام بربط مگیرد چنگ در چنگ تو ام                                 چنگ بربط کی نوازد پرده گیسوی تو

گودی روی ذنخ دامیست بر صدها چو من                           مینشان چوگان مهرت ما به میدان گوی تو

طاقت دل زین فراتر نیست رویی مینشان                           کی رسد ای جان جان لطف دل دلجوی تو

چشم دل،، مهجور،، میکن باز ،بنگر راه وصل                       لطفها دارد ، بیاید پا خرامان سوی تو

—————————————————-316

 

 

بگذاشتم دل کوی تو  ،بینم مگر آن روی تو                         ا ز باد خواهم بوی تو  آرد به ما از سوی تو

صد ها اگر تیر آیدم   راهی به دل نگشایدم                           بردل کمانی بایدم  از آن خم ابروی  تو

مشک ختن تا بر شود بویش مرا دیگر شود                          جان منت بیمر شود آید مگرآن بوی تو

افشاند ،ار، باد صبا در پیش چشمم تارها                         من میشوم بی اعتنا جز اینکه باشد موی تو

چون،چاره دارد درد من ، این روی ، و جان زرد من               درمان ره آورد من  باشد فقط داروی تو

در بحر امیدت بران کشتی به ساحل میرسان             مایت همو در پی کشان ،گشتیم چون ره پوی تو

چون دار بر گردن نهم ،وز جان ودل من آگهم           شرط است اگر جان بر دهم ،دارم، شود گیسوی تو

بر سوی تو دارد نظر،، مهجور،،از کویش گذر                خوشحا که دارد هم نظر آن قلب رافت خوی تو

————————————————-317

 

 

نسیم صبح ظفر میوزد ،ز ،کوی وصال                         به چشم خواب نیاید که خواب چشم محال

به خانگه همه زنار ودلق بگذارم                                 دگر به جام و ،می ،و زلف و خال ولب چه خیال

به فکر روز وشبم آن شمیم جان خیز است                چه خواب؟اینکه به جانم دمی رسیده مجال

نه ، دل زدست شود بل، به جان فراغ آید                   ز بوی مشک کمان ابروی خجسته مآل

مرا به وصلت آن عارضی بخوانندم                              که عارضش ننماید نشان به چشم جهال

اگر به شعشع رویش بسوزدم دل و جان                     به شوق جان بپذیرم ، نه جای حرف و سوال

که سوی چشم نهادم ، وجود و جان دادم                  گذشتم از همه شیب و فراز و قیل و زقال

به همت آمده این صبح جانفزا به برم                         که چشم جان بگشودم به ماه عارض و خال

به بر نشسته ،بیا ، صبر ، شد ظفر ،،مهجور،،             جهان به کام تو برگشت و حاسدان به زوال

——————————————318

 

از نگاه چشم بیماریش بیمارم هنوز                               با خیالش روز و شب در کوی بیدارم هنوز

مسجد و محراب و میخانه نه دردی چاره کرد                  حلقه زلفش کمند راه و در دامم هنوز

از همه این خانگاه و ، دیر ، و آتشگه چه سود                 کز دعای نحسشان در بند دستارم هنوز

گر همه از من بگیرند این دغل بازان شهر                        بر سر کوی نگارینش که دل دارم هنوز

در ازل جان مرا در کوی او آغشته اند                           هم از آن است اینچنین با وی ،سزاوارم هنوز

آنکه با من گفت دیگر با تو او را کار نیست                       بس غلط گفته است ، با او کار ها دارم هنوز

من ز کوی نازنین ، امید هر گز مگسلم                                 چون نهال یاد او در دیده میکارم هنوز

در کویر خشک حسرت بر وجودم باک نیست                  چون ز ، جانم اشک حسرت بار می بارد هنوز

گفت،، مهجورا ،،چه شد؟آن کام بگرفتی از او                     گفتمش نه، همچنان دیدی گرفتارم هنوز

———————————————–319

 

مرا یک امشب ای دل سوی مهمانی جانان ،بر،                 نه از کوی شرار اندیشگان از کوی خوبان ،بر،

مرا دل مست جان کن از ،می، صافی جانانه                      گذار از من تن و بردار دل در خانه جان ،بر،

شنیدم که در آن محفل به جامی جان و دل بازند   که من جان و دل و سر میدهم در پیش مستان ،بر،

نه دیگر ،،سیرم ز این لولیان زشت ظاهر گر                گناه از من ،زمانی هم به کوی م،می پرستان، بر ،

ز ،آه و ناله این خاقه پوشان دل دگر خون شد                به پیش محرمان خوشدل از آوای دستان ،بر،

چنانم اغتشاش از این تن مفلوک میآید                         مرا لطفی کن از این خاک بر ماوای سامان ،بر،

نمی دانم و شاید گردش دوار این باشد                            به گاه نیستی جان را به خلد سبز هستان ،بر

به ظاهر می نباشد جان زدودن از کنام تن              چه ام ؟این عجز تن داری از این خاک غمستان ،بر،

رسان،، مهجور،، را بر جایگاه محرمان جان                         زان در پایگاه قدس روح افزای حوران ،بر،

———————————————–320

 

بر دل خسته تمنای وصال است هنوز                               این سرم بر سر کویش به خیال است هنوز

از چه اندیشه نمایم نتوانم دیدن                                   بخت و اندیشه به کویش به مآل است هنوز

ساحت زلف و رخ و خال سیه پرس ز ما                       جان ما در گرو آن رخ و خال است هنوز

به رقیبان دغل سرو قدش کرد عتاب                            کز عتابش همه در شور ومقال است هنوز

جایگاه صنمش دور و وصالش در اوج                          که نیاز دل و جان بر پر و بال است هنوز

کی نماید کرم آن کرشمه با چشم خمار                         وین کرامت ،ز، همه جای سوال است هنوز

جستجو میکنم اندر سر کویش اقبال                          اختیارم همه در قرعه فال است هنوز

بی سبب نیست که تشویش از او میدارم                   ناوک چشم که در فکر قتال است هنوز

میوه،، مهجور،،ربرآرد که چشی طعم وصا ل             آنچه کشتی به دلت باش نهال است هنوز

————————————————321

 

 

در گوشه میخانه آن عارف مستانه                                    میخور د چه جانانه آن دردی حبانه

جان بود و دل و مستی ، میخورد به هم دستی                هر تفرقه بشکستی از خاطر پیمانه

مشاطه جام ، می ، تصویر کشید از ،کی ،                               اندیشه کج ، هی هی ،کی بود به میخانه

درویش و گدا و شه در یک صف و در یک ره                        ساقی ز همه آگه ،مشکن ذنخ و چانه

ابروی خم جانان تیری زده از مژگان                               وین هستی و این سامان از اوست نه افسانه

در کوی وصال جان شو از تن و سر ویران                                   تا زلف سر جانان گیری و زنی شانه

آن شوخ حمیرایی دارد که به ما رایی                                         داریم تمنایی ، زان غنچه فتانه

در نقد ،زمان، بهتر چون ، نسیه کنی دفتر                                 با نسیه نیارد ،سر ، که عاقل فرزانه

،،مهجور ،،و دل و جانش هر لحظه به فرمانش               فرمان که برد، خوانش ،مست است نه دیوانه

——————————————–322

 

با ناوکی ز مژگان گیر این دلم نشا نه                                    تا خون دل نمایم بر کوی جان روانه

تا چند نانه دل شوید رخ خجالت                                     در محفلت بخواه و بر گوش خوان ترانه

بار گران عزلت جان منت هدر داد                                            با بربطی نوازان عود دف و چغانه

پنداشتم که بر دل دلدار دیده باشی                                      مرغی شدم بلا کش بی قوت و آب ودانه

با تیر چشم مستت یکبار ه دل هدف شد                               آن ناوکت ، ز، مژگان نیکو کند کمانه

بنشسته ام به باغت تا فصل گل بر آید                                    بار دگر ببویم آن شادمان جوانه

با شبنم عذارت خواهم که مست گردم                                جام ،می ام ، چو باشد آن گود روی چانه

خواهم نسیم صبحی خیزد ،ز، کوی جانان                           با ،باد ،جعد زلفت شاید خورد که شانه

،،مهجور ،،را مسوزان زین بیشتر به هجران                           کز آه اندرونش آتش کشد زبانه

———————————————-323

 

ز ،جام وصل او هر عاقل بیدار آلوده                                     به کوی وصل او پیمانه و پندار آلوده

به خاک کوی او اغیار میگردند سرگردان                              به گرد خاک کویش محرم هشیار آلوده

ز چشمان سیه صد عشوه میبارد به دلداران                       به آتش میکشد در کوی جان ،د لدار آلوده

کمان ابروان با تیر مژگان میکشد جان را                          چو جان بگرفت در کویش ،شود رفتار آلوده

به خم اندر خم گیسوی وی ، افتاده این جانم                       چه ام دیگر طهارت ،میکند زین کار آلوده

ازل مستم کند با باده حمرای آن چشمش                              ازآن با تار مویش میکشد بردار آلوده

سبک باری نشاید در رهش ،باید گران گردی                         شوی تا بر سر کویش به کار و بار آلوده

نه من حیران آن رویم که خوانندم به محجوری                 از آن روی صنم ،سجاده و دستار آلوده

کشید آن ابروان خم چه سان؟نقاش لوح ذر                        مگر، مهجور ، شد آندم سر پرگار آلوده

———————————————————-324

 

دل ما بر سر دیدار تو بیصبرانه                                  پر شد از هجر تو دیگر به روان پیمانه

هر چه لبریز شود کاسه جان منتظرم                      هم، اگر رویت آن روی شود افسانه

عاقبت همت من میدهدم کام ظفر                         شهد از این کام نگیرد جز ، من بیگانه

آندم آید که زدست تو خورم جام وصال                    جام لبریز بده تا که شوم مستانه

من به اغیار چه گویم ،که,ندانند ،که ای                    درد من غیر نداند بجزم فرزانه

آیت روی تو در جام جهان گر بینند                           جان گذارند ودیعت ،صنما، جانانه

محرمان حرمت محرم رازم کردند                            عالمی بود به محرمکده ،جان همخانه

از رقیبان تملق ببریدم دل خویش                             ترس آن نیست که گویند شدم دیوانه

طره بگشای ، به باد سحری افشان کن                   تا که ،،مهجور،، زند زلف سمن را شانه

———————————————-325

 

می،ریز زحبانه خالی شده پیمانه                                       پر کن به خیال آمد باز آن رخ افسانه

در دیر و شبستانها سرد است دل و جانم                            گرمی ز تو میگیرم در گوشه میخانه

با ، کن فیکون ، ساقی باز، آورم ،آن دل را                           تا صحبت جان گیرم با آن دل جانانه

گر در دل او ما را جایی دهی ای ساقی                             بهتر شود از فر وجاه و جم شاهانه

تاریکتر از یلدا کرده است دل و جان را                               روشن ز همو خواهم این خانه و کاشانه

مهجور به روز و شب نالید که باز آید                            دل رفت و دلی نامد ، زان گشت چو دیوانه

—————————————326

 

 

به شادمانه بخوانید این سروده ترانه                                     که شهد نغز گرفتیم از گلاب و جوانه

خم از کمر بکشید، و ،چو سرو با قد قامت                             شوید جانب این شادمان سروش روانه

به هر کجا که رسید ، آیت از نشاط وسرور است                 وجود یک دل و دلداده یک ، به کوی نشانه

نشان ناج سرش تارکی ز گنبد مینا                                   که دارد از مه و خورشید هم نشان به میانه

به بحر حضرت اویش چه موجها همه سرکش                      چه سرکشی ، که ندارد به اضطراب کرانه

از آن به حضرت خضر آب جاودان دادند                               که خم نکرددوابروبه اخمهای زمانه

مباد بر تن وبالای آن وجود خماری                                      وجود اوست که هم برکشد خمار زخانه

خوشا بیاید و آن وقت تا تو هم مهجور                             زنی ، ز،عهد قدیمت به موی خاطره شانه

———————————————-327

 

 

بیا با ما به میخانه ،می ،از جانان تمنا کن                  سر یک جرعه ،می، خونبار شو ،دل همچو دریاکن

به محرمخانه حضرت اگر سردان و سر پوشی            به ظاهر مشربی کم خو کن و ،از زهد پروا کن

بسوزان جان ودل خواهی اگر دیدار جانان را        به دیدار رخش با هدی جان و دیده سودا کن

نیارزد این لعب ،کز بوق و کرنای بیان خیزد              به باغ خلد او باز،آی ،و جان با او مصفا کن

خذف تا کی به لاک تن زنی ،بشکن ز تن باز آ          محک بر گیر و جان می نه   عیار دل مطلا کن

به اوج کام دل مستی ، بزن پیمانه ای دیگر             ز وجد و شور این مستی به کوی قدس غوغا کن

سیا از جان ،غبار از تن جلا ده با ،می ، دردی            به مستی خو کن و با ،می ، وجود جان دلآرا کن

گمان غیر از این مستی اگر سودای تن باشد              تو هم مهجور ، تعریف از ،می ، جاوید حمرا کن

—————————————————-328

 

 

بر آستان جانان باید که دل نهادن                                      بر رویت مثالش ، هم جان و دیده دادن

مستی اگر بخواهی مستانه شو به کویش                             در کوی وصل باید دستار بر گشادن

درد است رنج و سختی تا روی یار بینی                          چندان که هم ز جان و از طاقت اوفتادن

بی زحمت و طلاطم وصلی مباد حاصل                             باید به کوی جانان تا پای، ایستادن

بر جایگاه جانان اندیشه می نشاید                                    باید ز قید و بند ،برهان ، روان رهادن

ظرف وجود باید پر گردد از ،می ، جان                            ازمیکده نشاید بی ظرف ،می ، ستادن

مهجور جان همی نه بر آستان که شاید                               زین راه ،به، توانی کام روان فزادن

————————————————329

 

باده گلگون به جامم ریز ای ساقی که من                                روبرو خواهم نشینم با جناب ممتحن

شد سپر جانم ، بکش تیری ازآن مژگان شوخ                   ای که دل را برده ای جانم ستان از این بدن

مانده ام در وادی هجران به صد سوز و گداز                     خشتها با اشک دل کردم ،و،زان بیت الحزن

حسرتی دارم که بویم آن عبیر مشک زلف                          آشنایی ده ، مرا با بوی ناب پیرهن

روزگاری عمر سر کردم به امیدی که باز                            پای در محفل نهم با نازکان  گویم سخن

لشکری آید اگر از درد و رنج و سختها                          نوش باشد گر بگیری جان و ماند نعش تن

تن نیارزد ،جان بباید بیند آنجا روی تو                       هم در آن دم ،چشم جان بیند رخ ،حسن حسن ،

این چه رازی که از آن خلد آوری بر خاک پست                از خواهم نکهت آن ملک دیرین و کهن

دیده ای چون طایر قدسی تحمل سخت باد                   اینهمه مهجور می بینی کنون زاغ و زغن

 

 

دلا بر رشته بگسسته محبوب کاری کن                     چنان بگسسته مگذارش به وصل رشته یاری کن

مگو از ما گسست این رشته ، الفت برنمیگردد          بیا بار دگر با وصل الفت سازگاری کن

اگر آزرده ای محبوب دل را بایدت خذلان                  بسی تیمار هجران کش ،به یادش رنجه داری کن

خم ابروی مهرویان ،تو را، گفتم نباید دید                    خم ابروی او دیدی ز دیده اشک جاری کن

نثار مقدمش بنما سرشک اشک چشمت را               وصال یار اگر خواهی ،سر کوی آی ، زاری کن

روال الفت و مهر و صفا را باز از گیر                        به یمن الفتی این چون دل از اندیشه عاری کن

که مهرویان نازک را مقدر نیست رنجاندن                    تو هم مهجور از مهروی قلبت پاسداری کن

————————————————–330

          

با دو آن چشمان مست خود ،گرفتارم کنی                              زلفها تابیده ای بر هم که بر دارم کنی

من که مرغی مانده در دام توام، دانی فشان                خوش که قوت جان دهی ،از خواب بیدارم کنی

بر سر کویت نشسته ،جام خالی در کفم                          چون ز ،کویت بی نصیب از جام خمارم کنی

مانده ام حیران و سرگردان چه شبها تا سحر                کآفتاب روی در هستی پدیدارم کنی

جان و دل در کوی بنهادم که باشم محرمت                 بی محابا در صف مطرود اغیارم کنی

لعل شکر خای لب تلخی برد از جان جان                    تن ز من برگیر تا با جان سزاوارم کنی

محرمت خواهم کنی در کوی و ادراکم دهی               پرده بر گیری وبا عزت پدیدارم کنی

لطفها بنما و میده ،می، من مهجور را                       تن به غفلت برده ام ،بل، جان توهشیارم کنی

—————————————————-331

 

بر دل بیقرار ما هیچ نظر نمیکنی                                مانده به کام حسرتم ،نیز به ،بر، نمیکنی

خرمن زلف تیره ات ستر دو چشم ما شده                      بر من مانده گار شب فکر سحر نمیکنی

کرشمه ای ز چشم جان تیر بزن به جام جان                    کن شرری کنون که هم هیچ ثمر نمیکنی

شهره جان و دل شدی تا که به جام دیدمت                       جام ارادتم ،چرا؟ زان صله ،تر نمیکنی

لوح وجود روی تو ازکه بجویمش نشان                           کز ،بر ، جان من تو از لطف گذر نمکنی

سایه به سایه در رهت گام به گام مینهم                          هیچ نظر به راهت ای ماه قمر نمکنی

ره ،رو ، راه بودم و طعنه بزد رقیب راه                             کای ،به سراب مانده چون یاد سفر نمیکنی

مهجور در میان اگر جان بدهد به پای دوست                     فکر وصال میکند ، لطف اگر نمیکنی

————————————————332

 

به آن وجاهت و آنگونه دلبری که تو داری                     به جان من تو از آن دلبری دلی نگذاری

مثال روی تو دیدم چنان شراره بزد جان                     که هر که روی تو بیند، دگر چه صبر و قراری

چنانچه آه دل از حسرت وصال بر آید                           به ذره کرشمه ات میزنی به دهر شراری

نشان وجاهت رویت به عهد روز وفاقت                       نشسته ام سر ، کویت که بلکه عهد بر آری

وقار رماه رخان را نبایدم سر   تکذیب                          وقار میشود اما وقار هم ،به وقاری

به شوق راه   بپیمودم    اینکه روی تو بینم               بخر به منت جانت ، حجاب کش به کناری

قرار دل بشد از کف نمشود به مهارم                           که رام میشود این دل فقط به جعد مهاری

چه ؟پا برهنه ز، خارو خس  آمدم به سراغت               به آنکه غمزه شوخ از دو چشم مست بباری

بیا ،ز  ، دست مهینش شراب خور مهجور                     که درد هجر نگردد، دوا ، مگر به خماری

 ————————————————————–333

 

به آن چشم ولب و خالی که داری                  سزاوار است ما را بیقراری                                       

کرشمه تا به کی آتش گرفتم                         ز چون فکر حقیران را نداری

به چشمانم دگر اشکی نمانده                         ز بس نالید چون ابر بهاری

خدا را لطفی از آن در نشاید                      دلاویزان او بینند خواری

نمی دانم ز من پنهانی اما                           رقیبان را همیشه آشکاری

نمایان آن رخ رعنا مرا هم                            ز،ما پنهان ز ما پنهان   چرائی

به کویت پا شتابان خواهم آمد                     خلد بر پا اگر هم خس وخاری

دلی دارم به سودایت نظر کن                        مکن با این دلم ناسازگاری

خبر ها گر دهی از مهر  دلدار                         به مهجورش، دل وجان مژده  داری

 

———————————————————–334

چشم ما  در  حسرت   دیدار  رویش   دربدر               او چنان   در  پرده   که   بر   ما  نمیدارد   نظر

شب بیاد  دیدنش   بیت  الحزن   سازیم   دل           آن   چنان   غرقش    نمیدانیم    کی   آمد   سحر

جسم ما منگر ز خاک است و به خاکش  میرود            جان   دل  داریم   قربان   تو   ای   عالی   گهر

گر ، ز   نزدیک   آن   لقایت   را   نمیا  ریم   دید                 بوی عطری زان طراوت بر  صبائی می سپر

سالها   بودیم   سالک  تا  که  بر  کویش  شدیم           کوی   جانان   یافتیم   اما   که   جانان   در  سفر

معتکف خواهم  شدن در کوی،  این باقی عمر               تا  مگر  زین   اعتکافم    آید   از   جانان    ثمر

فال او   در  بخت ما میگو چه سان  آغشته  اند      کاین   سماء  و ،  وجد  هم   در  او   نمی  دارد  اثر

بیشماران   چون  تو   در  این   راه   سرگردان   شدند        پس تو هم مهجور  پایی  میگذار ومیگذر       

——————————————————335

مرا  ای  ساقی   از  آن  در  تمنایی   تمنایی         به  راهی  این  چنین  دل  را  چه همپایی چه  همپایی                                                        

ز لوث  ظاهر  ،این  تن  دل  و  جانم  به تنگ   آمد       به  پهن انگشت  پا  آنجا  ،، مرا جایی مرا  جایی

نه  دیگر  میشوم  طاهر  به  آب  زمزم   و کوثر          ملوث چون  شود  باطن  ،چه  دریایی چه  دریایی

سروشم   دی  پیامی  داد  ، نومیدی  چرا  بر  جان              چو  گرداب اوفتی  ،باید  تقلایی   تقلایی

به  امروز  این  چنین  کز من  تقلا  میشود  واهی         نه ، دیگر پرورم  همت  به فردایی   به  فردایی

به  زنگاری  فتادم  که رها  گشتن  از آن  مشکل            چرا؟ این  زنگ  تاریکم  نمی سایی  نمی سایی

نفس  ها  در  گلو     سد  ،شد  قفس  بگرفت  جانم  را       دگر  ای  ساقی  جان ها  مرا  پایی مرا  پایی

هم  از یاران   همت  هم  گرفتم  فال،  رای  آمد         چه   ،با  انجام  همت  هم  نشد  رایی  نشد  رایی

بگردان  روی  جان  مهجور  ، آفت  بیکران  آید         نمی  دارند  گر حرمت  ، چه  دنیایی  چه  دنیایی

————————————————336

 

باده  جان  به  دل  آرید  که  دیوانه  شدم               هوشیاری  به  دلم  آمد  و بیگانه   شدم

تا که  از  درب  حرمخانه  برونم  کردند                 معتکف  گشتم   و  ،  در  کوی  صبورانه   شدم

کاسه  ای  بر دل  دیوانه  من     باز   دهید               ناب جان  درنگرید اینکه چه  جانانه شدم

ازز ذکات  ، می ، جان  قطره   چکانید  به  کام            کز  نداری  به  ،بر  ،  ظاهر   پیمانه شدم

من  که  در  خلد  تو  با  ناب  طهو  را  بودم               کفر  نوش   آمد  و   قهر  تو  در  این  خانه  شدم

قصر  فردوس  برین  بود  مرا  جای  سرور              دانه ای  خوردم   از  آن  بود   به  ویرانه   شدم

نوبتی  باده  خوناب  به  من   باز  دهید                 تا  ببینید    چه  سان   واله   میخانه   شدم

دوش  لطفی  شد و  ساقی  قدحی  داد  مرا          هم  از  آن ، محرم  اسرار  حرمخانه   شدم

دست بگشا که  قدح  میدهدت  حور  وپری           همچو   مهجور   قدح   گیر   که   مستانه   شدم

——————————–337

خوشا برمن که چون او لعبتی ابرو کمان دارم                  خوشادر گردنم تاری از آن  زلف  چمان  دارم

خوشا از آیت  آن  حور  وش  نایل  به هر  کامم                خوشا  یاری  بلند اختر  فرا  از حوریان  دارم

خو شا در  مردم  چشمش    مکان  دادم  چنوئی را       خوشا  مردم  همی  دانند  من  یاری   چنان  دارم

خوشا جان فرش  گامش شد که ،دیدم آن خرامش را        خوشا  فر همایی  که  منش   در اختران  دارم

خوشا  پیمانه مستی  رسید از دست او بر من      خوشا   قبال  این  مستی   به  پیش  میخوران  دارم

خوشا  دریای  مهری  که  شناور  گشته ام  در آ ن   خوشا من  دلبری   خوش  دل  میان  دلبران  دارم

خوشا  باز آمدم  در کوی ، گشتم  محرم  رازش      خوشا  راز  نهانش  را  نهان   حسنش    عیان   دارم

خوشا با بوی مشگین  دو  زلفش صبح میخیزم          خوشا  بابوی آن زلفش هر آن دانی به جان  دارم

خوشا  هر گز  نباشی دور از آن جان جان مهجور       خوشا دانی به جان  خود چه ها  از او نشان دارم

———————————-338

خوشابه کوی تو  آیم در ،آن گدای تو باشم                  تو رخ نمایی ومن سائلی گدای تو باشم

خوشاکه در گذرم از کنارچشم رقیبان                          ندیده کوی تو،نابوده آشنای تو باشم

خوشا که تن،نشودبامن وکشم دل وجان را                پذیری این دل وجان خاک زیر پای تو باشم

خوشا  که عقل ودل و هوش جان بگیریم از من          که نا شنوده سخن نیز سر به رای تو  باشم

خوشا هر آنچه به تن با من است جمله در آید             عروج کوی تو گیرد که در لوای تو باشم

خوشا به عالم روزازل بری که من آنجا                         همیشه غرق نگه بر رخ و لقای تو باشم  

خوشا به خانه دل این غرورزهد بپوسد                       که خویش با تو شوم تاکه هم فنای توباشم

خوشا که پربگشایم ازاین سراچه در  آیم                    به قرب وعزت مهجور درگشای تو  باشم

——————————–339

چه کنم در شرف رویت دلدار آیم                         خودچنانم که به دیدارویش عار آیم

هر  چه  کردم که قدم باز گذارم در  کوی                می نشدباردگر در برآن یار آیم

من نه آنم که به یک تفرقه روگردانم                    در تلاشم اگرم نیز سر دارآیم

مژده ای ده به من ای محرم اسرار سروش            تا که پاکیزه از این جامه ودستار آیم

آنقدر طعم سلامت بچشیدم که دگر                    خواهم ازمحکمه درد تو بیمار آیم

در خرابات مغان نیز ندیدم رویی                        کرمی میکن و بگذار به دربار آیم

،می،بده تا که تن از گرد ملالت شورم                  هم که آسوده ازاین رویه زنگار آیم

توشه در دل نهم ای دوست که باجان بر،تو           بس سبک بال،زنم بال و به دیدارآیم

چشم مهجور مخوابد همه عمر مگر                   قرعه ای اوفتدو پیش تو بیدارآیم

——————————–340

آتش شده در جانم باجان همه میجوشم                      آتش که همی سوزدمن ساکت وخاموشم

تن سوزدم اندرجان من درگروجانان                            ای پیر بده جامی بااینهمه می نوشم

یا جان همه میسوزان تادل بری ازجانم                        یا درصفت مستی برخاسته بخروشم

درخرقه این مستی دل دادم وجان  بردم                     این خرقه بکن پاکم،هرخرقه نمی پوشم

همپای جهان دادم ارج آیت نامت را                         این سخت به چنگ آمد باهرصله مفروشم

آتش اگراعلا شد من اسفل وازخاکم                         اعلا شدن تن رابا این همه میکوشم

اعلا نکشید آخر این بارامانت را                             بخت آمدو فالی شد این بارگران دوشم

ازمست الستی پرس،این حالت مهجورت               تابا توو همی گوید،چون این همه مدهوشم

———————————341

دامن آلوده شبی محو رخ یار شدم                              خرقه کندم زتن وخویش پدیدار شدم

غفلتی راکه به ایام جهالت میرفت                              تا شدم محورخش زان همه بیدار شدم

ای عجب غرق شنیدارچه رازی بودم                          کز  همه بودونبودو همه بیزار شدم

من انلحق نتوان گویم و منصور نه ام                         لیک دیدم که زجان تا،به بر دارشدم

عافیت دار وجودی شدم و همدم راز                           همدم و محرم محرمکده یار شدم

گوئیا همدمی آن صنم رعنا بود                                 کان سلامت زروانم شدو بیمار  شدم

خود ندانسته ونا دیده شدم  درکویش                         بوی مستی به مشام آمدوخمارشدم  

جان و دل دادم و هم دیده نهادم تا که                         ره نشین ره میخانه دلدارشدم

عافیت خواه رقیبان دغا خواهم شد                         من مهجور هرآنگاه که میخوارشدم

———————————342

 

در خیالم جز وصال رویت جانان ندارم                        جان من جانان من باشدکه بی او جان ندارم

برمغیلان بیابان پرنیان گویم که دانم                         بر وصالش سخت کوشی باید این آسان ندارم

روشنی بنمودی و برقی زدی چشمم گرفتی                  جانم از من گیر جانا بی بصر سامان ندارم

روزنی بنمودی و رویی نمایاندی به یکدم                     علتی دادی که جز با روئیتت  درمان ندارم

طاقتی زین بیشتربر مانه ازهجرتوباشد                     آزمونم میکنی من صبربرهجران ندارم

برچه دیوانی روم دادم بگویم عدل گیرم                     من که جز دیوان تو در جان ودل دیوان ندارم

با منت پیمان نمودی لحظه رویت مینمایی                  شوق پیمان ازل بس،خدشه در پیمان ندارم

دانمت باردگربرچشم من رخ مینمایی                          من که یاسی بردلم ازروئیتت یک آن ندارم

محفلی مستانه سردادند بر مهجور بی                       اوگفت معذورم به محفل آن رخ تابان ندارم

—————————-343

دوش باز ازهوس،می،به عتاب افتادم                                اذن  نوش آمدوازشوق به خواب افتادم

خود که ازخاک بدم،چاک شدم در بر،دوست                         وجدجان آمدودیگربه تراب افتادم

در ،میخانه،ببندید یک امشب زیرا                                      بر،در،خانه دل مست خراب افتادم

چه نیازی که به جامی بکشم منت غیر                               حرمتی آمدودرجوی شراب افتادم

آتشی بودودر آن حسرت، می،بودمرا                                   قطره در کام شد وازتب وتاب افتادم

واعظا توبه کن ازوعظ وبیادرره دوست                            که  من از دولت اویش به صواب افتادم

میندانم چه هواوهوسی در کوی است                              که دگر در هوس باده ناب افتادم

تهمتی نیست که این زجرکشم از غم هجر                       نوش جان است چودرقعرمذاب افتادم

خون مهجورعجینی زشراب درد است                             هم ازآن است که درفکرخضاب افتادم

——————————-344

کجاداننداغیاراینکه من حیران چون اویم                             رهاکرده شبستان واله چون درگه وکویم

کویر حسرتی بگشوده درجانم رخ جانان                       که آب از شبنم جان میخورم درخویش میرویم

مگو تهمت مرادرسوق و در بازارای زاهد                             که دیگرمن اسیرجعد آن گیسوی جادویم

به همت یک زمان باز،آی،شبستان رارها میکن      که خودبا چشم خودبینی،نه لاف است آنچه میگویم

عجب هرگزنباشد صیدد را صیاد دزدیدن                      عجب آنجا شود که من اسیرچشم آهویم

شبی در ناله بودم که ببینم آن رخ وخالش                         نمایان آمد و گفتا نگر،بر،دارگیسویم

مرا بر دار گیسو هم به دیدارت رضایت شد                      چنان، نا گفته هم جانا اسیردارآن مویم

به کوی و برزن ودیروخرابات وبه میخانه                        دگراز غیرونامحرم نشانها ازتو میجویم

توکه دل داده ای مهجورمیکوش اینکه دل گیری   من ازجستن نمی مانم ،چودر چشم است سوسو یم

—————————-345

بر   سرم  خاک در ، میکده ریزید ز بام                       خاک    پوسیده    چشم   خلف   و   خاک    عظام

میبدانید   چه  گویند   هر   آن   ذره   خاک                  جان  و  دل    بر  در   میخانه   بسائید    مدام

مگر   از   غفلت  ایام  بخوابد  چشمی                        تا ننوشد ، می ،  میخانه  به  یک  جرعه  تمام

من که  بر  معرفت  میکده   آغشته   شدم                زاهدا   تیغه    تکفیر    مرا    نه به   نیام

درس  محراب   که از واعظ  مسجد  دیدم                بر  مریدیش  به صف گشته همه پخته و خام

زان  سپس جامه ودستار زخویش افکندم                 عارم  آمد که بجویم  به جهان ظاهر   نام

زاهدان لحظه  چو م ،خاک در ،یار شوید                 تا بدانید چه سان  بدرقه گیرد به خرام

گام  فطرت بگشائید به میخانه وصل                     تا رخ یار ببینیدبه نقشینه  جام

واعظا تهمت مهجور مکن بر  سر درس               درس تو کی برساند  من  سرگشته به کام

—————————-346

مااسیرخم گیسوی نگاری هستیم                                که هم از سلسله موی ویش پیوستیم

سهل بوداینکه ازل درس وفاقش خواندیم                    شدت عاقبت کارنمی دانستیم

عافیت خواه صنم بودکه درمجلس انس                      راه دادند و به پای صنمش بنشستیم 

تهمت از غیر ورقیبان دغل میبارید                           این سبب شد که هم از دام ملامت رستیم

در نگاهش اثری بود،هم ازوجدو سرور                     ای عجب سری از این راز نمی خوانستیم

بر  کویر دل ماقطره اکرام چکید                             تاچنین در چمن زلف چمانش رستیم

راه پرصعب مغیلان جفا پیمودیم                           سختها دیده و پیمان وفا نشکستیم

آنهمه ساحت پرمهر نگارینش بود                          به ،در،خانه محرمکده اش مانستیم  

جان مهجور همه فرش وجود قدمش                    که،در،خانه دل جزبه قدومش بستیم

—————————-347

بیاورباده ای دیگر مرا این روزه خوار افتاد                            میان سجده سامانم زکف شد بیقرارافتاد

هزاران بارشیخم گفت مشکن روزه در انظار                          نمیدانم رطب شیرین شدودرآشکار افتاد

هزاران توبه گفتم تالب،می،بازدارم من                                  قبول افتاد تن را لیک دل ناساز گارافتاد

خصوص ایام گل باشد،بهارماه فروردین                                   شباب وجام می سرگرم بادیداریارافتاد

مرابا محتسب دیگر مباشد گفتگو بشنو                                    دلم درحلقه موی دلاویزان به دارافتاد

رهایی  دیگرم هرگز،ز،دام وصل مهرویان                          خصوص آن حلقه دامی که باگیسوی یارافتاد

بیا درسفره احسان بگستردند نعمت ها                           می،صافی نگر حبانه اش مل گشت وبار افتاد

مرا افطار قانونی نمی شاید دراین نعمت                                هم،این،تاغره شوال گفتم پایدار افتاد 

چو من دروجد دیدارش اگرجانی دهی از  کف                 توان فهمی چرا کفران و عصیان در مدار افتاد

گذشت ایام هجران ساقیا میریز و میده،می،                 که مهجور و،می،وجام و طریقت در مدارافتاد

—————————348

امشب   از  باده   گلگون  نگاری   مستم                       مینگر   نقش  خم  باده  به  جان  و  دستم

محفل  اندر  حرم  حضرت   جانان   تکمیل              ای  عجب  وجد  مرا  بین  به  کجا  بنشستم

دستم  از  سلسله  موی  نهان  آویزان                               موی  آن   سلسله  بر  گردن  جانم  بستم

حلقه  در  حلقه  آن  جعد  شکن   طره  نمود         آن  چه  وجدی  که  به  جعدش  دل  و  دین  پیوستم

آیت  روی  نگارین  مهش  چون  بنمو د                          آنچه  پنهان  به  دلم  بود  عیان  دانستم

من  کجا  و  دل   و  جان  و  خم   ابروی  نگار                او  چنان   لو لو   و  من بر  خذفی  مانستم

عیب   مانسته  من  تن   شد و تا  در   کردم                   از  غبار  خودیم  بر سر  کویش  رستم

میبدیدم   صنمش  قامت  بالا   چون   سرو                   از  خم  ابروی  وی    این  سخنم   دانستم

من   مهجو  ر  یک  امشب که  چنان مست  شدم           خرده   کم   گیر   چرا   جام  و  سبو  بشکستم

—————————349

 

خوشا درس ازدبستان رخ جانان بیاموزم                          چو رخصت باشدم آسوده ازتارش دل آویزم

چه ام در کوی وبرزن این هیاهو وبلا  گردی               اگرجان خواهداز من،جان چه اسب  دل  بمهمیزم

به  معراج  سرکویش،گذشتن بایداز هرچیز                          نه در اندیشه ادرار باشم  تا که تلمیذم

به  تلمیذی چون اوحضرتی شایسته گرباشم                        اگر این افتخارم نیست از جایم نمی خیزم

مرا از جاودان طعم،می،او مفتخر سازید                        که من با هر کلام درس او در خویش میسوزم

تهی جان راچه ایق یاد آن حضرت که میباید                    پری،با جان گشایم تا که قوت جان بیاندوزم

بگوئید ای که محرم گونه در محرم سرا  گشتید         از  این هجران زمانی چند چشم دل  به در دوزم

مرا  استادی آن لعبت مستانه لازم  شد                             چراغ  معرفت در خانه هجر دل افروزم

تورا اغیارو نا محرم  چه تهمت میزند مهجور                   اگر گویی که من سر  گشته آن یار مرموزم

————————————350

بیاورسا قیا باز آن، می، ناب طهورایی                           که  دیگر  بار  یاد  آمد  مرا  آن  جام  مینایی

دلم تاغرقه خون است میخواهم ولادیگر                       ندارم  غیر  وقتش  از  توام  ساقی  تمنایی

نه این بار گران بودی نه آن بارامانتها                      نه این  دام  سیه  بر  جان   نه  آن  لطف  تجلایی

بجای اولم گردان بگیر این بارغمها را                           عبث  می بینم  این سعی  وتمیز  ،ازهر تقلایی

سروشم دوش بر دوشم به نجوا گفت رازی را              که زنگ جان ودل بیهوده در این دهرمی سایی

نمیدانم سروش از کوی جان پیغام میآورد                      یا  هوش از وجودم برده بودآن باده پیمایی

نمیخواهم دگر یک لحظه برهوش آیم از غفلت                اگر  بیداریم  مونس شود،با درد دنیایی

به وجد حال بودم که نمایاندنددنیا را                             به چشم جان نگه کردم بدیدم زشت سیمایی

قدم یک لحظه بنهادم به شرق و غرب لاهوتی               به قعردهردیدم خون،که میجوشدبه دریایی

ز ترسم لرزه بر جان شد،گرفتم دست  ساقی را                که  آندم بودکردار من و ساقی تماشایی

تکانم  دادودیگرباردرخاک شرربنهاد                                که مهجورا به وقتش،خود ،به پای خویش میآیی

——————————351

نمی پنداشتم این چون ترشرو،خوی جانان را                      خدا،یا،روبراهش کن ویا برگیر پیمان را

سبوی عمررااندازه ای باید،که لبریزی                                زند بر هم فراغ و عزت وهستی وسامان را

به سیمامنظرش ده،صورت زیباچکارآید                          که جان مشهور میدارد،به،عز،و،ذل،انسان را

بیاموزش به مکتب خانه ات درس وسوادی خوش             خوشا با سیرت نیکو کنی مشهور انسان را

به صبح صادقت رمز اصالت دم،به جان او                        به باد صبح گر افشان کند زلف پریشان را

زآبادی تن جان میروددرکام نابودی                                      زجان آبادکن چونم کنی آبادویران را

سر افرازم که ،سر، افراز،کردی بر سرافرازان                به تحلیل آورم درجان،همو این خوی عصیان را

به دام زیستن انداختی خوشحا،نه ام شاکی                  به عزت گیرجانم رامکن آلوده دامان را

به اوج آیتت بنشان به وقت کوچ جان ازتن           که  هشیار  آوردمهجورسویت این دل و جان  را

—————————–352

به پای میکده،زین جرگه هشیاری نمی بینم             همه باچشم تن در خواب و هشیاری نمی بینم

ملوث دیگر این جام و،می ،ومیخانه جان شد             که خود از جرگه این لوث هم عاری نمی بینم

طبق اندرطبق جان است و دل در دست صرافان          خریداری نه در سوق وخریداری نمی بینم

اگرچه میکده باز است و جام ،می،به ارزانی           ز،جان و  دل در این میخانه میخواری نمی بینم

مرادان که ببایدازمریدان بارجان گیرند                    سبک بار است و در فرزانگان باری نمی بینم

مهاررشته جان گم شدو تن در مذاق آمد                        به  تن هم ،زین تن آرایان، فداکاری نمی بینم

به خاموشی کشیداین پرتوازآن سایه حرمان             چنان یلدا که برفجرش پدیداری نمی بینم

به صدها شیب ونا هموارجان وسرکه می افتد              ز،گردانندگان ره دگر یاری نمی بینم

برو ،مهجور در این ره،به همت،میتوان رفتن                   بجز  همت در این پیموده،گفتاری نمی بینم

————————–353

بگوواعظ هرآن گوئی سراپا گوش می مانم                به  دستم جام وخمهای گران بر دوش میمانم

که  گوش ظاهرم باتو به وعظت میشود  قاطی         به باطن درخمم با جام جان مدهوش میمانم

توبینی این تن ظاهربه من،جان با دگر دارم         چه اصرارت که فاش آرم،نه، من سر پوش میمانم

خاک حضرت کویش فداجان وروان باشد                که با جان وروان برنوش نیشش نوش میمانم

چه غوغاوهیاهو که به دل انداخته یادش               ازآن درظاهر تن این چنین خاموش میمانم

کجا اغیار میداندکه حال جان ودل چون است      ز،جان من تادل دلبر به جنب وجوش میمانم 

چه میخواهی ز من واعظ، نگردانم دوچشم ازاو         که من حیران به ترسیم رخ منقوش میمانم

مرا هرگز نبینی درعتاب حضرت اویش                     چه ،نایل گرنگردم،دررهش،ره کوش میمانم

نه دیگر میشود مهجوررا جز یاد او یادی                   به یادش تاوصالش نیزباده نوش میمانم

——————————354

 

به شهرآلوده میگردم از آن گویند میخوارم            چه ؟غافل اینکه من از ،می،خوران دهر بیزارم

اگربینی که درمیخانه جام،می،به  کف دارم              مپنداراینکه مست ظاهرم ،دل مست هشیارم

عسس بردوش من خم دیدو گفتاحدمیباید              بگفتم من نه ازآن می،که قاضی خورد خمارم

بیاای پیر جان این زهد،راباری گران آمد                مرا این بارخود بس نیست که دادی دگر بارم

بیابا من توزاهد گرنشان ازوجدمیخواهی               که من درمیکده جامی وبرآن حرمتی دارم

نگرتامن چنان بنشینم وحوران قدح  گیرند          به دور سر چه خواهی دید،وجدوشوق بسیارم

نه،آن گیسو چمان غنچه لب برغیر،می،گیرند         حضور غیر اگر باشدنمیگرددپدیدارم

بریزازآن،می،کوثرمآبت بر دل وبرجان                   که من درراه دل رفتم،مباشدغیردرکارم

نه بامهجوردر پنهان و ظاهر زهدخواهد شد         که من همت ببستم درمیان،برجای زنارم

—————————————–355

بوسه ازخورشیدبرمیداشتم                                       چونکه جای ازاوفراترداشتم

ای عجب تن خاک بودوخویش را                                 دربر،دلدارمی انگاشتم

از میان قالب تن مرغ وار                                          بال و پرتاعرش می افراشتم

من چه بودم خاصگان قدس را                                  محرمان جان ودل می داشتم

بی خود ازخودمی بدیدم خویش را                          بذر وصل جان به دل میکاشتم

بذروصلم میوه میدادی به عین                               مشتهادرکرده می انباشتم

پرده در کردندوجانان شدظهور                               گفت مهجورا نشانی داشتم

—————————–356

ماجان ودل به خدمت یک جرعه داده ایم                                هم جان ودل ضمان وجودش نهاده ایم

سائل نه ایم برسرهرکوی وبرزنی                                             لطفی نما به کوی تو محتاج باده ایم

آسوده کن به جرعه آن باده جان ما                                            کاندرکمندزلف دیگر فتاده ایم

آن شب رقیب بودو من ومحفل سرور                                      فهمیدم اینکه نه سرمحفل زیاده ایم

چون میکنی ملول به پیش رقیب،گو؟                                      تالحظه وفاق وجودایستاده ایم

سیل جفا فرست که نوش است نیش تو                                    ما درازل به نوش رضای توزاده ایم

از جان ودل به کوی وصالت قدم زنیم                                        دیرآمدیم اگربنگرخودپیاده ایم

از آنچه بودوهست توبودی و هیچ نیست                                  میل نهان جان،بجزازتونداده ایم

آمدبه خواب دیشب مهجور، یار، گفت                                       این مژده باد برتوکه بختت گشاده ایم

———————————357

میسرگرشودباردگرآن خواب رویائی                                  کنم ازحضرت جانان به صدق دل تمنایی

ز بس هجران درازآمد،ز،یادم برده ام رویش                       کندلطفی وبنمایددمی آن چشم شهلایی

مرابروصل کوی اودل وجان وروان باشد                    که بی اویش نمی خواهم سلیمانی به دنیایی

به فکرت ماندم ازرازی،که جان طالب دلم مایل                 به فرمان سرم،گویا که برجانم نمی آیی

به کویت داده ام دیگر دل وجان وسروپارا                        ز،دسم برنمی آیدکنم زین بیش سودایی

زخاک آورده ای دانم به خاکت میبری دانم                      طهارت لیک میخواهم کنم برقعردریایی

به خاکت آشیان دادی ولامن مرغ آن خلدم                    به وصل خویش میخواندزجان مرغ شکرخایی

مرا پیمانه جان ده که خوددرخویش بشناسم                 نه صنعانم که دین ودل دهم برناز ترسایی

اگرمهجورمیداندکه جانان جان و دل خواهد                  قدم درراه بگذارد،چومیداندچه پروایی

—————————–358

نشستم منتظرشایدبه جان و دیده بازآیی                       گره از بخت مابادست جانان لحظه بگشایی

کجادربوستان یادر چمن گل بویم وسروی                              اگر برچشم جان آن آیت گلگونه بنمایی

حریم قدس حوران کزوجاهت پرده هادارد                            وجاهت راحریم ازتو،مباشدبر توهمپایی

ز،هجرت،دوش نالیدم زچشمم آب خون آمد                  چنان کز گوشه چشمم روان شدسیل دریایی

خبربادصباآورددرصبحی که نالیدم                                شنیدم گوئیاشدزمزمه امشب نمی آیی

مرادم وصل جان باشد که امشب گرنشدحاصل             نشینم منتظرزین صبح تا دوشین وفردایی

رقیبانم چه تهمت میزنندازهجروناکامی                     نداننداینکه ازتهمت ندارم  ترس وپروایی

خوشا با زجرجان حاصل کنم یک لحظه دیدارت         که با هرزجرجان،زنگ از وجود خسته بزدایی

بیاوره نشین مهجورحورانش دل آویزند                    به هجرانت شودجانان کندلطف وتمنایی

———————————359

نشسته ام سرراهت که بلکه روی نمایی                          که روی جان بنمایی ز،روی لطف وسخایی

تمام عمر نشینم نه سرزنم زوصالت                               امیدوارم ازاینکه دمی به دیده برآیی

به اعتکاف من از کنج میکده همه حاصل                    که جام لطف بگیری ولحظه ای زدر آیی

هزارزمزمه می آ یداز سروش به گوشم                    به گوش جان شنوم می نشد به هر شنوایی

ززخم هجرتو آنچون ملول گشته وجودم                  که غیر روئیت رویت به زخم جان چه دوایی

به راه وصل توجان رابه خارآغشتم                             پذیرم آیداگردررهت هزار بلایی

حجاب چهره بشویم به شبنم  سحرت تا                    به دست عاطفه زنگ ازوجودجان بزدایی

خرابه ای که وجودم بنام تن شده درآن                    رها کنم،ز،جلایت رسم  به فرهمایی

زوصل وروئیت ودیدار،طعم شهدنگیری                    به هجریار،که مهجوربایدت سروپایی

——————————–360

به چشم مست تو نازم که مستی                                        چنان مستی که باده می پرستی

چو بگشودی،در،میخانه دل                                                 در،مستی به روی غیربستی

سبوی وصل خوردی پیش ساقی                                        ز، گردجان ودل یکباره رستی

اگر دستی دراز آرم به سویت                                             بده ای مست با ما هم تو دستی

گنه،ازما شدآنجاکه تو بابغض                                            سبوی وصل دلداری شکستی

نمیدانم ازآن سودای دیرین                                             چه شد پیمان شکستی وبرستی

مریدخاک پاک آن نگارم                                                    که آموزد مرا هم ،می، پرستی

برو مهجور در راه حقیقت                                              که مردراه پیمودن تو هستی

——————————–361

 

باغروری که چنان ازبرما میگذری                                         میکن ازگوشه چشمت به دل مانظری

نفسی هم به صبا می سپرازملک سبا                                    هرسحرگاه که زلفت به صبامی سپری

دربدرگشتم وآواره شدم درکویت                                          تا به کی برسر کوی تومرادربدری

معتکف می شوم ازدردبه کنج شب تار                                  به امیدی ببینم رخ تودرسحری

میفرستم سر کوی تو من این آه شرار                                   شایدازرحمت خود بردم آهم  نگری          

این ملاحت که به آن سرو قدت می بینم                               درچنان خوی که باشی ننمایدثمری                                                                                                                                        خوش سیرباش که درصورت خوش کاری نیست         این طریقت که   روی راه به جایی نبری       

همقدم باش زمانی که ببینی مهجور                                 چون می آموزدت این شوخ توراهمسفری

———————————–362

بامانه دگراین چون امروزی و فردایی                                         صبردل ماتا کی برسنگ جفا سایی

دوش ازغم هجرانت نالیدم ونالیدم                                        گفتم که به خواب آیی آن نیزنمی آیی

آواره دل گشتم درکوی وصال توصد                                          چنگ زدم جان را،صد گونه تقلایی

وجد آمدو من درخودجان دادم وجان دادم                                 پنهان بنمودی توآن روی تجلایی

در،میکده ومسجددردیروبه آتشگه                                            کردم زمغ وزاهدوز مست تمنایی

جانم که زمن درشد آمدبه سراغ اما                                       درجان که توبامایی،با مایی و بی مایی

خشکید دگرچشمم ازبس که بنالیدم                                       ماندم که کنم دیگر من با تو چه سودایی

یک لحظه خرامان کن آن قامت رعنارا                                    افسوس به دل دارم،ای قامت افرایی

در محفل جانان رو افتاده،سیر،مهجور                                  شایدکه کند مستت باباده حمرایی

——————————-363

کی می شودجان مرا در کوی جانان افکنی                              یادرخم سرگشته زلف پریشان افکنی

درمیکده زین پس دگرپای رقیبان،می،خورم                  خوداین مریدخسته رادیگربه عصیان افکنی

ره می نورددپای جان اندربیابان بلا                              باهربلایت آشنا،میگو ،چه ازجان افکنی

با آرزوی عزتی جان ودل آرم سوی تو                          گویی که باتن آمدم در کوی حرمان افکنی

بیماری تن،به،شودجان بایدم در مان کنی                    برخاک کویت جان فدا،چونم ز،درمان افکنی

من خواستار سایه آن مرغ  بختم ،همتی  ،                  ازماخطادیدی،چنین در کام ویران افکنی

بر پای من صدخاردرراه وصالت می خلد                        دیگرندانم دل چرااز من به تاوان افکنی

دربوستان گلخانه ها،پروانه ها، پیمانه  ها                     اعراف راخلدم کنی سوی مغیلان افکنی

بختی گشا دیگر مرا،درجرگه بخت آوران                     مهجوربخت آیداگرجانت به دامان افکنی

—————————————-364

تو  که   در  فیض   سخا    لطف   جهانی   داری          می   سزد   رتبت    جانان    همه   جانی   داری                                                                                                                                                                                                                                                      

آری  این  نکته   نداند   چو  هر   آن   محرم   نیست               لطف ظاهرکه کنی فیض   نهانی   داری

می   نداند   همه   کس   معنی   مژ گان   خدنگ              یا   به   ابروی   خمت    نقش    کمانی   داری

حلقه   زلف   کمندت    نکشد    هر  دل  را                      ای    صنم   بر   دل   ما  زلف   چمانی     داری

با   نسیم    سحری   زلف   فشان   در  بر  باد               کز    شب   دوش   به   ره   دل   نگرانی   داری

من    که   در   کوی   تو  آیم   نه   شرار   انگیزم            چون  تو   در  حجله   دل   کامروانی    داری

بار  ها  گفته   ام  ای  شوخ   میانگیز     رقیب               تا    ندانند    به   گیتی    چه    نشانی   داری

دست   در  چاک   گریبان   رقیبش    مهجور                 لطفها   اینکه    ز دل   غم برهانی  داری

———————————-365

بیفشان طره  ها  تا می وزدباد سحرگاهی         که  ما  هم  از د م  باد  سحر   خواهیم    همراهی

غرور   زلف   مشگینت چنانم کرده درحرمان             که در کویت دگر اندیشه دل میشود واهی

غلام   همت   آن  دیده   و   جانم   که   از   جانان                 به ناز وکرشمه بیند محبت کمتراز  کاهی

ز   دامان  هزاران مشعف و ناجی سئوالم شد                   ز هر در سر برآوردم نمانده دیگرم راهی

بر آنم تا دل سرگشته را   باز   آورم   در  جان                که دل چون باز  بگرفتم،شودبینم  که گه گاهی

کجا   ممکن  شود  دل را که  دادم  باز  پس  گیرم            چرا   لیلابه وصل قیس،دیدی رفت در  چاهی

مرا ، کز  تا  گیسویت به بویی میکنی مفتون                   به مفتونی بوی زلف هم ما  را   نمی خواهی

بکش آن  قامت چون سرو را  دل داده ام جانا                  به گردابی که افتادم توام کشتی و  ملاحی

مپرس   از  من   چرا   مهجور سرگردان شدی در دهر      که قصه با  تو گر  گویم نماند  بر دلت آهی

———————————–366

به امیدم که شبم صبح نماید به برآیی                                ای رخ دیده جان جویمت ازجان،تو،کجایی

من که باجان و دل و دیده به راه تو  درآیم                           سایه ای،نه،به سرم از فرو از جاه همایی

آن قد طوبی بالای تو بر دیده نهادم                                     مگراین آفت اندیشه  هجران بزدایی

معتکف میشوم ازهجرتو در دیر و خرابات                           تا مگررحمتی ازآیت رعنا بنمایی

دی که پرسیدمت از محرم اسرار خرابات                        گفت ازخلق تو مشهور به مهری وسخایی

حیف مارا نه سلیمانی وآن جاه وجلال است                    که سلیمان توباشیم،تو،بلقیس سبایی

آن رخ و قامت و ابرو،و ، دو چشمی که تو داری               جان چه باشدبه بهائیش، بگوچیست بهائی

گو چه حرمت بشکست این دل سرگشته به کویت           که سرحجله درآیی و،ولی لحظه نپایی

روئیت دیده مهجورز هجران همه درداست                   آه شبگیرکشد،کو،دل و گوش شنوایی

—————————————-367

معتکف گشتم وخواهم  که به جان باز آیی                               باردیگربه دوچشمم رخ جان  بنمایی

بس که در گوشه دل برتو نماز آوردم                                   در نمازم  همه جااین دل وجان می پایی

من به هوش آمدم از مستی دل با یادت                             مست هشیار که دیده به چنین سودایی

شوق دیداررخت مشغله روزو شب است                            تادمی رخ بنمایی دل وجان می سایی

بی عسس برسرکویت زده ام دکه وصل                            هرکه با یادتو شدازچه کند پروایی

جام جان خالی وانظار وجودم خاموش                             در،میخانه مگربر رخ جان بگشایی

من که امروزچنین گوشه عزلت گیرم                            به امیدی که شودوصل میان فردایی

باتوآنچون به سماوات به معراج شوم                         که پر و بال نگیرد،چومنت،عنقایی

هوشیاران،بر،مهجورنه مستند، که دید                        مست هشیار مکان داشت به آن اعلایی

—————————————-368

گر   بر وصال   یابم   در  کوی    آشنایی                           بر    سجده سر گذارم گویم همه ثنا   یی

عمری به ناله دل یک لحظه گشت حاصل                        با   غمزه رخ نمودن، اما دمی نپایی

با  پای   خسته   آیم   کوبم   هزار   حلقه                        بر در ،ولی،به رویم در،هم  نمی گشایی

رسم است اینکه جانان رخ سخت میگشایند                  دیگر نه چون تو  جانا ،با  این همه جفایی

قیمت   ندارد   آنگه   که  لب  به  لعل   سایم                 بر  نوش لعل جانان دیگرنشد بهایی

چشمم  زنور شدتا دانستم این ره  توست                     ای  جان من  فدایت  زین ره چرا  نیایی

شاید    که   ما   اصالت بر   روئیتت نداریم                این جان و این دل من این تیغ و این فدایی

جز    یاد    تو   به   جانم    وردی    مباد  جانا               بر درد  بی دوایم  از لطف  کن  دوایی

در   بارگاهت    آمد   چندین   و   چند سائل                چون آمدند  رفتند ، مهجور هم گدایی

————————————369

گفتا  که  کام  ندهم  تا هدی جان نمایی                                گفتم   ز  روز  اول ما برتو جان فدایی

گفتا به آستانم  چون  دل به  خاک سایی                              گفتم  از  اینکه شاید ،در ، بر رخم  گشایی

گفتا  نشان   ما  را   هر  رهگذر   نداند                                 گفتم  ز  لطف جانان  شاید  وزد  صبایی

گفتا  که پیچ زلف ما حلقه کمند  است                                گفتم  به  جعد  مویت ما راست  آشنایی

گفتا  که زهر  باشد  شهد  لبم  چه  گویی                            گفتم  که زهر جانان   بر  درد   دل   دوایی

گفتا  ز  چشمه ما  هر  تشنه  ، می، ننوشد                          گفتم  که تشنگی هم خود  می دهد نوایی

گفتا  که نوش نیش  ما را  هزار  درد  است                       گفتم   که  نوش  نیشت بنشان به هر بهایی

گفتا  به  سایه ما  مفریب جان که درد است                      گفتم   تو  بال   گستر  ای   سایه  همایی

گفتا  چه  می نمایی  این  چون  فرار مهجور                        گفتم   از   اینکه  شاید یابم ز، تن رهایی

————————————370

خلد    خار   مغیلان  در  رهش پا را ،چه پروایی                 که هر  دلداده  ای از جان کند باید  تقلایی

برهنه   پا  میان   خارو  خس دنبال تو  گشتم                  تو اما یک قدم از لطف بر سویم نمی آیی

سروش جان و دل پرسید در راهت چه آوردی                بگفتم  سینه  ای پر  درد ، در  خار رهش پایی

نیازم نیست  جز  یک کرشمه با قامت سرو ش                مباشد خم به بستان و چمآن سرو افرایی

فروغ  چشم   ما   گمگشته    کوی   فراقش  شد        رسانش بر منش یارب،چه درد واین چه سودایی

که من در آتش هجرش شدم خاکستر کویش               ندارد   حرمتی   بر  ما   به  یک  ناز  از  تمنایی

اسارت   خواهم   اما   دانه   و  آبم   دهد  تا که         کنم   من  در  اسارت   با   دل   محبوب   همپایی

خبر   دادند   دی  ،  مهجور  حوران    سماواتی        که مهرش بر تو افکندند  در عرش تجلایی

———————————-371

با دو   آن   چشمان   مخمورت    گرفتارم   کنی       زلفها    تابیده    ای   بر   هم    که   بر   دارم    کنی

من   که  مرغی  مانده  دام  توام   قوتی فشان        دیگر   این   تنگی  چه بر جان ،چه دل  آزارم   کنی

بر  سر  کویت   نشستم   جام   خالی   در   کفم       چون    ز  کویت   رانی   و  مطرود   خمارم   کنی

مانده ام  حیران و سرگردان چه شبها  تا سحر        در طواف  روی   خود   شاید   به   انظارم    کنی

جان ودل در  کوی  بنهادم  که  باشم  محرمت              بی محابا  در   صف   مطرود   اغیارم    کنی

گر  چنان بی خویش بودم  با  تو بودم  در وجود            من که در جان  با تو ام جانا چه بیدارم   کنی

لعل   شکر  خای     آن  لب را چشیدم  شهد بود               عزت جان یافتم شاید   سزاوارم   کنی

محرمم    گردان   به   کوی   محرمان  کوی   راز       پیش مستان خواهم  از مستی سزاوارم   کنی

چشم   مستی  که  شرابی  داد ومهجورت بخورد        انتظارم   اینکه در مستی نه،سر،دارم،   کنی

———————————372

بر دل   بیقرار   ما    هیچ  نظر   نمی  کنی                        مانده به دام حسرتیم ازچه به بر،نمی کنی

خرمن زلف تیره را ستر دو چشم کرده ای                      بر من مانده گار شب فکر سحرنمی کنی

کرشمه ای ،ز ناوکت تیر بزن به جام  جان                      کن شرری کنون که هم هیچ ثمر نمی کنی

شهره جان و دل شدی تا که به جام دیدمت                 جام   ارادتم   چرا   زان  صله،تر ،نمی کنی

لوح   وجود روی توبا چه نشان و راه شد                 کز   گذر  نگاهم   از  لطف   گذر  نمی  کنی

سایه به  سایه در رهت  گام به گام می نهم                   هیچ    نظر  به   جانم ای ماه  قمر نمی کنی

طعنه   چنان   بزد   مرا  رهرو راه کوی تو                    کای به سراب رفته چون یاد سفر  نمی کنی

مهجوررا نه دیگرازراه وصال ماندن است               فکروصال تو  مراست،هم  تو  اگر  نمی  کنی

————————————–373

 

به حضور  جان  رسیدم  ز  فراق  بیقراری                       به  حضور  بیقران  ز   چه  خدمتی  نداری

سر  تار موی  زلفت   همه  دین  و دل  نهادم                 دل وجان فدا نمودم که مراد دل بر  آری

به  لباس  زهد  و  تذویر  چرا  شوم  ملوس                 دل وجان که رفت دیگر چه نهان و آشکاری

دگرم  به  چشمه  دل  نه  تری  بماند  از  غم                     مگر ای شهاب رحمت تو به همتش  بباری

چو  کویر  شد  وجودم ز  فراق  روی جانان                    ه  ارم  نشسته گان را به کویریان  چه کاری

دگراین فراق و هجران به لجاجتم کشانده                      مگرم  نظر  نماید   به  نگاه   سازگاری

شب و روز وماه و سال ام همه یاد کوی او شد             همه تهمتم بر آرند ، چه، زیرلب شماری

چه بدانداین رقیبان که چنان خرام وش را                  نتوان به دام  کردن به دسایس  شکاری

سحرم  خبر  رسید  از  سر  کوی  آشنایی                   به  امید باش مهجور تو کام دل بر آری

—————————————–374

 

به   چشم  جان  نمایان شد سحر روی پریسایی       نه  سهل  آمد  نمایان  صد   سحر  کردم   تقلایی

بلور  گر دنش چون آبگین  جام   میخانه                ز  موج  گیسوان  خاموش  هر  امواج  دریایی

مزن  نهمت  مرا، کز دیدنش مبهوت و حیرانم           که  دانستم  چرا  دل میدهد صنعان به ترسایی

به  انعام جهان زاهد خرام و ناز خوش باشد            خصوص  از لعبتی  یک  کرشمه  با  صد  تمنایی

اگر  ارزانی  منعم  شود نعمت ، منم  شاکر             که نعمت خوردن و شکران نمودن را چه پروایی

سلیمانی مخواهم اینکه دنیا را   ببخشندم             که  بخشم   بر  خرام  لعبتی  نیکوی ،دنیایی

به کوی حضرت خوش منظران  منظر شوی باید     چو  من  خاک قدم گردی به کویش جان و دل  سایی

به  بستان ملاحت سنبل و نسرین چه کار  آید    اگرروئیت  کنم  یک  لحظه   خوشخویی  به  رویایی

بیا  در  جمع   مهرویان  باطن   چشم  دل  بگشایی     که مهجورابه چشم  دل  نظر  کردن  تماشایی

—————————————–375

همه   منتظر   نشستم  که  رخی  به  ما   نمایی               شب  هجر  صبح  کردم که مگر ز در درآیی

من  خسته  کاین دل وجان همه فرش راه کردم              قدمی  چرا  ز  لطف  و  کرمت  نمی  گذاری

دگر  این شرار  هجران  دل  وجان  گرفت  از  ما           ز دم  شفا شمولت ،بدمم ،به جان دوایی

بگذار  شرط   آخر  ،  به ،  کمند  مو  در آیم                  چو  اجازتم  نباشد  بکشم   به  بینوایی

شب دوش  با دل خود سخنم گران در آمد              که چومن کسی نباشدبه چنین غم وجفایی

سرکوی اگرنشستم ،ز ،ملامت رقیب  است             از  آنکه  می  نگیرند  مرا  به   بی  وفایی

همه وهم و فکر و حالم به خیال تو درآمد               دگرازمنت چه جان وچه دل وچه چشم وپایی

به دوچشم جان ندیدم رخ بی مثال ماهت           به  مشام  دل  فرست  آن   صله   در  دم  صبایی

نه به چشم می توان دید تورا نه در خیالم            به  ندا  بگو  که  مهجور  مگر  در آن  سرایی

—————————————376.

همه در فکر اینم که به شب رخسار بگشایی                    چو مه، در  آسمان جان قدم با مهر پیمایی

نه در رویا توان دیدن نه در خیل صف حوران          چنان خال و چنان چشم و چنان روی پریسایی

چو صنعان آیم اندر پی برو ای لعبت افسون          چه،صنعان هم شود حیران به گام چون تو ترسایی

نمودم  محفل دل را نشیمن خانه ات ازچون          کناراین دل و این جان به لختی هم نمی پایی

دل و جان وسر و چشمم دگربا من نمی گردد           تو  بردی آنهمه از من به یک لطف و تمنایی

رهت هموار تر کردم که بر دل گام بگذاری                 دو چشمم منتظر جانابگو کی روی بنمایی

بیا در محفلی کانجا شوم محو رخ وخالت          ببازم جان و دل یکسر که گویند این چه سودایی

منت باحرف نامردم نخواهم گشت از این سودا     خوشا که جان ودل گیرد زمن چون تودلارایی

رسید از غیب این مژده تو دل خوش دار مهجورا      درآن ره بهره ها گیری اگر داری تقلایی

—————————————–377

همه انتظارم این شدکه تو ام  ز،در، درآیی                     به دو چشم خونفشانم ز کرم رخی نمایی

چه امیدوآرزو که همه شب به صبح آمد                    به شبم  امید فجر و به سحر دم صبایی

به خیال سر مکویم همه گفته دل است این              که ندیده آن جمالت دل و دین ز من ربایی

چه کنم  نثار  گامت که بجزدلی ندارم                    چو هزار دل دهندم همه بر  قدم   فدایی

شب انتظار وصلت به هزار شب بدل شد              نه ز دل دگر ،دم ، آید نه زبان کند صدایی

به خموشخانه دل بسپرده ام وصالت                 کرمی، خموش جان را بشکن ،به یک ندایی

نه زتن فتاده ام من،دل و جان فتاده این چون       طلبم به کوی و برزن ،ز،تو هرزمان  دوایی

اگر   آشنا  شدم  من ننموده  بر  لقایت                  به لقای غیر دیگر چه نیاز  آشنایی

همه  شب به صبح  آید، دل بیقرار مهجور             نه به شب وصال یابدنه به صبح رد پایی

—————————————-378

ای   که   از  بوده   حسنت   کرمی   ننمایی               پرده   بر  ما   فکنی     کوی  رقیب   آرایی

آن  وجاهت   که   به  لوح   ذر   باقی  داری             زان   سبب   مینکنی   با  دل  ما   همپایی

ما   خریدار   خرام  تو  به   خون    جگریم             بر  نداران   که   نباشد   بجز  این  سودایی

در  توهم   سر  ،  دیدار   رخت   جانم   شد              انتظارم   همه   اینکه   ز  ، درم  باز   آیی

ما  به یک باره  دل و دیده به کویت دادیم                  مفرغ  تن ز چه دیگر به محک می سایی

نور  پیشانی  خورشید  وشت   ظاهر   کن                تا  به چشمم ره آرامش جان  بگشایی

والهم ، دیگرم  از  کوی تو  چون  برگردم                  می ندانم ، بشود همچو منت شیدایی

دل   به   دلخانه    مخلوق    نماند   زانکه              با  یکی کرشمه ات دیده و دل بربایی

دی شکایت همه این بودز مهجوربه دوست           گفت درمحفل ما شو که تو هم از مایی

————————————–379

ای   که  بازار   شریعت  همه  پر کار  کنی                                   قصه  بار  گنه   بر  سر تن  بار  کنی

خاصگان  حرم   کوی   وصال   جان  را                                     بر تف  آتش  نادیده    گرفتار  کنی

خود ز،  هر  آنچه نباید   که  شود ، کرده  شوی                          کار  مفلوک   پس  پرده   پدیدار  کنی

واعظا  بس نه  دگر  زهد و ریا  با  من مست                        تا  کی   آلوده  چنان  جامه و دستار کنی

یکدم   از  جامه   تذویر  درآ ،   تا  چو،  منت                        خدمت   آفیت   حضرت   دلدار  کنی

جامه  کبر  و  تظاهر  که به  دوش آوختی                        صحت جان  و  دل ازاوست که بیما ر کنی

چون   شب  از  کوچه   مستان ،  قدر ، درگذری            گام ،  آهسته  ،  مباد ،  از  صله  بیدار   کنی

کان  به صدرنج  وفراقت  به دل آوردست  او               عالم  مستی جان  حیف که دل  زار  کنی

همنشینی   چو  بخواهی  ، بر ،  مهجور  بیا                هم   بیاموز   که  چون  او   نظر  یار  کنی

————————————–380

سبویی کاندر آن  جانان ده مشروب مخموری            شوددیوانه آن دل که هم از جانان کند  دوری 

بر   جانان   بباید جان و دل بنهاد در مستی              چنان گرغیر بیند تهمت آرداین چه محجوری

مراجان از  تن ودل هم زجان آید،بر، جانان           چو شددرمحفل اشراقیان جان را چه مستوری

به هرچشمی مباشد مصلحت رویش کندظاهر         شعاع  نور رویش چشم  ظاهررا دهد کوری

سر  کوی  نگارینش   بباید   سالها   عزلت            چشد بایددل وجان ،دردورنج و طعم مهجوری

چه ،در این کوی عزلت زاهدان گیرندایرادم          که من چون زاهدان کی برکشم دیوار محصوری

به کوی حضرت جانان شدن  آزادگی خواهد          نه در  محراب و منبر زهدوتذویرو شرو شوری

به  مستی دل وجان کرد باید خدمت جانان             نه  با  مستی  ظاهر  که  دهد  آن  تاک  انگوری

بگواز من به رندان زمان معنا کنند این ستر          که مهجور این همه مستورگفتن راچه  منظوری

—————————————-381

دگردر  کوی  دلداران   مدار  ای  دل  تقلایی                  که  با  زنگار  دل  هر  گز  نمی   یابی    تجلایی

همی   باید  نهی د ل  را به ره  دلداری آموزی             که بی  شاگردی استاد کس ناموخت  شیدایی

که من جان ودل وهوش و همه گوشم به ره باشد      تو  هم  با لحظه ای روئیت  قبول  آور  تمنایی

که حسرت دارم  آن رویت به جام چشم جان بینم   چوصنعان حسرتی دارم به روی چون توترسایی

به   مردم  خانه   چشمم    نهادم   از  تو   رویی  را    ندیدم   روی  مه گونت   گمانم  اینکه  رویایی

ز مژ گانت چنان  ترسم  که تیر  جان  رها   گردد      مکن ابروی نازک  خم ،چه ،تیر افتد به دلهایی

شنیدم  فرصتی  دادی  شب دوشم  در آن محفل    خراب آلودگان را تو به  یک جرعه دل  آرایی

فتادم دلبرا  دیگر  به دام حلقه  زلفت                     فشارآن حلقه برجانم ،گه، هم نوشین غمهایی

مدیدی  رفت و ما دیگر  به  هجر یار خو  کردیم   چو مهجور اینچنین خوکرد از هجران چه پروایی

————————————–382

با  لطف  نظر  گویا  بر  مات   نظر  داری                         دیدیم به چشمانت زین  میل پدیداری

ما روز و شب از هجرت درکنج خیال دل                      وین کنج و خیال از ماجزوهم  مپنداری

لطفی کن و بویت را با باد صبا  بفرست                  تیری   بزن  از  مژ گان  در  ساحت دلداری

آن   حلقه   زلفت  را  کردیم   کمند  دل                 با  این همه  دل دادن میگو  به چه افکاری

آلوده  جان  و   دل  در  کوی   تو  تر  دامن               رهوار  رهیم  ار ،  هم   بر  پای  خلد  خاری

ابروی  کمان  از  تو  هم  ناوکی  از  مژگان                بگذار  فرود  آید  داریم   دل  زاری

طالب شده ام برآن چشمان شرار  انگیز            آن  شعله  جانسوزت بر مات چه ، نسپاری

هفتادو دو ملت را  کردی به جهان عاصی           گر  لطف  نظر داری  بر  گیر  ز  جان  باری

مهجور   تو  را  گوید  ای  آیت   مهر  آسا                پیمان  دلی  بند  و  بر  ، مات  ،  بگو،آری،

———————————————383

 

دل داده ام بر کوی تو ،بینم مگر آن روی تو            از باد خواهم بوی تو ،آرد مگر از سوی تو

جان کی دهم بر لعبتی ،آنجا که ما را آیتی               چون بنگرم بر قامتی جز قامت آهوی تو

صدها اگر تیر آیدم ،راهی به دل مگشایدم                بردل کمانی بایدم ،ازآن خم ابروی تو

مشک ختن تا بر شود،بویش مرا دیگر شود            جان منت بیمر شود جز اینکه آید بوی تو

افشاند ،ار ، بادصبا در پیش چشمم تارها             من میشوم بی اعتنا،جز اینکه باشد موی تو

کی چاره دارد درد من جان نزار و زرد من             درمان ره آورد من باشد فقط داروی تو

دربحرامیدت برانکشتی به ساحل میرسان       مایت همو در پی کشان گشتیم چون ره پوی تو

چون داربر گردن نهم آنجا دیگر آگهم              شرط است اگرجان رادهم ،دارم شودگیسوی تو

بر سوی تو دارد نظر مهجور ،از کویش گذر        خوشحا که دارد این بصر آن لعبت مهروی تو

—————————————-384

 

 

در  پرده  باطن  شد  آن  لعبت   رعنایی                     تا    پرده     ز  رخ    گیرد  کردیم  تمنایی

بس واله و سرگردان تاروی چه سان بینیم                 شرمنده   شدیم   از   آن   انوار  تجلایی

در  خال   لبش   صد ها   اسرار  نهان   پیدا                هم  در  نگه    مستش    آلوده    شیدایی

جان فرش ره ودل را ماوای  ویش  کردیم                بر   مردم چشم  آید  از لطف نهد   پایی

دی  جان  به ،بر،جانان نوشید، می ،مستی                گفتا  که به میخانه بایست که مست آیی

ای عارف ره ، باز ،آی ،یک لحظه  نظر میکن            آن لحظه ،نگاهت را، مفروش به دنیایی

من  طالب   جان  بودم  او  طالب دل از من          جان   دادم  و  در  جانم   بنمود   دلآ  رایی

خود  یافتم  از  آن  پس در قالب جان ودل         وجدی که به جان  آمد خوش بود به سودایی

نوش است تو را این،می،خوش باد تورا مستی    مهجور  ،  بر  ،  جانان      همرازی  و  همرایی

————————————–385

به  چنان   جعد  دو  زلفی که عیان ساخته ای            گو  ،  کمندیست  که بر جان من انداخته ای

دوش  دیدم   همه  دلباخته   گان  بر سر  کوی           به   چه   آهی  دل  و  جان  همه بگداخته ای

بربطی   تازه   مخواهم   که  نوازد  شوری                  مایه    شور   چنانی  که  تو  بنواخته   ای

بیشماران دل وجان و سر و چشم  و بصرند             که تو از  روی   همه   اخم    کنان  تاخته ای

دی   که  از  شدت   هجرش  همه  نالان  بودم          دل  بگفتا  به  رهش گام نپرداخته ای

رو  نشان  صنمش   پرس   ز   دلباخته   گان             که   ره   کوی   صنم   نیک   نبشناخته   ای

جان بباید که دهی دیده  به راهش   مفروش           کوی نادیده  ، چه  این غلغله  افراخته   ای

بی  اثر  باد  به  ره  تهمت بیجای رقیب                 گام   بگذار  تو ، مهجور   که   دلباخته   ای

—————————————386

به  یاد   روی  تو  حاجت برم  به درگه باری                        د عای خسته دلان بر مراد میرسد  آری

صبا   به  کوچه  بلقیس از سبا  خبر  آورد                     تو  خود به کوی سبا  بر صبا محل مگذاری

به آرشی که ز تیرش دو مرز تورو عجم شد                تو  تیر ناوک مژگان به مرز  دیده  گذاری

به لعل دیده دلخسته گان کوی نظر کن                       اگر چه  مینکند رحم  بر پیاده  سواری

بیا  ،  نیاز  دل آور که دردمند  تو گشتیم               دوا  ،  ز    گرد  جبینت  کنم   اگر  بگذاری

به  چنگ جعد  دو  زلفت چنان اسیر نمودی          چنانچه  سایه به مرغی فکند باز  شکاری

لطافت است به کیسو ی تو، اگرچه کمند است      که  پای  حلقه  درآید  به پای خویش فراری

وفاق و روئیت رویت همیشه  ورد لب ماست        مگو  به  طعنه  که  مهجور تو نصیب  نداری

———————————————-387

دوش   در  میکده   رفتم   که   بگیرم   خبری                  بگشودند   مرا   با  کرم   و لطف   دری

ناله   ها   کردم   و  دامان   بگرفتم   شاید                     صاحب میکده گوید ،ز، تو بر ما  اثری

انجم  و  ماه و شب و روز  برفت  از  یادم                    تا شنیدم که مدیدیست نداری  نظری

در  سبا   آیت   بلقیسی   و  در  وهم   ملک                 تو ، چو ما را نگزینی و به کامت نبری

آنقدر  سفتم  و   رفتم   نه   نشانم   دادند               برهمه ساقی و میخانه دلم گشت جری

ساقیا دیده به در شد ، در  ، رحمت   بگشا              تا  ببینم    رخ   آن   لعبت   مینو   گهری

ره   نیابم  چو در آن میکده با پای  وجود            مست بد مست شوم باز  کنم خیره سری

من که با  تربت  آن میکده ات خلق شدم           پرده   جان  من و جام  وجودم  ندری

دی   سروشم  خبر  آورد مکن  قطع امید           به تو،  مهجور  شب  تارگشاید  سحری

————————————-388

میسر   شد  وصال جان  در  آن  یلدای طولانی          که  بستم  با نگار جان در آن شب باز پیمانی

به صد ها رنج و فاقه می بشد دیدار ویحاصل          کجا حاصل  شود  دیدار  جانانی   به   آسانی

به  ره گر خار ها هم برپا خلد باید که ره گیری          نه ترسی ده ز خارو خس به دل،درراه در مانی

فراغ جان  بباید  با هزاران صعب دست  آید            که دل بر محفل جانان بری یک لحظه  مهمانی

به  سلک دیده بازان  دیدۀ  جان  بایدت دادن           چو چشم تن کشی باید کشی در جان پشیمانی

مرا جان رفت و دل هم نیز تا نایل شدم براو        فدا  بر  لحظه ای وصلش هزاران   دیده  و جانی

ازل  بی شوق و بی اشراق خلق خالقم بودم         چو   مهرش  بر  دل آ وردم  فتادم  بر غزلخوانی

چنان آشفته ترگشتم که رفت از دست زنارم        نمودم  ، سد ، خواهشهای تن تا دید مش   آنی

مگو  مهجور  ،  اغیار  از  کجا داند  رموز دل         ببر،از غیر دل، خود باش ،تا  هم  کام  دل  رانی

————————————-389

هزا  کوی   بگشتم   تو  از  نشان   که  باشی             نشان  که می ننمایی تواز جهان که باشی

به  آشکار و  نهان   دلبران  که  رخ  بنمایند               تو  ظاهری  منمایی ، بگو نهان  که  باشی

نسیم  صبح سحر  خیز  هم  خبر    نرسانید          پس  ای  بلا  گر  آشوبگر ، دمان که باشی

دم ، فرست که محتاج  خیزشیم  و  نوازش           مرا  جان ندهی با ، دمت ،به جان که باشی

خوش  آنکه با  تو نشینم به گفتگوی ارادت           میسرم  نکنی ،جان جان،ازآن که باشی

به  جان ودیده دل گفته ام به یاد تو باشند           من و روان همه با تو ،تو در روان که باشی

چو مه کمان دو ابرو ، نموده ای ز جفا  خم           به  ناوکی که زنی ،گوکه در کمان که باشی

خوش آنکه از توو اندیشه ات خبربرساند           که این سحر که بخیزی ، سر گمان که باشی

ببست  بر  تو  دگر  آستان  دل  مهجور              به  آستان  که  هستی،به داستان که باشی

———————————390

به  آن  ملاحت  و حسنت بگو  تو  یار  که  باشی       به  آن خرام که هستی ،قدم گذار که باشی

به  گیسوان شکن  در شکن   به  ساحت  آن  روی     به  گامهای خرامان ،بگو  ،  نگار  که  باشی

به  دشت  دل  که  تو  چون  ابر  شادمان  ، باری      ،به  چشم  نرجس شهلا ،بگو بها که باشی

به  آن وجاهت و خوش مشربی که شهره  شهری      به  شهر ما نشو د ،گو،تو ازدیار که باشی

به  سایه   قد  تو  سرو  نیز  قد  نخرامد                  به قدالف و به قامت، تو از جوارکه باشی

به سینه توهمه لطف و جودو مهر و سخاوت          به  آن  شرارت  خواهش ،بگو،شرارکه باشی

به  گلستان همه گل می فشانی ومن ات،اما           به حیرتم که توگل بوته ای،به خارکه باشی

به  هر  که  میگذرم  از تو  میرود  سخن  دل        به عزاینهمه دل ،گو،مرا  ، وقار  که  باشی

به هررهی که زدم ریسمان ز چنگ رها  شد          به حق بگوی به مهجور،در محارکه باشی

————————————————-391

 

گر  تهمتم  کنند، چه بردوش خم  بری                                    گویم به آنکه،میشوم از زاهدان بری

ماراخم است وجام وشراب و، می،و سبو                           زان رو نمی شویم چو تن پروران  جری

با  جرعه ای که مابه ارادت نشسته ایم                           تو جوی می بری و به آن جامه می دری

برما نه این خیال و نه آن خواهش تن است                  چونم  چو  تو  به  عادت سکرو تناوری

دانی که آدم ازچه شدو برکجارسید                               فرق  است  بین  خاکی  وآبی و  آذری

تن قالبیست بر تو که نا سوده در شود                         ما  را  به  لاغری  نگر و  بر  بهادری

جان بایداینکه سختی ودشوار طی کند                     چون جان رودچه فرق به چاقی ولاغری

بس بیشماررمز اصالت، به جان نهفت                      یک زان شمار یاب،به تن یاب  سروری

مهجور را به وجد نهد جام وصل  یار                       مخصوص  جام  باده  گلگون  احمری

—————————————————392

 

آن چنانی که زدی دامن و ناز آوردی                                     یاد  هجران به دل  و خاطره  بازآوردی

باز باد  سحر  شوخی  ما  بگرفتی                                        مستحق صله بودیم و نیاز آوردی

سردی  دوری ایام فراقت طی شد                                     وه، چه گرمی که دل و جان به گداز آوردی

اینهمه آفت هجران که ملالم  میداد                                   طره افشاندی و هر تار  به  ساز آوردی

بی تو بودیم به ظاهرهمه با تهمت غیر                             در نهان  بر دل و جان حرمت رازآوردی

پیش  اغیار مباشد  ز  وقارت  سخنی                              خوش که با محرمیان،جان به فراز آوردی

سجده ای بی توو بی یاد توما را هرگز                            این چه خوش باد،دل وجان به نمازآوردی

توبه میداشتم از مستی و جام می ناب                         گرم  مستی شدم  آنی که جوازآوردی

صبحدم بر تو که مهجور بشارت دادند                            جام جان نوش که دل دیده  نواز آوردی

—————————————394

 

مشامم رابه بوی زلف خودعادت چنان دادی                که پندارم رسدبویت به هرطوفان وهربادی

سروشم دوش میگفت این نداری دیگرآرامش             ازآن رویی که می بینم به دام دل درافتادی

نه حاصل می شودحاصل وصال لحظه شیرین           بزن برکوه جان تیشه چوداری میل فرهادی

من  از این  گفته  آگاهم  که  زجری  باید  و  دردی      هزاران آفت وحرمان به هرکوی وبه هروادی

نه من خودخواستم چونین دلم بکشید دراین راه     من ازخودرانده ام خودرا تویی برجان من هادی

هزاران منت آوردم که گردکوی ره گشتم                   دلم خوشحال ازآنی که به رویش گام بنهادی

به هرجاروی بنهادم ندادندم به دل راهی                   کرام ولطف هاکردی که دربرمات بگشادی

خوش است ازلحظه ای مهجورکاندرآن بلاباشد            که میداندبلاگرشدنمودی ازویش یادی

—————————————395

 

شرابی  ارغوان  یاری  حمیرا وش  به  گلزاری          دف و چنگ و نی و بربط،به عیش آرد سزاواری

کلامی  شهد وش  از غنچه  لبهایی  شراب آلود     وصال وکام  خوش باشد در آن وقتی که دل  داری

به  بوی  زلف  مشگینش  همه آلوده کن دامن       که  خوش باشد    بلا  جویان دل  ، افتد  به  بیماری

چو،رویی خواهی وچشمی،لب و مژ گان وخالی هم      به قدر عافیت بایدکنی هر لحظه هشیاری

به  عمری  لحظه  می  آید  ، نمایاند  رخ  و خالش       سعادت روی بنماید،به قدر،از زنده شب داری

مرا  جانان  رخش  بنمود و بر  وصلش  سلام  آورد    از آنی  که  به   ، قدری ،  چند  بودم  پای  بیداری

ز  دریا  قطره  ای باید  که نوشی  بر دل  و جانت     که  مهجور آنچنان کرد وبه، قدر، آمد  پدیداری

——————————————396

چه  ها  از ساحت هجران کشم نا گفته میدانی               قدم تابرسر کویت نهم ازخویش می رانی

خوشا  این درد هجران را دو  چندانم  کنی جانا            که  درک  وصل  تو  بهتر  توانم  در پریشانی

مرا  آگه  کن  از  راه  روال  جان  و دل  دادن       که  من  جان  داده  ام  ، دانی ،  توام  در راه  جانانی

چو   آگاهانه  در کویت  بشویم دست  از  جانم             ز،بی آگاهیم بهترکه خواهد شد پشیمانی

ز  بی سامانی این  دل نه در  اندیشه ات بودم         شدم  مشغول  رویایت   ،  چرا  بر  کام  ننشانی

اگر آن لعل شکر خا و آن چشم خمار  آری                نه، دیگر  لازم  آید ، بر من  این  افکار  عصیانی

تو  مهجور  از قضا  مگریز  ،  پابند  قضا  میباش       که روزی روی بنمایدبهکویش کام  دل رانی

—————————————-397

 

به  سر مرا  چو  نبودی  خیال  روئیت  ماهی                   هزار  ماه  به  سر  مینمودم  از سر   ساحی

چنان  حضرت  یعقوب  مانده  در غم و  دردم                   دوای درد  توئی  لعبتا ،  به  نیم  نگاهی

نگه  نکرده  مرا  رد  شدی  ز خاک  سر  کوی                  کرشمه  هم  ننمودی  به  خسته  سر  راهی

نماند این سر و  بازو ، و ، روی ماه   تورا  هم                چنان ، نماند  به جمشید جام و جقه شاهی

به  گلستان  چو روی  در بهار نغزو سرور است            خزان در آیداگر  نیست  جز  طرا  وت  واهی

به  بلبلی  که  گلستان  نموده  بود  خمارش                کنون خزان  شده  وا  مانده  در نشیمن  کاهی

نه  در  بهار  زمستی   به  صد  خرام  بشوری            نه در خزان که کسانت صلادهند چه خواهی

بهار هست  و  ترنم  توراست  ، رو ،  مهجور           که  بر تو در  بگشاید  نگار  شام و  پگاهی

———————————————-398

پیمانه  دیگر کن  لبریز  ، ز ، می ، ساقی                       تن  خاک  شود  مستی  تا  حشر  شود  باقی

میخانه  جان  دیگر  لبریز شداست از،می،                  با این  قدح  و  آن  ، می ، تو  شهره   آفاقی

مانی که به تر سیمش ماند که چه  بنگارد                  بی  دست و قلم ساقی،تو برگ وگل وساقی

خاک  قدم  موسی  گر داده  به  بت  هستی                تو  موسی  عمران  را با  صله  خلاقی

میخانه  ظاهر  را  کز  خاک و گلش سازند               میخانه  تو  دارد  چون  صحن  جهان  طاقی

میخانه  ظاهر  شد  در فکر کم  و  بیشش              ، می ،  ریز و  سبو  پر کن  تو  ساقی  رزاقی

ای مست به، آداب، می، باش و سبو نشکن              خوش  نیست که مستان را سوزند به هرآقی

شکر  قدحش  میکن  کفران  دهدت  کاهش             جز  این  که  نخواهد  او  از  تو  عمل  شاقی

مهجور  به  میخانه  سر مست ، می ،و باده            پر کن  قدحی  دیگر  ، نو ،  کن  دل  و میثاقی

———————————————–399

 

صبرایوب  بباید  که  بر  یار  رسی                                        یاری  یار بباید  که  به  دلدار  رسی

خواب غفلت چه گشاچشم بصیرت به سلوک                     تا  ،بر ،  یار به  چشم  و دل  بیدار رسی

به  سزاواری  کویش  ز  سزاواری  کوش                          آنچه لایق  به سلوک است سزاوار،رسی

چون  کنی  گرد  تن  مرده  حجاب  دل  و جان                 با  تن  ،ار ، سیر کنی  خسته  و بیمار رسی

در سفر خدمت  جان  است  و هزاران  سختی                استخوان  بایدت  آید که  پدیدار  ، رسی

این هم از لطف سروش است که با یک  نگهش               غرق  جان گردی و با جان به سر دار،رسی

سوز دل بایدت  ،  ار، وصلت  جانان  طلبی                    بی طلب بارنیاید که به اسرار  رسی

بال  بگشا  و  ز  جان دور کن این تن که  شود                بی  حجاب تن و بی پرده  پدیدار  رسی

گر هوایی به سرت هست چو  مهجور به کوی               دل جلا  باید و بی خدشه  و زنگار رسی

——————————————-400

با  هزاران  کرشمه  جنجال  بر پا  می کنی              این  چه افسونیست با ما ،شرط سودا میکنی

یک نظربا چشم شهلایت بردهوش ازوجود               مجمع  جانان شدی  ،دیگر  چه  پروا   میکنی

نقد حال اکنون خوش است ای دل مگردان روی از او    از خرد،  دور است  اگر  سودای فردا  میکنی

پرده از تن بر کشیدم  تا ببینم   کوی دوست              چون  همی  دانم   که  آنجا  دل  مصفا  میکنی

من نه  دیگر  دست  یازم  سوی  هر  جام و سبو        ای که با یک  جرعه  ، می ،  دل را دلارا  میکنی

خوش  که  دیگر بار از لعل  لبت  طعمی  چشم        کز  زمین  تا عرش  جان  را  عنبر آسا  میکنی

آن لب و خال  و رخ و چشم وکمان ابرو و، زلف      چون  همه  جمغند  در تو  دیده  اغوا  میکنی

سدره  طوبا کم است  آنجا  که  قد  افراشتی         رو  به  طوبا ناز کن    ، قدی  که  افرا  میکنی

میهمان کوی  جانان  بودنت خوش  عزتیست         لایقی  مهجور اگر دل  هم  مهیا  میکنی

————————————————–401

 

از آن  در جستن  کویش تحملها  روادارم                بر آنم تا که خاک ره ، به چشمم طوطیا دادرم

مراهیچ است ترس از پیچ و خم دراین رهم زاهد       که من جان از  تن پژمرده فانی سوا دارم

ببارد بر سرم  باران درد و رنج و سختی ها               اگر  دنبال آن کویم  تحمل  بر بلا دارم

چنان  بگرفته تن را  گرد این  دنیا پرستی ها            مگر دنیا  فراموشم  سود دل را جلا دارم

به خواب نوش دوشینم خبر میداد پیک جان          نمی بینی مگر،برکوچ جان از تن  صلا دارم

ز،گردی که نشسته بر دل وبر جان  نشاید  کوچ    ز،دوشین شب بر آن استم که جان از تن رها دارم

ز ، ره پرسیدم ای باریکه  ، راه سهل ما بنشان        بگفتا من به هر جا پا ، دو صد رنج  و بلا دارم

ز،جان پرسیدم از طاقت ،بگفتا  گام در ،ره ، نهه       گشا بال و پر بختت  که در اوجم هما دارم

نه با این  سهل و آسانی حقیقت  یافته  مهجور       بیا بنشین و هم بشنو ، کز این ره  گفته ها دارم

—————————————————-402

من از میخانه ساقی  بجز جامی  نمی خواهم                 پذیرد بر در میخانه ، من نامی نمی خواهم

اگر شوریدگی شرط است و بی ساما ن شدن در کوی     نهد هرحد و شرطی را،که آرامی نمی خواهم

به هر جان کندنی خواهم رسانم  خود به میخانه           فراتر از در میخانه  من گامی  نمی  خواهم

قضاوت  هر چه بادا باد من  فرمانبر آنم                    بده انجام  حکمت  را که فرجامی نمی  خواهم

نه ام آگاه بر دلدادگی  فردا چه خواهد شد             در آن گام ازل  شد هر چه ، انجامی نمی  خواهم

دروغ است  آنچه زاهد گفت .،من عمری تبه کردم     کنون که آمدم  در کوی او ، کامی نمی خواهم

مرا یک جان و دل باشد که بر جانان دهم  آن هم       بجز جانان  به  آرام دلم حامی  نمی  خواهم

سبویی گر دهد در آن ،می ، گلگون دلداری        کفافم میدهد ، جز جرعه ای ، می ، می نمی خواهم

بگو مهجور من دیگر گرفتار کمند استم              زصیادی دگر هرگز  ، به خود ، دامی نمی خواهم

———————————————–403

 

در وصف روی جانان برماه شرمسارم                                     والا تر از مه ، است او تاب نظر ندارم

بر جان و بر دل ما هر گز نبود یادی                                         یادش فکند بر جان ، سنگین نمود بارم

مه ، را نمیتوانم بر دید  چشم آرم                                           جایی که رخ نماید آن ماه آشکارم

تا دیده باز کردم  بر پرتو رخ اوی                                              دیوانه اش چنانم کز خویش بی قرارم

او هم چنان به اعلامادرطریق حسرت                                       در سلک پاکبازان  پا در رهش گذارم

عیسی دم ، وجودش درمان درد مندان                                   من درد مند اویم  کاین دیده می سپارم

او یوسف است ومایش درمانده ای به حسرت                            بارم دهد به دیدن تعظیم  می گزارم

شوریده ام به کویش خواهد که رام گردم                                     باید کمند گیرد با زلف بر مهارم

هر چند زاهدانش تفسیر دیگر آرند                                      مهجور فاش گوید که ، مست روی یارم

———————————————404

 

خوشا آندم که دل از ریسمان دلبر آویزم                      خوشا از ریسمان دلبر آویزم که برخیزم

مرا دیگر به حسرت برد آن  آمال و خواهشها             خیالم اینکه دیگر دیده ها از دل بمهمیزم

سئوالی شد به محفل دوش،ازساقی،وجام وجانب   گفتندم که ، ساقی گفت ، می ، بر او نمیریزم

ز،خود هرگز مران دانی که بی تو هیچم و هیچم    منت چون کاهم و با کوه نایم نیست بستیزم

کجا بردند آن نیکو خرام آهوی دشتم را                 که آید ، لحظه ای دیگر ، چشم ، بوی دلاویزم

من از خوش صورتان بد سیر، جان را به در بردم     نه دیگر دل به چونان دیوکان هر گز نیامیزم

چه می خواهی ز،من بر روئیت یک لحظه روی خود   ندارم جز دل و جانم ، که هم بر پای تو ریزم

ز مهجورت اگر جز جان و دل خواهی میسر نیست   که در بین هواخواهان  ، رقیبی سخت ناچیزم

——————————————–405

داغها بر دل نهاد این روزگار کج مدار                            رنجها دادست این پیر عجوز از حد شمار

تیز پا اسب است این گردونه چابک میرود                 شاه و درویش وگدا هرگز ندیدم شد سوار

چنگ ودندانی چنان آویخته بر گردنم                        می فشارد ، میکشد هم از ته جانم دمار

هرکه با این دخت صد چهره نبست آیین مهر            کرد این صد چهره را، در چهره گیتی   مهار

طالبانش گرچه هم باشند از مکنت غنی                   زیر پتک این شقی گردند بیزار و نزار

عارفان هر گز نه دل بندند براین دیو مست            عاطلان در دست این بیدادگر شد بیقرار

تا بنا شد این جهان گردونه می چرخد بلی            سهم دنیا طالبان شدزین میان ظلم و شرار

کاخها را می نبینی ماند آباد و تمیز                      چشم تا چشم است می بینی به اطرافت مزار

بر تو هم مهجور دارم پند بشنو گوش کن              این عجوز پیر مکار است کن از او فرار

——————————————-406

با راهیان به رویت جانان برآمدم                                           شد لحظه ای که درنظردلبر آمدم

در گام اولم شرف منظرش شدم                                            درنوبت ار، چه ، ازهمگان آخرآمدم

من تشنه شراب طهورای آن وجود                                        بختم نگرکه تشنه ،بر، کوثرآمدم

مستم نمود ، داد مرا جام  ، پی به پی                                   بیگانه از ظواهرجسم و سر آمدم

دل یافتم که گم شده بود ازمیان جان                               خشکیده تن شدم چو زجانم ،تر ، آمدم

از خاک بوده ام نه که انکار بایدم                                      جامم بداد مست شدم دیگر آمدم

چون جان ودل به عزکامش زتن گسست                           منطق برفت  آب شدم آذر آمدم

اغیار کوی ، تهمت نادیده میزنند                                      دزدانه نیست ،بار بداد ،ازدر آمدم

بگشا سروش درب حمخانه سرور                                     بگریختم ز زاهد و برداور آمدم

———————————————–407

دلی به دام تو دارم که جز وصال مخواهم                وصال کوی تو را هم به قیل وقال مخواهم

هزارجان چو دهندم شود فدای وصالت                   وصال اگر نشودهم ، تورا زوال مخواهم

نه باتکدی وتذویرحاصل آورم آن کوی                 که وصل حضرت روی تو بی روال مخواهم

مراداینهمه سرگشتگی جوازطریق است             وصال غایت کوی تو بی کمال مخواهم

خوشاکه ظاهرتن ماند وزجان به ،بر،آیم           چو جان به پیش تو آرم ،دگر مآل مخواهم

زغیروناکس ونامحرمان چه یازم امیدی          زغیر منت اگرهست این خیال مخواهم

رقیب ظاهرتن مست درمحاق خیال است       نگاه روی تو من ازسر محال مخواهم

روان بگیر زتن زانکه خویش درتو ببینم        تو کعبه ای وبه کعبه ،سرجدال مخواهم

——————————————–408

به داس ماه نو صد خوشه گندم هدر دیدم               زچشم غمزه ریزانش به چشم جان شرردیدم

ز،دق الباب جارمه شنیدم طعنه ای سوزان             به چشم اشک ریزان ازملاغش ،جام تر دیدم

غباردیده جانم که بر دیدن بدی مانع                     غباردیده در کردم هلالش رابه بر دیدم

به مریخش که آن جنگ است وناهیدش به تنازی    دو،آنان رابه رویت برهلالش پای در دیدم

مرا کزحسرت یک لحظه رویت بود جان آتش        دو چشم جان نمودم بازو هم بالای سر دیدم

خذف بودی به دستم جام وناب، ،ازآن زلال جان       فتادعکسی از او درناب وجامم را گهردیدم

به معراجش که بودم ازدل وجانم همه در اوج         تن اندر خاک بود وجان به کویش درگذر دیدم

صف اندرصف همه خیلان ودورش   پر،ز،مهرویان    به شوق رویت رویش به جانها بال وپر دیدم

مگیراین خرده بر مهجورای زاهد دراین وادی            که من همت فراوان کردم واز او ثمردیدم

———————————————-409

 

صبا کی میرسانی بر مشامم نکهت یارم                         که برآخردم مرگم به بویش آرزو دارم

به جانم عافیت باشد عبیرش رارسانیدن                   مسیحا دم شود بویش ،علاج جان بیمارم

به بیت الحزن خاموشی سکوتم خوره جان شد        کرامی میکن و، میکن دمی رویش پدیدارم

مرا درهجراو هرگز نبودی حرمتی زایل                    که بااین لشگرمجهول میآید به پیکارم

نمی خواهم به غیر یاد اویادی دگر گیرم                که محو باد اوگشتن رهاسازد زافکارم

کرامی شد شبی نورجمال او نمایان شد               نشینم منتظرشاید نصیب آید دگربارم

مرا جز آیتش سودای دیگرنیست دراین ره        ازآنم بادل وجان تربتش برچشم می سایم

به تیر تیزاو دل می سپارم  چون همه دل اوست     چواو دردل مباشد من ،ز،بودخویش بیزارم

اگرمهجور،را باردگر بختش کند یاری                     به پیش حضرتش ازتن کنم زنار ودستارم

—————————————————-410

ماکه خود درقامت سرو تو پنهان گشته ایم     هم دراین وادی هجران دست ازجان شسته ایم

تاعروج عرش قدافراز و برخورشیدرس                 ماچنان برزیرپایت تاابد بنشسته ایم

وادی فانی ندارد عهدو پیمان الست                      مابه پای عالم ،ذر،باتوپیمان بسته ایم

آن دم آن چشم خمارت که گرفت ازما وجود          ازتغلقهای تن دل شسته ایم ورسته ایم

ناوکی راکه کمان ابرویت برماکشید                    بردل وجان جای چون بگرفت ،زان، وارسته ایم

آن تسلسل که به آن گیسوی یلدای تو هست           مابه دارحلقه هرتارآن پیوسته ایم

ای عجب مارا کمند زلف تو صیادشد                  حاسدان گویند ماازاین بلا بگسسته ایم

سنگلاخ کوی توباشدحریروپرنیان                  فکربس بیهوده باشد که به راهت خسته ایم

آسمان راهم اگرمهجورباشدپرده ها                    گو ،فروغ رویتش را در ازل دانسته ایم

—————————————–411

 

بگذارید به پیمانه جان ناب خورم                               جامها بر سرشالوده محراب خورم

روی درکعبه رویش کنم وسجده کنان                         جرعه ها درشرف آن رخ مهتاب خورم

من که بی ترس ومحابا بکنم خدمت دوست           عافیت نیست که ، می ، باشد ومن آب خورم

درسلامت نشود کوی وصالش دیدن                      درد می خواهم ومستی که به جان تاب خورم

من که درعالم تن مینخورم باده زغیر                   باده ای کو که شود بردلم ایجاب خورم

جام جمشید چه جامی بدهیدم از غیب               میل دارم که ،می ،از کاسه میناب خورم

گربه دریای ، می،آیم ننمایم نظری                       خوش به آنم که همان دردی سیماب خورم

نظرم نیست بساطی بکنم پهن به دهر                  من مهجور ،می ، قلت وکمیاب خورم

——————————————–412

 

فراغتی چو دهد دست ومن به کوی تو آیم                     هزاربارجبینم به خاک کوی توسایم

به یاد حضرت رویت ،نه رو به کعبه  کنم من                چه عافیت ،به ، ازاینم ،رخ تو کعبه نمایم

گره چنان زده بر جانم این فراقت وهجران                مگربه کوی تو آیم که این گره بگشایم              

ازآنکه بوی تو راهرسحر صبابه من آرد                       نموده عادت بویت اسیر باد صبایم

به آن رخ ولب وخال وکرشمه ای که توداری                  هزار حیف اگر من بر آن غزل نسرایم

گدای گوشه نشینم به کوی تا نظر آری                            بقا به هجر گرفتم ،نظرنبود فنایم

مباش درغم مهجور ،لاغریش نه درد است                      که خویش دانم از آن عالم است درد و دوایم

——————————————–413

به جانم حرمت دیر است ومغ پابوس ودربانم             که من با حرمت جانم چنان خدمتگر  آنم

نه آنم کز چنان بودن چنین فاخر شوم بر خود      که بل خود خویشم وهم خویشتن را سرمه جانم

به فرض بیودنم نابودنم را نیست اندیشه           چنان درفکر اویم که ،فراموش است سامانم

نگاه از مردم چشم است و دل بیناگر باطن         که من باطن ، نگارم ، چشم را فرض است میزانم

چنان دیر مغان حرمت نمودندم شدم راغب         چه حرمتها نموداست و همو بنموده اکرامم

به عرفان نه،قدم ظاهر بجز هیچ وخیالی نیست که عرفان چون گزیدم من ،ز حرمت نیست پایانم

بیا دستی نشان مویی فشان درآیت هستی        که درجعد کمند موی تو بنهفته ،عصیانم

سبو پرکن ، به ساغر ریز ،می ، میکن تعارفها       ز ،لطف ومرحمت مهجور را ،ای جان جانانم

———————————————–414

 

درخرابات از آن شغل ومقامی دارم                          که رسوم ،می ، و مستی همه پامیدارم

محتسب صحبت من ازچه به اغیار کنی                رمضان است وبه کف من ،می ، وجامی دارم

زهد وتزویر تواین چون به خراباتم کرد                  ورنه جامی به کف ونیز صیامی دارم

طول سجاده که از قد تومحراب گرفت                  آنچه داری توچه حاصل ، که مقامی دارم

من نه آنم که حسد برتو ومحراب برم                     خودفراتر زتو در میکده نامی دارم

خرقه  پوشان به ظاهرنه که باطن بینند                من بریدم ز تظاهر که مقامی دارم

بنده خواهش تن نیستم ای بنده غیر                      که به پاکی به ره میکده گامی دارم

فاش کن صدق خرابات که مردم دانند                     اینکه مهجور چرا گفت ، سلامی دارم

——————————————–415

بر وصالت روز وشب دل تاختم                                        دل به وصل روی تو بگداختم

توسنی شبدیز دریلدای هجر                                            پرچمی درکوی جان افراختم

باتو بود م دردلم تاچون شود                                           جزتوبر غیری نمی پرداختم

صدهزاران آرزوبرلحظه ای                                              ازوصالت ،درنظر میساختم

گوکه رویت بود آن شب در محاق                                    روی بنمودی ومن نشناختم

بربطی بودم که بی مضراب وصل                                    مایه مضراب جان بنواختم

گفت مهجوراز اسارت چاره نیست                                    اینکه بازلفی کمند انداختم

—————————————–416

 

من طالب کمین زلف کمند یارم                                            زلفی که بودپنهان ازدید آشکارم

زان روز که بدیدم آن خال لب به بالا                                     سرگشته واسیر آن خال وبیقرارم

درکوی حضرت او صدها رقیب گردند                                    آنان به بادلرزان ،من سخت استوارم

چون روزهورآیدشب مه ،شودهویدا                                      همچون ستارگانش من چشم انتظارم

خوش بردلی که جانش گرددفدای جانان                                من جان فدانمودم هم شکوه ای ندارم

آه  ،از وصال رویی کزمن گرفت جانان                                   بر آسمان کشانم زین درد من شرارم

دی گفت بادل من رمزی سروش ازغیب                                  دل ازغبار برشوی چون پای میگذارم

ای آسمان رحمت اشک سرشک مارا                                          ابری کن وبجوشان تابر دلش ببارم

میل وصال داری مهجور،صبر باید                                           تاکی به صبر مانم کامد ز جان دمارم

——————————————-417

گربکویی جان فدابنما  ،که جانا آن بچشم           بی محابا گویم ای مهسا تمنا  ،آن بچشم

گر رد پایت که گویی بوسم اندر رهگذر            دست منت بردو چشم آرم عزیزا آن بچشم

گر دهی فرمان که دل برتیرمژگانم سپر          آرزویی نیست جز آنم به دنیا آن بچشم

گرسفارشها فرستی شو ز هجران دیده تر       گو صبا آرد پیامت راسوی ما آن بچشم

گر زنی باعشوه هاطعنه که گشتی دربدر       در رهت ما دل نهادیم ای دلارا آن بچشم

گربه موج سرکشت گویی که از رویش گذر      بی بلم بر موج تو گشتیم دریا آن بچشم

گر خم ابروکمانت،حکم دارد بر شرر              ما ز دل دادیم ترس ونام پروا آن بچشم

گر به میل دل نمایی سوی مهجورت نظر        عزتی بنما و گو مهجورما را آن بچشم

———————————–418

سبوبیاور و،می، ریز ماکه بی خبریم               خوشاکه لعبت نیکوی حال رابه بریم

صنم چوپیش رخ ماست ازخبرچه خبر             توباده ریزکه ماعقل برخطانبریم

بچین به دایره زان جامهای رنگارنگ            خوشاکه برلب جان پیش توپیاله بریم

به اخم آن دوکمانت مگیرسخت که روزی      به ماحضرشده مهمان ودرره سفریم

به آشیان خراب وجودطعنه مزن          که مابه صعب وخطرهاشکسته بال وپریم

به جرعه ای زتومحتاج این پیاله شدیم     نه تاجریم ونه طماع،به جمع سیم و زریم

به پیش روی توبودن مرافراغ دل است      به وعده های،می،وناب وحوربی نظریم

چنین گشاده مگو میشنو دمی مهجور        که خشت خام تو میگفت،سامع ویصریم

————————————————419

بس که ازقافله ماندیم وعقب دارشدیم              به عقب ماندن ازاین خطه سزاوارشدیم

صف به دیوارزمان بسته وباچشم هراس         روز وشب راهمه بیدار ،نه بیدارشدیم

کاروان رادگری بردو سلامت برسید               ازغبارعقبش بود که  بیمار شدیم

خود ز ناممکنی خود گله کردیم زغیر           بی خبر اینکه خود ازخویش دلآزارشدیم

مازواماندگی خاطرخود بی خبریم              ازچه واماندگی غیر خبردارشدیم

رمگانیم که چوپان شده درخواب عمیق     منتی نیست خود ازخویش نگهدارشدیم

گوئیا پای حریم از ره خود بنهادیم            ازحریم دگری چونکه پدیدارشدیم

عزت آن ،به، که جلودار شوی قافله را       همچو مهجورکه برخویش جلودارشدیم

————————————-420

مادگرباده مطلوب جهان راچه کنیم             دل که پژمرد ،دگر وجدگران راچه کنیم

برتن خسته نمانده است دگر طاقت درد      بودن هستی واین روح وروان راچه کنیم

پنبه ببریده سرانیم وزمان میگذرد           اجل آمد، دگر این وقت وزمان راچه کنیم

لحظه ای نیست که تابوت زمان مرده نبرد      ماکه خودمرده دلانیم ،امان راچه کنیم

گآه برخاسته ازاینهمه دل ،طوفان است      برفروریختنش باد دمان راچه کنیم

ساقیامیکده بربند ،شکن هرچه سبوست    خودکه مستیم بگو،مست کنان راچه کنیم

کودک شاد زمان در تب ناداری مرد          خاک کردیم ،همو ،مرده دلان راچه کنیم

مرده دل ترزهمه پای زمانمهجوراست   چون همه مردبگو مرده بران راچه کنیم

——————————————-421

مرابیت الحزن سازیدچون گمگشته ای دارم          ز،حزن گمشده درخویش جان خسته ای دارم

مرادلخسته پندارید برلب خنده گربینید            که نور روز رادر فطرجان بسته ای دارم

سلاسل بسته برگردن،گران حزن دردستم       گسستن کی توانم ،حلقه ها پیوسته ای دارم

قدم آهسته ای تن جان ودل رانیست این طاقت  ازایرا،بردلم گمگشته ای ،بنشسته ای دارم

تحمل دیگرازمن برداین اندیشه هجران     که میخواهم رهم ،اما نه قلب رسته ای دارم

به کنعان اقامت خشک شدآب تر چشمم     به آب چشم تاکویش روان وارسته ای دارم

توانم رفت تاکویش اگرآرامشی گیرم         که دروادی اوجان ودل آهسته ای دارم

مگرلطفی کندبادصبا آرردپیامش را       که مهجور از غم هجرش دل بگسسته ای دارم

—————————————422

 

به آفتاب جمالش منوراست وجودم                    منوراست وجودم ، به التزام وجودم

به التزام رکابش همیشه حاضروناظر              خوشا که عافیتی شد به کوی اوبغنودم

چوعابدان سوی کعبه نمازو سجده گذارند    به سوی اوی منم،هرزمان به حال سجودم

چنان مآل خوش بخت روی برمن کرد         به خویش غبطه نمودم ،به آن مآل نبودم

مرابه نور جمالش چنان لیاقت داد              که زنگ و لایه تحقیر رازدل بزدودم

چه ترسم اینکه رقیبان نشسته اندبه راهم    فراغ خاطردل رابه لطف یار فزودم

به مستی سرکویش که عادت آوردم          ملال خاطرخود ازوجود دیده ربودم

به اوج کام دلم ،گرچه دورم ازنظراو        مکن ،خدای، که میل آورد ز اوج فرودم

تودیگرت به رضادل سپرده ای مهجور     دگر مگوی به حزن است درزمانه سرودم

——————————————423

مابه بیدادزمان فرصت تاوان داریم                   دل به بیراهه مگیریم که تاجان داریم

باحریفان دل ودیده به آوردگه                    دهر با دیده دل خاطرعصیان داریم

گو مگویند که درخارمغیلان گشتیم         پیش خودبی همه آنان ،سر وسامان داریم

سایه هرشبحی را نشناسیم که خود            سر به بالا وبه سر سایه جانان داریم

دامن آلوده نداریم به هرخارو خسی         بی ریائیم وبه پاکی دل ودامان داریم

خاک اگرزیر سم تاز سیه پامال است       پیش رو بین که به هنگامه سواران داریم

راه پرصعب اصالت نه نهان پیمودیم        وقت ظاهرشدنش نیز نه پنهان داریم

تاسری هست ودلی هست ونشانی مهجور  هرزمان گو که وجودی،به دل وجان داریم

—————————————-424

چوامان رازباشد سخنی نگفته دارم                      به دلم چه رازها که همه سر نهفته دارم

به زمان رازگفتن همه بست در ،به رویم               که هیاهیم نیاید ،نه دوچشم خفته دارم

همه درعیان وپنهان توام ،چه درد هاکه               نکشیدم وندیدم زکجای گفته دارم

محک زمانه گویا خذفش چو زر شناسد          چه محک ،که دهررا من به وجودسفته دارم

سرکوی  آشنایی همه بی نشان برفتند          که به جستجوی آنان دل وجان رفته دارم

زچه روزنی سرآرم که رسد فغان آهم          که ز ظالمان این دل کدری گرفته دارم

شریان خون مهجور جزش به ساختن نیست   چو رسدکه خون فشانم گله هانگفته دارم 

———————————————425

چون؟غزل برقدح وباده مستانه زنیم                       بازخیزیدکه لب برلب پیمانه زنیم

محتسب آنچه زکفران قدح بودبگفت               غافلان تابه کی این حرف به بیگانه زنیم

آن یکی سربه کسی دادواین بردگری             تازه هم خویش نشان داد به ویرانه زنیم

دست آبادزمان رو شدو دیدیم چه شد         وقت آن شد که قلم برصف افسانه زنیم

خشت ماروزازل سست وهراسان که نشد   ازچه باسستی دل خشت براین خانه زنیم

جمع دستارکنید وبه قدح خون ریزید         تاسرقیمت خونش ذنخ وچانه زنیم

ماوجودهمه خواهیم به هم الاهیچ         ذلت است اینکه سخن بهر،جوی ،دانه زنیم

مرغ حق نیست که فالی دهد وحال کنیم      بوم ویرانه گزید ،ازچه دگر،لانه زنیم

نوشود این صله مهجورتو کن همت خویش     مژده ده وقت گل آید به سمن شانه زنیم

———————————————-426

 

 

همتی میکن که پیغام سروش آمد به گوش            مردراه هستی اگر،ازجان وازدل مینیوش

از صلایی که سروش آورد ،جان پروازداد            ازمن وازصوفی وازعارف وازخرقه پوش

زان مکانی بودبرجانها،بر،حوران قدس              قدسیان وماهمه درانتظار،می ،فروش

عالمی بودودلی بودو همه دلدادگان         عالم دل داده بودند وبه جان درجنب وجوش

وجدبودوحال واشراق وصدای شرب شرب     این نداازجام میآمد خوشا نام سروش

من که خودمغبچه ای بودم درآن وجدوسماء    جایگاه ،می،نشانم دادوگفتا ،سر پوش

پرده درکردندو چشم دل گشودم حال شد       محرمان باده میگفتند جانا نوش نوش

ظرف دل راازمنش مستوراسراری نبود        بایکی باده بر جانان برآوردم خروش

زانکه جانان خود مکان دل نشانم داده بود    باده ای دیگربه  کامم ریخت دل بردم زهوش

خم بباید سرکشی برجان ،برجانان ولا      جرعه هرگزدل نمی شویدکه ،مهجورا خموش

—————————————-427

اغیارهمه رفتندازکوی نگارینش                   زین پس همه وقت آیم در مقدم بالینش

چون است ،چنان است او،هرجانگرم بینم         بکشیده هزارالوان ،مشاطه به آذینش

چون غنچه که میخواهدلب بازکند چون گل        صدبلبل شوریده آیند به آمینش

تهمت نه روا باشد،که ،من دل وجان دادم        صنعان اگرش بیند ،هم دل دهد ودینش

چون باکره ای رعنا غبغب به گلو گیرد           حرمت ننهد گرهم دهراست به کاوینش

ازهور ومه واختر نوریست به رخسارش        من سجده کنم میگو برسوی کدامینش

من همچومرید او ،اوگشته مرادمن               دل دادم وجان دیگر،من برسرآئینش

ای بادصبالطفی ،ازکویش اگرآیی              آوربه منش عطری ازخامه مشگینش

دل بسته شدی مهجور،آرام کجا یابی         دل بند وزجان بشنو دستوروفرامینش

——————————————428

رسیده بردلم زخمی زیترتیزمژ گانش                 نیابد التیام الا که خودآید به درمانش

نمی خواهم دگردل را چنین دلریش ازتیرش      چوفرصت بازیابم میگذارم سر به دامانش

جنون آمد دگربرسر،به کوه دشت خواهم زد         اگروصلی نباشدازپس این دورهجرانش

چه می دانند اغیارازچه می نالد دلم ،آری         معماحل چوشد اغیارمیگیردبه آسانش

دگرشوریده ام دل درمهار جان نمی آید        به فکرم ،کی رسد درکوی جانان دل به سامانش

بجزیک لحظه دیدن ،روئیتی دیگرنمی خواهم     پذیرم هرچه شد بررویت یک لحظه ،تاوانش

خوداز جان گشته ام دیگردلم درکوی سرگردان     به کویش غیرچون داند ،چرا؟دل گشته نالانش

بگوازمن به نامحرم ،به کویش تن نیامیزد        که دست محرمش برسر زند سازد هراسانش

به محفل جای یگشائید مستی بازمیآید         ببیند تاکه جانان هست مهجورش به پیمانش

————————————————-429

گردست درآویزم ازحلقه جانانش                          هرگزنه رهاسازم ازدست خودآسانش

ای بادصبایکدم بگذرزسرا پرده                            میده خبرهجری ازبلبل دستانش

ماغلغله گویان رادرگلشن درگلبن                  لطفی کن وجایی ده درزمره مستانش

خورشیدلقایش رامی گو که عیان سازد          تاکی همه تاریکی بازلف پریشانش

دردیم،همه درمان جستیم ونشدکاری        اذنی چو دهد ازدرد افتیم به دامانش

آشفته شداین سامان درکوچه مخموران       کی سایه نهدبرسر با پرده سامانش

دیگرسر این تکرار آرام وروان گم شد     دل رفت ،سرو جان هم لطفی کن وبستانش

باگریه ماسیلی نا خواسته جاری شد        ازشوق وصال جان درپای شبستانش

مهجورسپرمیکن درپای بلا جان را          بنشان به دلت تیراز وارسته مژگانش

—————————————–430

مرابه میکده افکنده این بلای سروش                 که استخوان تنم میکشد زناله خروش

مگو،چه میکشم ازآن بلای دیده ناز                 هزارباربه یک دم همی روم ازهوش

مرازجام الستی نموده اندخمار                    که جام ناب الستی مراکند مدهوش

شبم سروش سماوی ندابداد مرا              که رخت غم بکن ازتن حریرعزت پوش

به یاد کوی توای دوست رخت برکندم          گرفت حوری غمازه آندمم آغوش

به گوش جان سخنی گفت ازورای امید       که سوزتن بشدازیادو دردشدخاموش

و،زان به عالم قدسی چه دیدمش،جانان         پیاله درکف ومیدادباده نوشانوش

به غیرمی نرسدباده درسبوی الست         که گفت اینسخن جان سروش درشب دوش

به یادوخاطرمهجورمحفل آرائید          که اوبه کوی نگارش شده است باده فروش

——————————————431

یارب آن لعبت مارا به سلامت دارش               جورگردون ندهدهیچ خلل درکارش

بوستان راهمه سرسبزبدارازقدمش              بخت واقبال همایی ،همه میکن یارش

عندلیبان غزل کانهمه درغلغله اند                سر، هرنغمه عیان درشرف انظارش

مست دیدم به چمن بلبل خوشخوانی را      کز قضا درقدحی ،باده روان منقارش

میستود آنهمه میگفت به آوازبلند              همچنان عزت اودار مبینم خوارش

هرکه نامحرم وغیر است درآن کوی وجود       دست درپیش کش وازدوجهان بردارش

من ندارم گنه ازاینکه چنان مست شدم         شیخ مسجدچو ببیند بدرد دستارش

فکرواندیشه واهی نکنم دانم که               به حقیقت بگشائید  ،در ،دربارش

فکرمعقول خوش آیدبه بر حضرت دوست     همچو مهجورکه هرلحظه کنداحضارش

——————————————–432

دوش بازهم دعوتی آمدبه گوشم ازسروش          تن به خواب وجان به گفتارش همی میدادگوش

چشم دل بگشودم وخودیافتم درکوی دوست       غوطه میخوردم چوغواصان به جام ،می فروش،

کوی ازاغیارخالی ،محرمان حاضربه جمع         جان ودل درپیش جانانم چنان درجنب وجوش

ازجرنگ جام ،می،بنهفته رازی میرسید          آنچنان ،طاقت زدل میرفت وجان میشد زهوش

وه ،چه نیکومنظری بود آن شبم درکوی او        ساغری دردست ومیگفتا،می جان نوش نوش

جرعه ها سرمیکشیدم زانکه میدیدم به عین       بارسنگین تنم باجرعه ها میشد، ز،دوش

تن نه بامن بود،جان بودو دل  وچشم وجود      تن چه کارآید مکانی که نمی بایدخروش

حرمت وجداست وراه راستی درکوی او           دربر جانان درآن محفل همه بایدخموش

اینکه مهجورازنهان گویی  نمی آیدبرون          زان سبب که می بباید سر،دان وسرپوش

———————————————433

آن سرو سها که دل وجانم فدایش                  دورازهمه آفات کندنیزخدایش                                                                                                                                    

قامت که برافراشت به پای چمن جان              شمشادقدش دیدم وستواربه جایش

ـآرامش جان من ازاوباشدو خواهم                    ازاین چمن جان نکند جورجدایش

بی لطف وجودش چه کنم برسر کویش             هستی ده این جان ودلم گشت لقایش

تن نیست بجزخاک ره کوی وجودش                این جان ودلم هدیه خاک ردپایش

ماراهمه دربارگهش نیست جزاین ورد                یارب،مکن اندیشه غم هیچ روایش

محرم به درخانه او حلقه نکوبد                        اغیارکجا بشنودازغیب صدایش

این دیده ما جایگه  مقدم آن دوست                  بازآید اگردیده نهم پای صفایش

مهجورکه باصدق دلش خواهش از او کرد            ای ساقی جان نیزتوراضی بنمایش

———————————————434

به جان پیچید آن آو ای روح افزای دستانش         چنان درگوش وهوشم که شدم طفل دبستانش

نه درمیخانه می یابم ،نه درکوی خراباتی           نه درمحراب ونه مسجد نه درصحن شبستانش

نه دیگر،میشوذزاهد،،کندماراکرم روزی              چه،دل بگرفته گرازما،نگهداراست وجدانش

بساط ،می،بگستردم شب از فرط غم هجران          که شاید ناله مستی دهدکامم زهجرانش

نمودم گردهن شیرین از آن تلخی دراین هجران        که شیرشهد می آیدبه لبهایم زپستانش

دلاویزان سرگردان به بوی زلف می آیند                  سرابی می شوداما،شمیم بوی زلفانش

به دامن دست میازم نمیاردرسد دستم                 که دانم التجای الفت است آن پاک دامانش

ز سوزوآه ودردو ناله طرفی برنشد مهجور            ازآنی که رقیبان طعنه زد ، بگسست دامانش

———————————————435

 

آن سروسهاکه دل وجانم به فدایش                       دورازهمه آفات کندنیزخدایش

قامت چوبرافراشت به پای چمن جان                   شمسادقدش دیدم وآن ماه لقایش

آرامش جانم همه ازاوست مبادا                          ازاین چمن جان نکندجورجدایش

بربربط وچنگ ودف ونی گوش  ندارم                 نایداگرازمحفل مسرور صدایش

بانگ سحری هرچه کشدزوزه ،نخیزم               الا ،به دوگوشم شنوم صوت وسمایش

بایدکه شوم ذره خاک قدم او                            بسیارزنم بوسه جان برکف پایش

عطری نکشم هیچ ،مگر،عطرلب یار                آرداگرازلطف بدین سوی صبایش

بی میل نباشدکه ،به ماانس بگررد                  بسیارشنیدم کرم ولطف و سخایش

کس می ننیوشد سخن پرده مهجور              آگه نشود گر ز درونش به ندایش

———————————-436

ترک خوش خط ولایت به سیه چشمی خویش           عشوه هاکرد ونموداین دل ماراهمه ریش

سحرسیمای صنم گونه ندانم چون است                که به یک غمزه چشمش همه آیند به جیش

به خم ابروی سیاهش چودمی اخم کند                 جمع پیش آمده درکوی شوندی همه کیش

قامت سرو بلنداکه عطا گشته براو                   هرچه سرو است به عالم،سرتعظیم به پیش

ملک المنظرحق گوبه کتاب زرین                      ملک المنظر گیتی بنموده است نقیش

صدهزارآیت برترکه به شیرین دارد                   خواستاران بزند کوه جهان راهمه تیش

آنچ لطفی شدو پیش آمدو دیدی مهجور      پای نیشش بنشان  خویش که،خویش آمده پیش

—————————————-437

فال قلبم چه خوش آمد به سزاواری جودش              دیده روشن شد ازآن پرتو انواروجودش

قامت سرو که براو بجزاز لطف مباشد                      لطف واکرام شد وپیش من آورد فرودش

من نمی خواهم ازاواینهمه افتادگی خوی                 درخبرنیزمخواهم دگرآن حال رکودش

همچنان که به دلم کعبه آمال وفا بود                 بازدرسجده گهم هست چنان جای سجودش

بردلم ازصنمش جایگهی دارم ازآن است           ترس جان نیست دگر ازشرف بود ونبودش

لطف انواروجودش همه روشنگرراه است       واهمه نیست زبدخواه وهم ازجیش وجنودش

ازوجودش به دل ودیده فروغیست ابدوار        می فرستیم به آن سرودلارام درودش    

برتومهجورجز از روشنی دل صله ای نیست       میبری زین صله درپیش رقیبان همه سودش

——————————————438

کوآن صنم که باده به کام من آورد                     گیردقدح زمیکده درگلشن آورد

دستاروخرقه برکندازتن که گل رسید                ازهرگلی شکوفه پرازدامن آورد

گوسرکشدزخواب گران آن کمینه خواب           باردگربه طرف چمن سوسن آورد

جانها به دورگل به چمن مست میشوند           مردآندلی که برسرسوسن تن آورد

باری زگل به دوش کشدراهبی به راه              وزمعبد کمین به عیان کاهن آورد

کیش هزار را که خزان بارداده بود                 باردگربهارسرگلبن آورد

مستانه دل به کف همه دارند جام عیش        شادی کنان زکوی وزهر برزن آورد

پیمانه ای زشبنم گل پرکه میشود               گیرد صنم به دست وچنان خرمن آورد

پیمانه پرزشبنم گل راچون اودهد            هرگز محال ،دغدغه اهریمن آورد

بادصباوزد سوی مهجور،هم دراو             یعقوب واربوی خوش پیرهن آورد

—————————————–439

به جام جم مناز ای جم زبارافتاده خواهدشد             بیابرکارگه ،خم هم زکارافتاده خواهدشد

بگوبرلعبتان ظاهرسرمست ازمایت                     تغافل تابه کی ،روی ازوقارافتاده خواهدشد

مبین این غلغل وچهچه که بلبل درگلستان کرد       دو روزی باشداین ،گل ازبهارافتاده خواهدشد

بیا ،ازنردبان این جهان آهسته رو بالا                  رکاب این جهان راهرسوارافتاده خواهدشد

بگوبرخوش کنان فانی ازمن این سخن ،روزی       شماراهم به کوی جان گذارافتاده خواهدشد

مگوچابک سوارم ،گوی ،باچوگان توانم زد          توخود گویی واین گوی،درمدارافتاده خواهدشد

مخواه این ظاهرپرزرق راگردد وبال جان           که فرداشبنم عرض ازعذارافتاده خواهدشد

کنونت کاین همه تذویرواین زهد است میدانم         به فرداعمرفانی درقمارافتاده خواهدشد

بده ساقی مراهم باده ای درمحفل مستان            که مهجورت بدورازتن خمارافتاده خواهدشد

——————————————–440

بیا کزبعدماتن خاک کشت زارخواهدشد               فراوان گردش اندرگوی این دوارخواهد شد

به بیداری جان ازنقد میده باده مستی              چه حاصل بعد من تن ازلحد بیدارخواهدشد

بیاورباده ای کزطعم آن خجلت بردشکر             که مست باده ات هرگزنه درانظارخواهدشد

پریوش لعبتی ناب آوردبردوردل مستان           که محفل گرچنان زینت شودپرکارخواهدشد

مریدم من به دورآن میستانت قدح پرکن         مرادورازتن این دراعه ودستارخواهدشد

خرامان حوریان گیرند جام نوش ما،درکف       نصیب آن جام ،می، هرگزنه براغیارخواهدشد

بیاورباده ام دردست تا زانگه بلا خیزد           چه مانم منتظر تاروز،وعد،و بارخواهدشد

به امروزم که باهریک نفس جان باده میخواهد      رسان ،فرداندانم چون ره ورفتارخواهدشد

نه مهجوراین سخن درپرده می ماندشودروزی       به زنگ کاروان جان ،سخن بیدارخواهدشد

——————————————–441

مرا زباده گلگون دل خمارکنید                   به دوش من همه جان درد یاربارکنید

پیاده میروم ازکوی آن نگاربلند                  دمی به اختربختش مراسوارکنید

قرارگیرم اگردرغبارخاک رهش                به خاک کوی ویش جان من غبارکنید

به سوزو سازدلم نیست جزوصال وجود        وصال جان بدهیدو تنم به دارکنید

قراردیده مخواهم انیس دردشدم من            به دردهجرخوشم اینکه بیقرارکنید

گذارلحظه دیدن چه سود،صبراگرخوش          خوشابه جام رخش دیده پایدارکنید

منش که راه نشینم  به کوی هجرووصال         رضابه هجرم اگرنیز،سازگارکنید

به خودنه ام که به خودبازگردم ازکویش          نه باوراست شمارااگر نظارکنید

شتیده را نشودگوش جان کندباور                مگربه کوی ،چومهجور،دم گذارکنید

—————————————————-442

دوباره بوی ،می ،ناب  برمشام آمد             دلم که بود به وحشی اسیر رام آمد

مرابه کشتی باده چه حاجت ای سرمست         که دل بدادم بردل زغیب جام آمد

هزارکشتی باده فدای یک جامش               به جرعه ای که بخوردم زجام ،کام آمد

مدیدعمرگرفتارهجراوبودیم                    تبارک الله ازآن دم که خوش خرام آمد

زمادگرسخنی نشنوی جزآن مه بدر            که ماه بدرشد او اختر رسام آمد

بریزجام دگرتادگرشودمستی                    که امشب آیت رویش مه تمام آمد

صف ستاره که دیدی به راه،وهمت چیست      به دور مستی مهجورازدحام آمد

—————————————————–443

برتوخماری ما همه وجدونازباشد                  که خماری دل مازتوچاره سازباشد

دگرم چه روزوشب راشمرم که وعده آید         درخانه ،می،توکه همیشه بازباشد

نه به هرخدنگ دیگربشوم نشانه، آنجا            که دلم اسیردام چوتوشاهبازباشد

به کمندموی زلفت بکشان به خاک کویت        که سرودل وروانم همه سرفرازباشد

من ازاین سپس به سوی رخ تونمازآرم         که بجزرخت به سویی نه مرانمازباشد

توفروکنم به باده که شناگری بدانم           چه خوش آنکه باده تو زسرم فرازباشد

نشوم دگربه سویی بجزآستان کویت        به کدام سودل آرم چوتو دلنوازباشد

صنما زکوی عزلت بکشان مرابه سویت        که بجزوصال کویت ،نه ،مرانیازباشد

تن  خودنه باخودآرد،دل وجان ووجدمهجور          به جوارتوچوایدهمه آن جوازباشد

———————————————–444

آیت وحرمت مه درتوعیان ساخته اند               زان سبب برسرکویت همه دلباخته اند

درسماوات سروش ،آن شب دی میدیدم           که ملائک همه بر ذکرتو پرداخته اند

گرجهان رادم خلقت شده برماه نیاز                قرعه بودن مه رابه تو انداخته اند

دل دلباخته گان راکه چنین میدیدم           گو که مضراب شعف رابه توبنواخته اند

پرچم آفیت کوی وصال جان را              بیرقی باصفت نام توافراخته اند

لوح ذر راکه عجینی زرخ وتصویر است     این عیان است بجزنام تو نشناخته اند

اینکه درخلدبه طوباقدسروی نرسد           سروقدان جهان پیش توسرباخته اند

ای عجب خاک گلت رازکجا آورده          این چنین لعبت مینو گهری ساخته اند

ازتو ویادتو مهجور،میی ،خواسته بود       مهرتوجای ،می ،آورده وبگداخته اند

—————————————-445

به کام من زشراب وصال جان ریزید                 ازآنچه قرب وصال است ازهمان ریزید

فنای ظاهرو باقی باطنم طلب است            به جام جان زطهورای جاودان ریزید

وجودغیرمباشدبه جایگاه وجود                ازآنچه غیرمخواهد،به جام ،آن ریزید

کویرخالی دل را زا بر آب دهید             به قطره قطره به مینا چواختران ریزید

بنام تن مگشائید بر رخم ،در،راز             به سترخانه جان ناب کوثران ریزید

اجابت ارشودازجایگاه جانانم                نه با اجابت ورفتاردیگران ریزید

دهیدمرتبتی راکه جایگاهم بود           فروغ باده ازآنم به این روان ریزید

در،آنکه آمدم ای دوست این نشانه نبود      که گفت باده مابی ره ونشان ریزید

درآن شبی که زمهجوراین فغان میخاست    به چشم تر همه میگفت شوکران ریزید

—————————————446

رو به میخانه وبنگر چه صفائی دارد              یک قدح،می،چه سر وجان که فدائی دارد

جرعه ناب ستادن به هزاران درد است          ره جانانه زدن نیز بلائی دارد

دردبایدبکشیدن که دوابازدهند                  دردهرخواسته در حد دوائی دارد

به تماشانشودجانب جانان گشتن            لحظه درکوی شدن شور ونوائی دارد

بایدازتیردومژگان و،دو،ابروی کمانزخم ،      شد تا نگری جان ،نه رهائی دارد

زخم تیر وصعب و،درد چنان آسانند          می نهدجان ،چوهرآن فر همائی دارد

ارزش خواستن جرعه ناب ازقدحش         پرس ازمحرم رازش ،چه بهائی دارد

روزوشب گرچه من ودل همه درپیش وییم         باز دل در قدمش دردجدائی دارد

بی خبرنیست ازآن کوی وازآن غمزه یار          گو به اغیارکه مهجورصبائی دارد

——————————————447

دوش دیدم زحرمخانه نقاب افرازند                  هم درآنجاهمه جان ،درشرف پروازند

گوش تاگوش حرم بودوبه کف ساغرناب           وه ،چه حوران قدرکه به قدح مینازند

آن چه جانانه شبی بودو چه مستانه دمی          که همه آمدگان محرم جام ورازند

دم بدم نوش وبه گردش،می،ساقی وجود        بی تسلسل همه جان وسرودل بگدازند

آن چه سری وچه مستوری اسراری بود        کزپس پرده جان حلقه به کام اندازند

مست مست آمدم وچشم بصیرت همه باز       دیدم آنجاکه خم ازخاک تنم میسازند

بی تن آنگه که رسیدم به حرمخانه ستر        پشتیان دیدم و،خود، کانهمه درآغازند

وجدوشوقی که حرمخانه به مستان میداد      شاهدی بودم ودیدم که چه دل میبازند

مژده شد ،خاطرمهجورشودپاک زهجر           باوجودصله هائی که چنان طنازند

———————————————–448

طنازی آن طره پریشان ،ز ،درم کرد               آن عشوه که بنمودوصالش به سرم کرد

گیسوی پریشان که پراکندبه صدناز             باقافله عشوه خران همسفرم کرد

درقالب تن بودم وبیگانه زخواهش             زان روزبه اعماق روان درگذرم کرد

آن زلف سیاهی که بیفکند به پیشم          درحسرت دیدارطلوع سحرم کرد

ازآنچه ببودم همه بنمود گه هیچم              برپیچ وخم وصل چوجلب نظرم کرد

پندارمن این بودکه خاکم ،گل جام است         هیهات زد وخاک بدن چون گهرم کرد

من آگه ازاسراردل خویش نبودم                 بنمودچو رویش به جهان دگرم کرد

من بنده مستم ،نه گناه است،که خودکرد           آنگاه که ازپرده جان باخبرم کرد

مهجورخبرشدکه وصالت شده نزدیک           خوشحاکه سحرخیزی جان درثمرم کرد

—————————————-449

نمودی آیتی مه گونه رویایم حقیقت شد                 خذف دیدم تنم ،جان یافتم ،بازارقیمت شد

ازآنی که به ورد  ز یرلب ، نادیده میگفتم              بسی هیهات ،بالاتر ،ز،وردم بود رویت شد

مرادم چله صدساله را تعبیرعرفم دادبه صدسالم         به یک لحظه رسیدم ،این چه علت شد

مرامهرش به دل بودو وجودم جمله درگامش         که برجانان ،دو این را  هرکه میدارد مزیت شد

نه ازشیب وفرازو پست وهموارش گذرکردم        چو مهرش بردل آوردم طریقت هاحقیقت شد

هزاران سالکش برتیرمژگانی دل افروزند         مراتیرش زمژگان رست واینم ازمشییت شد

دلم دیوانه می پنداشتم نادیده کویش را         به صدق ازره گذشتم  رویت رویش ودیعت شد

نه دیگراین گنه باشدنه خودمستم ،که مست او      چو مست جان بشد مهجور،عاری ازمنیت شد

——————————————————450

مثال رویت جانان یک امشب را میسرشد                خوشابختی رسیدازغیب تکراری مکرر شد

به تاریکی دلم ازتهمت اغیارمی لولید           عجب خوش حالتی جانان رسید ودل منورشد

منال ای دل منال ای دل به سامان میرسی روزی     اگرهم طعنه هابشنیدی وکامت مکدرشد

دلی خوش کن دلی خوش کن که دارایان ندارند این   که دیدی جانبی بگرفت وجانانت مخیرشد

عدم بودند این خوش مشربان ازماشدند آیت       به دارا وندار ،از اذن ما ،هستی مصورشد

به گوی این جهان کس را مباشدماندنی ثابت      ورای عالم هستی ،ازآن این چون مدور شد

خوشا آن جان ودل کزآیت جانان دل آویزد         نه ازظاهرگرایان که ،دل آنان مسخرشد

به جانان گفتمش ،بربخت ماکلکی زدی  درلوح         بگفتابخت توپرنورتر ازمه محرر شد

چرامهجوراین چون غم زدی برساغرصبرت      به شادی ،زی ،که ازصدق توجانها که معطرشد

——————————————–451

 

آن سحربوی دوزلفت به دلم بادآورد                   بازدرجان شد وصدخاطره بریادآورد

بس مدیدی که به نسیان زده بودم یادت             بازدریادشدو دل سرفریادآورد

روزن دل که گرفتم نکند بادرسوخ                بانسیم که شدو بوی پریزاد آورد

بردل هرکه گذرکرد ،صفاداد وسرور             سوی ماهم چورسیدآفت بیدادآورد

هر زمان آمد وازکوی بشدآفت بود            کی بیامد،به دل ماخبری شاد آورد

مینخواهم برسدیادتو برجان زیرا          خانه جان ودلم ،یادتو بربادآورد

بادل وجان نشود بازی حرمان سرداد         تف ،به آنی زمان برسرفرهادآورد

صله ای بود منش خواستم آن صدافسوس       آن زمان کآیت دل ،ازصله افتادآورد

رو به دامان طبیعت که به مهجورت نیز         دامن پاک طبیعت به جهان داد آورد

————————————–452

کوی جانان را به وجدوشوق ازتونام بود                    نام توباهرکه میدیدیم پای جام بود

ناله هامیکرد،نی ،درنی ستان کوی هجر             هرنفیری که میآمدازتوام پیغام بود

جام صافی وجد حالی برروان میداد لیک        در دم وصل ازارادت ،مست بی فرجام بود

عافیت بادادلی راکزوصالش  کام برد              وصلت ماراچه شد ،کز روی وی بی کام بود

دل به دامانش نهادم تامگر کامم دهد           بر درش جان ودل سرگشته در احرام بود

ذوب دل می خواستم ازگرمی  جام وصال      یاکه بر وصل وصالی چون ،زمادل خام بود

چشم ظاهرمینبیند گرد راه کوی دوست         تن نمی بردیم  که میگفت ساکن گام بود

مابه وجدو شوق واشراق وصفاره میزدیم       زاهد،ار ،آن طعنه زد درپرده اوهام بود

دل که ازمهجور میبردنددرکوی وصال         بوی وصلت میچشیدازدور زان آرام بود

—————————————-453

خاک درمیخانه آوردند وجامی ساختند              جام درکردندو درظاهربه نامی ساختند

ای عجب آن قدس آن اعلا،چنان حورو ملک       بازاین جام دگر را برچه کامی ساختند

میندانم ابتدا می بود جامی میکنند           یاکه جام ازخاک پوسیده عظامی ساختند

بیشماران مست کویش روزوشب مستی کنان      یاکه طغیانی ازآنان بود ،رامی ،ساختند

سقف خضرای جهان بود وهمه حوران قدس    دیدمش برجام ا ز آن سقف بامی ساختند

بادطغیان کردوزد بر جام ،ازجاخیزشد           آتشی بایدچراازخشت خامی ساختند

بیشماران حلقه دیدم برتمام دورعرش           جام درمیدان نهادند وصیامی ساختند

شاهدمیخانه شدمهجور درآن روزکه         ناب درجام آمد و.سلم وسلامی ساختند

————————————————-454

دوش درمیخانه جانان که بارعام بود                   همچنان بردورجام ازعارفان احرام بود

پای هرجرعه هزاران جان وسرمیشدزدست        آری آن شب جام می ،باخون دل درکام بود

مهوشان شوخ راهریک صراحی بود دست          غمزه میکردندومیدیدم غزالش رام بود

درچکاچک میشکستندی دلاویزان سبو          آنچنان سرمست  ،گوئی وجد درسرسام بود

بی محابا رفتم اندرپای ،می ،بی اذن یار         خجلت ازخود داشتم ،چون راهیان راجام بود

چون سروش آمدخموشی محض در،می،اوفتاد      آن سروش ازعالم جان حامل پیغام بود

آن چنان غرق وجودحضرت جانان شدیم            میندانستیم کی آغاز ،کی فرجام بود

تارزلفی اوفتاد ازگیسوان مشک یار               ای عجب آن تارزلفش عارفان را دام بود

عاقبت مهجوردرمیخانه شدجامی گرفت       وه ، چه نیکولحظه ای برکام او انجام بود

——————————————–455

بردلم دوش خبرازسرو سامان آمد                آنکه ازدل شده بود آمد وبرجان آمد

دل زگرد نگران شستم و رونق به وجود         که به دل باردگرحضرت جانان آمد

آن رقیبان دغل باهمه تذویر وریا               دیدم ازمخمصه بخت پریشان آمد

ماکه معتادوصال رخ جانان بودیم         زان سبب بود که هرخواسته  ،آسان آمد

دردمانیست مگر رویت مخموری چشم     ای خوش آن چشم که دردی شدو درمان آمد

ده خبرگلشن رازملکوت جان را             که به آوازشعف بلبل دستان آمد

مادگرباده ننوشیم زدست ظاهر            چون ازآن عالم قدسی ،می مستان ،آمد

جمع کن زاهدصدچهره دراین پهنه بساط      که ملک خود به بر باده پرستان آمد

دوش مهجورکه اذنی به ورودش میخواست       دیده گریان شد وبادیده خندان آمد

——————————————-456

سرمه چشم من ازخاک رد پای تو بود                      غوطه این جان همه دربحر تمنای توبود

شب به روز آمد خورشید زمشرق برخواست          روز میرفت ،دلم درتب فردای تو بود

درمیان گل ریحان وعبیر نسرین                       دل ماگمشده خویش ،به سودای توبود

ساحلی بودم اگرمن که بگیرم موجت                صدبلادرشرف موج به دریای توبود

من که حیرانم مبهوت به وادی وصال              دوش دیدم که دلم ذره دنیای توبود

ازمیان همه اغیار گذشتم سالم                    چون نگه دارمنت شافی دمهای توبود

کسوتی داشتم وگردخرابات، گرفت            شاکرم ،گردخرابات ،اگررای توبود

با که گویم سخن دل که نماید باور             صدهزارآفت آشوب به سیمای توبود

آنکه دی مژده به مهجور رساننید کجاست        مژده میداد جهان،درکف عنقای توبود

————————————————457

 

 

بجزفکرتوام فکری دگربرسرنمیگردد                       که میدانم دل ازمارفت ودیگربرنمیگردد

مرادلدادگی بردلبران شوخ عادت شد                   مودب دیگرم این دل به چوب ترنمیگردد

زهردلبربه بویی خوش شدم ،زین دلبرآخر            نمیدانم چراجان ودلم دیگرنمیگردد

تمام روزوشب نالم که بلکه روی بنماید              فرستدبوی مشگینش ولی در برنمیگردد

تن ازخودبازبگزارم ،ببایدجان کشم سویش         که جان درکوی اودانم که بی یاورنمیگردد

بکارم بذرامیدی ز وصلش تاکه ،بر،گیرم             چوآبش اشک دل سازم بدان ، بی برنمیگردد

رخی بنمایدم چون او،ز،هر اخترفراگردم           به والابختیم از رویتش اخترنمیگردد

به کاس چشم من جانش نهادندی،ازآن مستم     به واله پروری چون اوی هردلبرنمیگردد

گشای آن طره افشان کن،که راه ازچاه بشناسم      به مهجورت رهی گستر،که ره آخرنمیگردد

—————————————–458

 

آن سایه ای که بال همابرسرم فکند                 وجدی بداددرشرف اخترم فکند

جامی زدست غیب برآمد به یاد وصل            لاجرعه سرکشیدم ودرآذرم فکند

خودبال وپر زدم که درآیم به کوی دوست        تن گشت چون خذف چو  نظر دربرم فکند

هیهات دل به یادکه ،این گام میسپرد            بی اذن رفتم وهمه بال وپرم فکند

مارابجز وصال رخ دوست یادنسست         راهی چنین به واهی خشک وترم فکند

صدبارگفتم ای دل شوریده ره بیاب            بازازرهی شدی که به دیگر درم فکند

دل راگنه مبادکه دلبسته وی است              چون راه خودنرفت سوی دیگرم فکند

ماراملامت ازچه کنی ،مبتلاشدیم            این ابتلا ،به آفت  شوروشرم فکند

دردام دل اسارت مهجورخوشتراست         راهی که درکمند دل دلبرم فکند

———————————————–459

 

 

شب دوشم به میخانه تب مشاطه کارآمد            شراب ناب دی جوشیدو،می،درخم به بار آمد

سروش محفل مستان ،ندادرداد مستان را         که آن دیرینه پنهان گشته امشب آشکارآمد

بیندازیدآن دراعه ازتن جان به کف گیرید         اگردیدید از،در ،آن بت مست خحمار آمد

من ازدستارواز سجاده دیگرمهرببریدم           که آن شب درکنارم  لعبت دل سازگارآمد

درآن محفل جوازی بایدت تامحرمش گردی       مرا،آمدجوازاول،ازآن دل درجوار آمد

هزاران غیر میدیدم که ره بیهوده پیمودند        هزارانش ،هزارازغیر،دیدم برکنارآمد

دلت بایدبری تن رادرآن محفل نشدجایی     که ازمن یک دل ویک جان به کویش درگذارآمد

فراوان قطره اشکم به کویش ریخت ازاین سودا     به آخرلحظه ای رویت ،که آنهم ازدمارآمد

به بختت پا مزن ،کین عمرباقی برتوخوش باشد   که مهجوراین تفعل زد به بخت خود سوارآمد 

———————————————————-460

نگیرم تاکه کام دل   منت ازپا نخواهم شد           پشیمان هرگزازاین پویش وسودانخواهم شد

دگربی وقفه میخواهم بجویم کوی وصلت را       هم ازامروزمیخواهم، که ازفردانخواهم شد

اگرهم لشگری ازتوروسلم آید دراین سودا          به ستواری چو کوهم ،من،دگرازپانخواهم شد

چودانم سررود درکوی جانان، سهل خواهم داد     من ،رهگردشب ،ازکوی تو ،جانا نخواهم شد

خود ای ره خواستم برصعب وآسانش نه ام شاکی     چودست آرم،رضابرقامت عنقا نخواهم شد

ز،ماه وهور وانجم هم نخواهم راه پرسیدن       که من غافل ازآن روی وازآن سیمانخواهم شد

مراجولانگهی باید به پهنای دل وجانم           که ره پوی تو با این تن دراین پهنانخواهم شد

به کف بنهاده ام دل را،وجودم جمله در راهت     چه ام تن را ،که من باتن دگرهمپانخواهم شد

به پرده تا به کی گفتن ،سخن ازپرده ظاهرکن       منی که آشنابربطن مهجورا نخواهم شد

——————————————————-461

ساقیادر بگشا ،کاین شب حاجت باشد                  جان مامنتظر غسل طهارت باشد

بس مدیدیدیست  که ،دل ناب صفا میطبید        خوش براین لحظه ،که هنگام زیارت باشد

جام عیشی خوش ودرآن،می،صافی سرور         خاصه آندم که صنم نیز کنارت باشد

ای صنم ای بت دل،ای، می،من صافی تو            گوچه افسون به دو آن چشم خمارت باشد

این زساقی که بپرسیدم ،گفتا خاموش             دل بر اوده ،به خماریش نه کارت باشد

آنچنان مست توام کاین سر واین جان وتنم      بسته ازحلقه گیسوی دوتارت باشد

من دگرمست وجودم نکشم جان به سراب      گرچه گویی همه سرمست سرابت باشد

در ره مستی جانان نشود گغته لا          چشم دل بین که چه سان خفته به دارت باشد

گرچه مهجورتو ازخانه دل رانده شدی        دل قوی دار ،شوداینکه گذارت باشد

———————————————–462

صبرکن مهجورازاین در ،امانت ، میدهند              دل قوی بگذاردر کویش ،نیابت میدهن    

  جان ببرتن رادر این وادی مباشد عزتی           با شراب وجد دل ،ناب ،سلامت ،میدهند

خرقه بازاندازودوش از بارتن خالی بکن     پرده ازدل گیر،می،بستان ،که  آنت میدهند

قیس میگفت این سخن با پای جان میرفت راه     میروم جایی که آنجا هجرعادت میدهند

این سخن بشنیدجانانش ،بگفتا راه رو           هرکجا خواهی برو ازهجر نابت میدهند

هر بهابردل نهی کزمهر یاری بگذرد                نگذرد ،چون دیده را با دل ،بهایت میدهند

یا رب این نوغنچه ما دین ودل ازما گرفت    پس دراین وادی دل دلداده ،غارت میدهند

دل قوی کن بخت درکام تو شد ،غمگین مباش     آن زمان دیدی که مهجوراین صلایت میدهند

———————————————-463

زجام درگه مهرش امانتم بدهید             نیازمند دلم ، نیز   حاجتم بدهید

به خمرخانه برفتم ندازدند نیا               تنم به خاک به جانش نیابتم بدهید

گناه دل که نبودی به وصل او دل بست       دلش به دل بنشانیدو عادتم بدهید

نه مست باده زهدم ،که من خمار ،ویم           ز باده دل او پس زیادتم بدهید

سبوی دل شکند گر ریاکنم ،بر او                به جام خمروجودش سیادتم بدهید

سلام من برسانید وشکر دوری وهجر          به شکرگویی این هجرعادتم بدهید

ازل دلم بگشائید ومهر اونگرید                به کذب اگردلم آمد شمادتم بدهید

منی که خاطر دل رابه خاطرش دادم          به وصل دیده ،رها، ازفراقتم بدهید

بگو به شهره شهر از اصالت مهجور           به یمن چشم خمارش فراغتم بدهید

———————————————464

 

این خم و این کوزه که با خاک سرها ساختند                 بیشماران همچوما هستند که جان باختند

کوزه گر، گر،داشتی گفتار میگفت این حدیث               که مرا باآب چشم وخاک تن پرداختند

یک زمان این خاک کوزه ،کوزه ها میساختی            این زمان آن کوزه گرشدخاک ،تا بگداختند

می نمیباشد گریز ازپشت زین وزین به پشت          تا شوداین است و تابودست ،این بنواختند

صدهزاران چشم و دست وپا و  سر درمشت خاک       مینگرباچشم بینا ،چون عجین انداختند

بس دگر مهجور ،سر ،دانی اگر ،بایدخموش          ور نه بی طاقت شوی ،آنگه که لشگرتاختند

—————————————-465

ز،روی ماه نگارین نقش جام زدند                      خوشازجام چنین ،راهیان که کام زدند

نه راحت آیدو آسان وصال جام وجود              خبررسیدکه عمری به راه گام زدند

به ساحتی که درآنیم جام جان به بر است      به حرمتش نگر،ازتربت عظام زدند

به پای شرب پیاپی بنوش جام وجود         که جام رانه که مخصوص غیر،نام زدند

به همت است وبه کوشش که بروصال رسی       وصال یافته گان همت تمام زدند

به  خمرخانه ظاهرمباش ظاهربین             که جام میشکند چون زخشت خام زدند

ز،ساقیان میستان تن چه مست شوی        که مهرمستی آن ،می ،به بی دوام زدند

چومردراهی وسالک به کوی جانان شو       که ،می ،به دست دلارام خوشخرام زدند

ز،نیکبختی اوقات وصل برمهجور              خم آوران حقیقت سری مدام زدند

———————————————466

 

طالبان ،می ،میخانه دل افروزانند                       کآتش شوق روان رابه نهان سوزانند

صدهزارعابدو زاهدچوحریقش خواهند                درهمان تکته باقی نهان درمانند

تن ندارند که قالب به دل وجان گیرند              چون زاشراق روان ،جان به ،بر ،جانانند

ظاهرداشته منگربنگر خواسته شان              ازجهان هیچ مخواهند که آن خواهانند

از غبارآمده ،درقدس ،بر حوربه ناز              وجد وحال ملکوتی به روان وجانند

آن چنان دامن باقی به تقرب دارند             که زقرب دلشان حوروملک حیرانند

آیتی کاین همه دل مست ازآنش هستند         چون درآیی برشان ،مینگری مستانند

محرم کوی شوی ،گر،تن خاکی بنهی           که درآن جایگهش تن به بری ننشانند

دوش مهجور به رویا ،بر ،جان جایی داشت      زاهدان ازچه چنین خلق جهان ترسانند

———————————————-467

گلوی خم دگر ازآن توان و تاب افتاد                    بیا که چشم حقیقت دگر به خواب افتاد

ندانم ازچه فتادند طالبان به قضا                     که خمر خانه ز حیرت به پیچ وتاب افتاد

گلوی خم که گلابی به کام جان میداد             زچشم شور که اشکی سر گلاب افتاد

جهان نه جای چنین وچنان هواخواهیست         چنانچه بود چنین شد که درعتاب افتاد

عسس که خواب غرورانه کردبرسر کوی            تزلزل آمد ودر کوچه اش خراب افتاد

ترنم دف وچنگ وچغانه وتسبیح                    همه بلاگر هم گشته در مذاب افتاد

شمار اند مریدان کوی حضرت دوست            زکارتفرقه غیر درعذاب افتاد

تو جام درکف خم گیر دوش و رو مهجور      از این مطالبه که پیش شیخ وشاب افتاد

———————————468

آن سیه چشمان شهرآشوب غوغامیکنند               بیشماران دل که بایک دیده اغوامیکنند

ماهران کوی دل که درجهان دل میبرند               دیدم اندرکوی توزین کارپروا میکنند

ازمیان آنانکه میخواهند سودای وجود              بی بلم جان درکنام موج دریامیکنند

آن کمان ابرو ،و،آن ،مژگان وآن زلف کمند             میندانم ازچه این تدبیرباما میکنند

یک نظربرکوی جانانت حلالم کن که غیر              تهمت صدساله برماتا ثریا میکنند

وای ازاین اندیشه هجران وسوزو آه دل           آه ازآن افسون دل کز توبه دلها میکنند

درخیال و وهم میباید توراپرورد چون            دیده گانت درنظرصد جور انشامیکنند

پیرجان میگفت دراندیشه کویش مباش          لیک مهجورآمد ودید آنچه برپامیکنند

—————————————–469

بیشماران خم ازاین سرهامهیا میکنند                      با خم سرهای ماجانها مصفامیکنند

پیش ازآن سرخم شود برسربکش جامی زخم       ای عجب این مردمان ازخم چه پروامیکنند

دوش دیدم کوزه گرمیساخت خم ازخاک گل          آن طرف نقش ونگار آن مطلا میکنند

صدهزاران ناله می آمد به خمها از گلو                 ناله داران گلودرخم چه غوغا میکنند

ناله داران خودزمانی ما ومن میبوده اند             بوده اندازآن حکایت برمن ومامیکنند

جمع کن دستاروسجاده ،بر ،پیرمغان               درمغان چون بایکی جرعه دلارامیکنند

خاک سربگرفته وباناب سودای وجود            جام میسازندو ،می ،درآن چودریامیکنند

شادمان است اینکه برمهجورجامی،می دهند      جانش ،ار،گیرندباجامی که سودامیکنند

—————————————————–470

دوش بازهم باده ای یک دو ،زیاد افتاده بود            چون دم وجدم زتو حسنی به یادافتاده بود

دست دردامان جانان بودم ومستی کنان              همچو کودک در دم یادت عنادافتاده بود

ساقی وجام ومی ومن بودم وناب وقدح            انجمن ازداد دل درفکر داد ،افتاده بود

یک زمان با انجمن بودیم، دادی ،برنشد           حل معضل بعدپای اجتهاد افتاده بود

محفلی که آن هیچ جای زهد وتذویری نبود       لاجرم دردست تذوریر زهادافتاده بود

عرف ،می ،خالی شدازعرفان دیرین آن شبم      چونکه زاهدهم به پای اعتیادافتاده بود

هرچه ساقی کردو زاهدکردو من،سودی نکرد     گو بدست اهرمن درانسداد افتاده بود

حیف ازآن زلفی که دیشب دیدمهجورت به عین     تارتارش درکف چنگال بادافتاده بود

————————————————-471

طبل عیان زنید وصباراخبرکنید                    جان راازاین سپس به  بلا غوطه ورکنید

آرامشی که بود به ظاهر ز حرف وعظ         زین پس به راه کوی حقیقت سفرکنید

ای غافلان خفته به کام سکوت ودرد          خیزید ازاین سکوت به گیتی ثمرکنید

بیهوده چن کشیدبه سرجام عیش وناز         دل رابه یادخیزش جان نامورکنید

مردان دهرحیف که درخواب تن روند          مردید اگر،ز،خواب شوید وخطرکنید

دیگربس است خدمت نامردمان پست         پایان این شرارت وجور وشررکنید

این حافظان که حفظ به یغما کشیده اند      تیری زنیدو بی سروبی بال وپرکنید

شبگرد اگربه دزددهد اذن کاروبار             بایدکه خودبه چشم بصیرت ،سحر کنید

جان راببایدازخطربامیان رهاد              مردید اگر، چه ؟حفظ چنان سیم وزر کنید

مهجورگفت ونیز بکرد ،آنچه راکه گفت         خوانید وباعمل زکنارش گذرکنید

———————————————-472

این داستان که برمن وتوبازخوانده اند                      صدهاهزارمرتبه چونان دوانده اند

ازقبل مازیاد ،دل وگوش وجان شنید                       کاینان مسیر،جانب تذویر رانده اند

واعظ ز  وعظ بسته دگر دامن عمل                      تعویذ هابه جای حقیقت نشانده اند

درکوله بارواقعه جز دردو رنج نیست               ای بی خبر مگو به بهشتم کشانده اند

صدها نشان زواقعه  این ناقلان دهند              این نقلهاست که همه دیوانه مانده اند

مستیم وبی خبرکه چه برکام میدهند            میگویمت، پیاله حرمان خورانده اند

مهجورگو به سایه بوم عادت  آورند             آنجاکه مرغ بخت هماراپرانده اند

—————————————–473

مستی جان من ازمستی چشمان تو باشد             من که ام جان ودلم درگرو جان تو باشد

سایه گسترکه بجز سایه مهرت نشناسم            من اگر خویش شناسم ،همه ام ،آن توباشد

بس که گشتم به خرابات وشبستان وبه مسجد       آخرالامرخوش آنکس که به سامان تو باشد

درخودم هیچ ندیدم دل من لحظه بسازد              سازش دل همه باخاک شبستان توباشد

من که عاصی شده ام دار مسازندکه دانند            سرمن درگرو زلف پریشان توباشد

طالبان رخ مهتاب توخاکند به کویت              وین عجب شرط چنینی که به پیمان توباشد

طوطیا میکنم آن خاک سر کوی تو درچشم       چون درآن خاک تری از ترچشمان توباشد

در ،ره ،وصل تو جان وسرودل رانه بهائی         سالها این همه بایست که دربان توباشد

اینهمه بانگ ونوا چیست که ازکوی تو آید        بانگ ،مهجورکه او مرغ غزلخوان تو باشد

———————————–474

به رخسارمهینت دوش دیدم سجده ،مه ،میکرد       چه حسرت سا ،رقیبانم ،به مه رویت نگه میکرد

مرا هرگز گناهی نیست درآن ساحه رویت              رقیبان دغل دردیده بازیها گنه میکرد

چه سان تاب آورد این دل به آن نازوخرامی که      قد سروت به کوی جان چنانک پیشگه میکرد

به محرمخانه جانان هزاران چشم جان دیدم           که دزدیده نگاهی بردوچشمت گاه وگه میکرد

شب یلداوماودل ،،فروغ روی  مهسایت             که نورافشانی وتابش چوماه چارده میکرد

مزن مهجور راتهمت که غایب ازتن خودبود       زخود غایب ،توراناظر،نظارتهابه ره میکرد

—————————————————-475

بازاین وجدآمدودیوانه کرد                        بیخودازخویشم چنان بیگانه کرد

آیت آن روی قدسی واراو                         درکنام دل نشست   وخانه کرد

این همه طاعات واین شورمرا               ازحقیقت تابر ،افسانه کرد

جرعه ای میخواستم ازناب وجد       پرزناب وجد ،این پیمانه کرد

آفتی انداخت برجان ودلم                 آشیان دیده راویرانه کرد

غیرچون بیندکه دست دردما           زلف مشگین نگاری شانه کرد

درمیان وجدماآن یارشوخ              غمزه هابادیده مستانه کرد

طایرقدسی پریدازقاب تن            درجوارقدس جانان لانه کرد

وجدتومهجوردراین گیرودار           بیشماران فتنه فتانه کرد

—————————-476

نصیب این دل بیمارماهم بیقراری شد                 نمیدانم چرا ازما قراردل فراری شد

فلک باهرکه میخواهدخوشی هامیکند،اما            تمام قسمت ما زین فلک ناسازگاری شد

به بخت هرکه رو کردم مآلی بودوتکوینی          خودازبخت خودم نالم که اینچون بدبیاری شد

به ایوان سعادت هرکه میشد کام میدادند          قدم چون من نهادم هرسعادت بودعاری شد

من اندرزیرسقف آسمان لب تشنه میگشتم         چومن رفتم ،کویرش  سیرازابربهاری شد

سر هر رشته ای بگرفت هرکس رفت برمنزل      من ازهررشته ای چنگی زدم برگشت و ماری شد

ز دوش سالکان بگرفت دست غیب هرباری       به دوش من هزاران غم ،هزاران درد باری شد

مشومهجوراینچون نا امید ازبخت واقبالت       که دیدی آن هما بالی گشود وبخت جاری شد

——————————-477

قلم لوح ازل کانهمه آراست تورا                          خم ابرو ،و،قد سرو تو ازحور فرا

بردل مست ازل نام توآرام دل است                  برده ای لیک زدل تو ،همه آرام مرا

صید اگراز ،رم صیاد گریزد چه عجب             عجب آن است که صیاد گریزد ،عجبا

من به چین وشکن زلف تو حیران شده ام       این چه رازیست به خال ولب وزلفت صنما

گربگویند که فرش قدمش کن دل وجان            چون بیاید بپذیرم همه بی چون وچرا

پرده دارحرمش میشوم ازصدق اگر               به صداقت نگرد درحرمش بر دل ما

آنهمه شهدوشکر کز لب وخالش ریزد       زان سبب کرده مریدش ،به در ،غمزه سرا

من که خودکشته آن لعبت شورانگیزم          بستن درب حرمخانه دگر نیست روا

شکوه بشنیدوندا داد که ،در ،بگشائید        بخت نیک آمده مهجور به عزت ،ز،در آ

——————————————–478

ساقیا خاروخس میکده لنگانم کرد                     ،می ،بده دربدری بی سروسامانم کرد

من که نا خورده میت جاهل نادان بودم             همدم مست شدم تاکه مسلمانم کرد

واعظا ،می،نه حرام است حرامش توکنی       من که خوردم نه حرامی ونه حرمانم کرد

جمع دستارکنیدو قدحی باده زنید                پی سجاده نباشید که ویرانم کرد

واعظان راسخن ازخاطرمشعوف مباد        وعده بیهده شان سست وهراسانم کرد

غم دل بیهده گفتیم به زاهد آن روز           لحظه همدمیش زارو پریشانم کرد

ساقیا حورقدرشوکت میخانه کجاست       کاین همه زهدزمان ،لوث دل و جانم کرد

من ،نه ،درنیت احرام به واعظ گروم           کاو چنان ظن وگمان  برمن ودامانم کرد

خرقه الوده ،می ،باد به ازریو وریا             همچو مهجوربخورباده که شادانم کرد

——————————————479

درخیالم زتو درپای چمن شوری بود                  چشم دل بود وبه جانم سرمخموری بود

شکوه ها میزدم ازدوری ایام فراق                  هرچه کردم نه به جان،مژده منصوری بود

گوکه درپهن جهان درقفسی داشته اند           که تنم بردل وجان ،قلعه محصوری بود

انچنان جعدزدی زلف شکن را به سرت          که زدیدار تومبهوت من وحوری بود

سرمه چشم سیاهت به هلاکم انداخت        زان فلاخن که زمژگان شدودستوری بود

دل بدادم که مگرحرمت جانم نگری           آخرازاین دل وجان حرمت منشوری بود

رهگذاران همه زین ره به مقامی شده اند     بهره ماهمه زین ره غم ورنجوری بود

روی بنمای دگرباره ،چوصدهای دگرکه            ،ز،دیدار رخت بود به جان نوری بود

سرکویت بخرامید هرآنکس که رسید             غیر مهجورکه اودرغم مهجوری بود

———————————–480

بیاکزبعدمااین تن خم خمارخواهدشد                  که خماران چو خم گیرندبرماعارخواهدشد

تن ازگردبلامیشوی ،خوش باش این زمانی چند      چوتن درخاک شدهرگزنه ات ،بیدارخواهدشد

جلای روح خودبنما که تن خودقالبی پوچ است        نه دیگرتن به دوش جان وروحت بارخواهدشد

بدراین قالب تن تاببینی جام جان خویش           که تن خوراک موروعقرب وهم مارخواهدشد

زمانی خور ،می ،مستی،که مست اره وره باشی        نمیدانم تنت تاکی به جان زنگارخواهدشد

مخواه این شرب مستیرا،شراب عز جان مینوش     که تن گر،مست شد،جانت به پای دار خواهدشد

سبویی خواه ازساقی دراوناب خوش مستی          که بایک قطره اش مستی جان بسیارخواهدشد

دل وجان بایدت آنجا چشد طعم ،می، شافی          بکن زنار ودستارت که آن سربار خواهدشد

به کوی حضرتش مهجورپاعریان وسرگردان       ز ،نابش قطره گرگیرد ،ازآن هشیارخواهدشد

——————————————481

جانا به ماه گفتم رویی عیان نماید                      گفتابه پیش رویش ماراعیان نباید

خورشیدرابه آوا گفتم که نورتابد                       گفتاتوان تابش چون اومرانشاید

برگلستان رسیدم گفتم که غنچه آرد                 گفتاکه غنچه ماجزلحظه ای نپاید

گفتم به بلبلانش غلغل دهندجان را                  گفتاکجاست بلبل چون او غزل سراید

درپیش ساقی جان نالیدم ازغم دل                 گفتادلت ملاکن ،تاکام دلبرآید

گفتم به سنبلان آویز ازشبستان                    گفتاچون اونباشد ،هیهات غم زداید

گفتم به سجده گاهم برخالقش که رحمی      گفتاکه رحم ماراجزاومحک نشاید

اینک که برشنیدی ازجان جواب هستی           مهجور رادلی ده تاغم به غم نزاید

—————————————482

گفتارقیب برمن دیدی که مه درآید              گفتم که ماه من ازآن ماه برترآید

گفتاکه ماه رویان دنبال مه کنندی؟             گفتم که روی ماهش برماه افسرآید

گفتاکه درکمین مه نیست ره نشینی          گفتم که مه نشسته تاماه من درآید

گفتاکه مه خسوف است امشب مبادبین    گفتم چوصبرگیرم شایدکه آن سرآید

گفتانه چشم بیندتاریک راندانی               گفتم دل است مارا،تاریک انورآید

گفتااگرنداند بنشسته ای به راهش         گفتم چنان نشینم تاعمرآخراید

گفتاتبه نشاید عمری به راه غایب         گفتم چنانچه شاید تقدیر دیگرآید

گفتاکه رابگویم این سوزوآه مهجور     گفتم به هرکه گویی ،گو ،خواه دلبرآید

———————————483